Пагарэльцы
Шрифт:
Бусько. Дык вось, пагавары з ім замест мяне. А я… Мяне к начальству выклікаюць. Тэрмінова. Дый не магу я… Быў шафёрам, а я цяпер павінен яго ўказанні…
Кудасаў. I верна — замнога гонару.
Бусько. Усё. Я пайшоў. (Ідзе і закрываецца ў кабінеце.)
Кудасаў (шкрабае патыліцу). Стэла! А Сілан тут?
Стэла. Тут.
Кудасаў. Заві!
Стэла
Сілан. Каму я трэба?
Кудасаў. Дык вось, Сілан, адказнае табе заданне. Бусько даручыў табе сустрэць Аляксея Аляксеевіча і пагаварыць з ім. За яго. Замяніць яго.
Сілан. Аб чым пагаварыць?
Кудасаў. Аб тым, аб чым захоча гаварыць Аляксей Аляксеевіч.
Сілан. А што яму сказаць?
Кудасаў. Не гавары ні да, ні не. I не пярэч, і не згаджайся. Дзе паддакні, а дзе — у дробязях — выкажы сумненне. Асцярожна. А дзе не ведаеш, што сказаць — перапытай. Хай ён скажа. Сам. А ты паабяцай далажыць, паведаміць, праінфармаваць. Усё жыццё вучу цябе, а ты…
Сілан. Дык гэта я спасціг.
Кудасаў. Спасціг? Ну во, будзеш даўгавечным. Незамянімым. А я… У мяне тэрміновая справа. (Паспешна выходзіць.)
Сілан. Мудры бес. Як павук.
Уваходзіць Аляксей Алякссевіч.
Аляксей Аляксеевіч. Добры дзень. (Вітаецца з усімі за руку. Некалькі затрымаў руку Сілана, але не ўспомніў яго.) А што гэта за ўстанова такая? Гэта што? Адростак гаржылупраўлення? Апендзікс?
Гарык. А вам не здаецца, што, называючы нашу ўстанову апендзіксам, вы абражаеце нас? Крыўдна і сорампа!
Аляксей Аляксеевіч. О-о! Вяртаю гонар. А хто кіраўнік вашай канторы?
Гарык. Во, ён замяняе.
Аляксей Аляксеевіч. Намеснік?
Гарык. Не. Замяніцель. Эрзац. Замяняе Бусько.
Аляксей Аляксеевіч. Ён яшчэ не на пенсіі?
Гарык. Пакуль княжыць. А чаго яму спяшацца на пенсію. Цяпер гэта не модна. Таму што — пенсія меншая за зарплату. А спраў у яго… у пенсіянера больш дзялоў.
Аляксей Аляксеевіч. Ці не меціце вы ў яго крэсла?
Гарык. Мне хоць бы на сваім утрымацца.
Аляксей Аляксеевіч. Дык вось — зносім вас.
Сілан. Як — зносім? Чаму?
Стэла. Як — зносім?
Гарык. Як так — зносім?
Аляксей Аляксеевіч. Проста. Разбурым сцены бабай, зграбём абломкі бульдозерам, расчысцім месца і трохі вышэй збудуем быткамбінат «Новы мір». Па генеральнаму
Сілан. Такую крэпасць — бабай? Будавалі навечна і раптам… бабай.
Аляксей Аляксеевіч. А ў помнікі старыны — не прыгадзілася. I гістарычныя асобы не ўдастоілі гэты склеп сваёй прысутнасцю. Ні Грышка Атрэп'еў, ні Мазепа, ні цар Пётр.
Сілан. А мы?
Гарык. А мы? А мы куды?
Аляксей Аляксеевіч. Па спецыяльнасці.
Гарык. Як? I вы? Вот прывязаліся да маёй спецыяльнасці. Няма яе ў мяне! Няма!!!
Аляксей Аляксеевіч. Тады ідзіце да нас на будоўлю. Авалодайце бульдозерам ці бабай. Рушце сцены да аснавання, а затым — мы наш, мы новы мір збудуем…
Гарык. Хто быў нікім, той стане ўсім?
Сілан. Са мной гэта ўжо было. Я нешта не саўсім… Не зразумеў. Вы растлумачце.
Аляксей Аляксеевіч. А што тут незразумелага?
Сілан (бянтэжыцца). Так-так. Ясна… Усё ясна. Я, канечне, далажу, я праінфармірую. Я далажу Бусько.
Аляксей Аляксеевіч. Перадайце яму, хай рыхтуецца на бюро гаркома. Бывайце здаровы. (Выходзіць.)
Сілан праводзіць Аляксея Аляксеевіча.
Стэла. Злазь, прыехалі.
Уваходзіць Наталля Мікалаеўна.
Гарык. Любая бабуся! Пачакайце два-тры дні. Маё шчасце ў вашых руках. Я аформлю прапіску. Пачакайце. Не спяшайцеся. А то — як ліквідуюць нашу кантору — я прапаў. Вы — мой апошні шанец… Не спяшайцеся!
Наталля Мікалаеўна. А я спяшаюся. Дачка чакае. Унукі чакаюць.
Гарык. О, што за век дваццаты! У выніку нашай спешкі я магу астацца беспрытульным. Я заўтра да вас прыйду. Я прыеду! Я прылячу. Я вам усё растлумачу.
Наталля Мікалаеўна. А вось ты не спяшайся. Не спяшайся, галубок. (Збіраецца пайсці.) Так і галаву дзе-небудзь згубіш.
Гарык. Ды мне зараз ваша кватэра больш патрэбна, чым галава.
Гарык памагае Наталлі Мікалаеўне падняцца, бярэ яе пад руку і стараецца падабацца старой сваім далікатным абыходжаннем. З грукатам і шумам урываецца ўзлахмачаны, ваяўнічы, узрушаны Ухватаў.
Ухватаў. Дзе ён? Дзе гэты падлюга? Я яму зараз… Пусціце мяне! (Спрабуе штурмам прарваць абарону — адпіхнуць Гарыка і Стэлу, якія загарадзілі дзверы к шэфу.) Пусціце мяне туды! Пусціце, вам кажуць!