Мроi Багны
Шрифт:
Кал пачалася пошасць, большасць гараджан мкнулся як мага хутчэй уцячы з Лемара. Людз, якя стаял цяпер каля ахонай зоны, наадварот, гатовыя был заплацць любую цану, каб прайсц за шлагбам заставы трапць у горад. Там, за сцяной, застался х родныя блзкя, ад якх друг дзень запар не было някх вестак. Вядома было тольк, што горадзе жо ёсць памерлыя, а кал прыбудзе паветраны карабель з процчумнай сывараткай, нхто не мог сказаць дакладна. 'Хутка. З дня на дзень', - суха рапартавал афцэры сантарнай каманды. Незабаве яны наогул перастал рэагаваць на роспыты цывльных - вдавочна, паступла адпаведнае распараджэнне зверху. Заставалася тольк чакаць. Рана ц позна сываратку даставяць, каранцн будзе зняты,
На пасту аховы ля шлагбама стая сумава дзяжурны - дзясятнк Дзтт Хонаг, нумар сто васемнаццаць-семдзесят. Змена яго заканчвалася, ён бы галодны, яму жудасна хацелася спаць. Каб трох збадзёрыцца, ён прыняся пералчваць людзей, якя топлся каля загароды. Збся. Пача зно. Адчушы, што яго злпаюцца павек, ён страпянуся перавё позрк на самаходныя экпажы, якя стаял здож абочыны. Некаторыя з х выглядал зусм новым давол дарагм. Гэта ж кольк гадо мантулць трэба, падумалася яму, каб зарабць на так корч? Асаблва кал ты просты служака з усходняй фемы, у якога ан сувязей, ан сваяко у камандаванн. Вось ён, Дзтт Хонаг, ужо трэц год у войску, а даслужыся усяго тольк да дзясятнка. А гэтыя, нябось, дня арм не был... Аднак, народу Паночнай Правнцы жывецца зусм не пагана. Вунь, ледзь не кожны друг на прыватным экпажы. Распанел за Намеснкам свам, яшчэ скардзяцца. А на сходзе людз проса рапсавым алеем запраляюць, масла ж сметанковае па разнарадцы. Ну нчога, хутка Паночнай Правнцы пачнецца сеагульная маблзацыя, гэтым разам м не адкараскацца. правльна. Не сё ж нашым замест х падыхаць...
Дзясятнк ажывся, убачышы на дарозе вайсковую машыну, якая, равучы маторам, наблжалася да паста аховы. Гэта была грузавая самаходка з двухмеснай кабнай кузавам, абцягнутым брызентам, у якх звычайна перавозяць людзей. Зменны атрад прыбы. Вось жа прынесла нялёгкая пад самы канец дзяжурства, сказа ён сабе. Балазе руцнная праверка шмат часу не зойме. Паправшы внтоку (рэмень жо пачына адцягваць плячо), дзясятнк накравася да шлагбама.
– Дзяжурны Хонаг, - прадстався ён, зазрнушы кабну.
– Пжалце дакументы...
Ён асекся, угледзешы на месцы шафёра свайго сотнка - рамейца на мя Эфрамус Гата. Гэта было вышэйшай ступен дзна. Камандзры не займаюцца перавозкам - гэта абавязак шарагоца, у крайнм выпадку, дзясятнка. Бегла агледзешы кабну, Дзтт Хонаг сцям, што да чаго. У крэсле справа ад шафёра размясцся пасажыр. Гэта бы гарбаваты, шчуплы мужычок з парадзелым валасам вельм непрыемнай фзяномяй - запалыя шчок, тонкя падцснутыя вусны, кручкаваты нос круглыя нерухомыя вочк, як у драпежнай рыбны. Мужычок бы апрануты армейск кажух, ватовыя штаны зелянковага колеру афцэрскя боты, аднак ваенным ён вдавочна не бы - выпрака не тая. У нагах у пасажыра стая грувастк бляшаны кораб з двума шырокм шлейкам. Дзясятнк прыжмурыся. Яму жо не першыню даводзлася стаяць на варце каля зачумленых гарадо, ён цудона веда, для чаго патрэбныя такя скрын. Там, усярэдзне, загорнутыя мякк лямец, ляжаць шкляныя капсулы з каштонай сывараткай, якая спыняе пошасць. А мужычок у кажусе - гэта, значыцца, барыга.
– Суровы ж ты, дзяжурны Хонаг. муха не праляцць, - з роняй заважы сотнк.
– Служу мперы!
– адчакан той зя пад брыль.
– Дакументы, пжалце.
Тонкя вусны барыг скрывлся грэблвай усмешцы. Двума пальцам ён даста з-за пазух пасведчанне працягну яго дзясятнку. Разгарнушы корачк, той выяв укладзеную памж м асгнацыю, роную палове солда. Купюра тут жа перавандравала дзясятнку кшэню.
– Усё парадку?
– спыта сотнк.
Дзтт Хонаг пачуха патылцу.
– Ну, э-э-э...тут як быццам коска неяк не так стаць, - прамов ён.
– Ах ты, шэльма, - рагатну рамеец.
Памацашы кшэн шыняля, ён выцягну адтуль пасрэбранка суну яго рук дзясятнку.
– Цяпер парадак?
Пасрэбранка - не бог ведама якя грошы, але надта нахабцца
– Парадак, Ваша Благароддзе. Праязджайце, - сказа Дзтт Хонаг.
Вярнушыся да паста аховы, ён падня шлагбам. Машына, ранушы маторам, пакацлася. Палова солда, ды яшчэ пасрэбранка зверху - зусм нядрэнна, разважа Дзтт Хонаг, праводзячы iх вачыма. Хаця сотнку, напэна, заплацл на парадак больш. Непасрэдна каля гарадскх варот барыгу прыйдзецца раскашэлцца зно, але што зробш, такя правлы гульн. Гэты першапачатковы нёсак - проста дробязь у парананн з тым, што ён заробць зачумленым горадзе, прадаючы сываратку.
– Э, а ты куды сабрася?
– гаркну дзясятнк, убачышы, што напрост да паднятага шлагбама тупае нейк недаростак у паношаным вачыным кажусе лямцавай шапцы з 'вушам'.
– А ну, назад!
Дзясятнк заступ хлопцу дарогу для большай пераканачасц накрава на яго ствол внток. Той адступ на крок таропся на жанера. На выгляд хлапцу было гадо шаснаццаць, але магло стацца так, што гэта дарослы, як выглядае, як падлетак. Над такой пародай людзей узрост не мае лады. Недаростак трыма у зубах карэньчык аеру. З-пад яго лямцавай шапк выбвался нячэсаныя рудыя кудлы.
– Братка, пусц горад, а? У мяне там жонка-парадзха, - сказа недаростак.
Дзясятнк гучна заржа.
– Што цябе за жонка, пудзла?
Недаростак выцягну з рота карэньчык аеру, сплюну у снег хмыльнуся, агаляючы няроныя зубы.
– Жонка як жонка. Як ва сх. Рабая, крывая, кульгае на абедзве наг. Але як разьюрыцца, дык у хаце пыл стабом.
– Накшталт цябе?
– хмыкну дзясятнк.
– Ды што ты сё шчэрышся, як гуль на мерцвяка? Твая бабка, часам, з нежыццю не гуляла?
Хлапец паматля галавой
– Ды не-е-е, тольк з млынаром, а яго брат прыпадачны. А дзядзьку майго кабыла сп'яна капытом стукнула.
– Ды я бачу, - сказа дзясятнк. Хлапец, вдавочна, бы блазнаваты, а гутарыць з вар'ятам яго не было някага жадання.
– Ладна, бяжы адгэтуль. Пакуль вушы не паадстрэльва.
Ён адвярнуся, даючы зразумець, што гутарка скончана. Недаростак патаптася яшчэ трох каля абочыны , нарэшце, адышо. Апусцшы шлагбам, дзясятнк Дзтт Хонаг вярнуся на пост аховы. Настрой у жанера значна палепша, нават спаць расхацелася. 'Сягоння пазлатнцы, затра пасрэбранка, а там, глядзш, на самаходны экпаж назбраецца, - разважа ён.
– Ну, а чаго. Я ж слком не адбраю, сам даюць. А дзянёк задася сёння, эх, засёды б так!..'
***
– Ну што, Памва?
– спытала Лта, кал той вярнуся ад заставы.
Памва-Хлуск пацсну плячыма.
– Ды нчога. Гэтыя, з усходу, непрабныя проста. Пакуль грошай не дас. А грошай у нас з табой няма, - ён зрну на Лту раптам злёгку пачырване.
Лта была добра старэйшая за Памву, але ён не-не дый заглядвася на яе. Прыгожая яна, усётк. Хаця валасы коратка абрэзаны, апранута, як хлопец, у штаны ды кажушок. Яно правльна, у спаднцы па лесе не пабегаеш. сё рона прыгожая. Рабацнк такя, вочы-васльк. Напэна, у Яна был такя ж, да таго як... А Вочак дарма сётк яе з Братчыкам па лясах цягае. Трэ было адразу зрабць так, як Йорхас каза - адправць яе разам з Янам на сядзбу Хльдэгерд. Там бы яны был бяспецы. Сядзбу тую нводзн жандар нзавошта не знойдзе. А сё таму, што Хльдэгерд умее вядзьмарыць. Дакладней, вадзць Мрою - так гэта завецца. А навучылася яна гэтым штукам ад сваяко, якя хаваюцца Паночнай Багне... Рабяты, зрэшты, не вераць. Кажуць, што Хльдэгерд проста своечасова плацць жандарам, каб яны сядзбу 'не бачыл', вось сё вядзьмарства. Можа, так. А Мроя сётк снуе. яна не галовах людзей, яна пасюль, разлта паветры, як сонечнае святло. Трэба тольк крышачку напружыць зрок, каб яе разгледзець. Дзна, што яны не бачаць... Лта, аднак, на сядзбу ехаць не захацела. Не жадаю, маля, чужым людзям на шыю садзцца. рамейца яна ненавдзць больш за сё на свеце. Вось помсцць м цяпер, са зброяй у руках. Як мужчына. за сябе, за брацка...