Танцавальны марафон
Шрифт:
– Тры гады таму, – памякчэлым голасам працягваў Сiўцоў, – наш Папруга спынiў на трасе машыну i за нейкае парушэнне забраў у шафёра правы. Як вадзiцель нi прасiў, як нi малiў, Папруга – што камень, на пераздачу i ўсё. Чалавек адступiўся, але не ад участковага. Нейкiм чынам ён даведаўся, дзе няўмольны мiлiцыянер жыве, i наўпрасткi да ягонай жонкi: так, маўляў, i так, згаварыўся я з тваiм мужыком, што плот папраўлю i дровы пасяку. Канечне, перад тым, як зайсцi ў хату, ён па-гаспадарску агледзеў жытло ўчастковага, убачыў, дзе патрэбна мужчынская рука. Таму ў Папругавай жонкi да чалавека анiякiх падазрэнняў і не ўзнiкла, бо i дровы ў панадворку
– Я? – разгублена перапытаў лейтэнант i на iмгненне задумаўся.
– Во-во, – з непрыхаванай радасцю ўскрыкнуў Сiўцоў, – загнаў у кут! А на мой розум, дык шантажыста трэба было правучыць, толькi Папруга не такi, рызыкаваць – не ў ягоным характары.
Хмара хацеў запярэчыць, але нешта стрымала, нечакана яму здалося, што Сiўцоў наўмысна яго заводзiць, спрабуе завязаць спрэчку.
– Давайце пагаворым пра нашага шафёра, – адсунуўся ад стала Хмара. У гэты момант ён пашкадаваў, што паддаўся на ўгаворы i сеў за стол. Было вiдавочна, што цяпер Сiўцоў успрымае яго як госця, а не следчага.
– Ваш вадзiцель ненармальны… – з-за занавескi вытыркнулася галава гаспадынi, i Сiўцоў, якi ў гэты момант цадзiў чарговую чарку, папярхнуўся, закашляўся, замахаў на кабету рукамi, каб тая замаўчала. Са стограмовiка выплеснулася гарэлка, серабрыстыя пырскi акацiлi твар жанчыны. – Ах так! – ажно ўзвiлася кабета i выкулiлася з-за занавескi, гатовая да больш актыўных дзеянняў. Прысутнасць Хмары стрымала яе, але маўчаць жонка Сiўцова не магла. – Канечне, ненармальны, калi прывёз табе, шасцiдзесяцiгадоваму мужыку, цэлую скрынку прэзерватываў. Не мог чым iншым аддзячыць… Папрузе гэта, можа, яшчэ i трэба, а табе, пляшываму, навошта?..
Сiўцоў ажно збялеў. Кашаль нечакана знiк, быццам перакаўтнуўся некуды ўсярэдзiну, у грудзях Сiўцова засiпела, забулькала. Ён, упёршыся рукамi ў стол, павольна ўстаў, нiжняя скiвiца дрыжэла, скамянелыя вочы палыхалi гневам. Жонка войкнула i iмгненна знiкла за занавескай, але, напэўна, яе гэта не ўратавала б…
«Не хапала, каб ён пры мне жонку пабiў!» – падумаў лейтэнант i таксама ўстаў, гатовы ўмяшацца. У гэты момант дзверы нечакана расчынiлiся, на парозе ўзнiкла каржакаватая постаць мiлiцыянера.
– Чую, мае костачкi мыюць. Цi хоць добрым мылам?
Сiўцова быццам падмянiлi. Ён iмгненна зноў стаў лiслiва-добранькiм, сутулым, вусы яшчэ больш абвiслi.
– Таварыш маёр! – радасна ўскрыкнуў гаспадар, яго хiстанула, рука ўхапiла спiнку крэсла. – Заходзьце, заўсёды Вам рады! – Сiўцоў замiтусiўся, падсунуў адно крэсла, другое, быццам мiлiцыянер сядзе адразу на два.
Без сумнення, гэта быў маёр Папруга, i Хмара зразумеў, што чакаў Сiўцоў менавiта яго, а ўсё, што папярэднiчала прыходу ўчастковага, – не што iншае, як камуфляж. І застолле, i
Маёр быў невысокi i неймаверна шырокi. У першы момант Хмары нават здалося, што ўчастковы аднолькава роўны i ўвышыню, i ўшырыню. Не тоўсты, як гэта звычайна бывае, а моцны, з тых, пра каго кажуць: не ведае сваёй сiлы. Чорныя недаверлiвыя вочы абмацалi Хмару, i лейтэнант, здалося, фiзiчна адчуў iх дотык – зрабiлася нiяка-вата, быццам ён пераступiў нейкую забароненую мяжу.
– Пятровiч, у цябе госць? – не адводзячы вачэй, спытаў маёр. Хваляванне выдавала толькi вымучаная ўсмешка.
– Следчы з Мiнска, – па-вайсковаму адрапартаваў гаспадар. – Пытаецца пра шафёра, якога ў лесе знайшоў, – Сiўцоў разумеў, што хiтры Папруга стаяў у сенцах, чуў, пра што гаварылася ў хаце, i цяпер трэба думаць, як выкруцiцца, бо маёр не даруе жончынай балбатнi.
– Маёр Папруга, – прадставiўся ўчастковы i працягнуў Хмары руку. – Рады пазнаёмiцца i дапамагчы ўсiм, што ў нашых сiлах. Мiма iду, бачу сталiчную мiлiцэйскую машыну. Дай, думаю, зазiрну, раптам патрэба якая, усё ж мой участак. Але калi перашкодзiў…
– Не-не, – Хмара ледзь не крыкнуў ад болю. Суставы ягоных пальцаў шчоўкнулi ў магутнай далонi ўчастковага. – Я лейтэнант Хмара, па справе Шапавалава.
– А чаму не да мяне? – крыўдлiва развёў рукi Папруга.
Ён сiлiўся здавацца прастачком. Разумеў, што, калi нешта сур’ёзнае закруцiлася вакол Шапавалава, следчага будзе цiкавiць не афiцыйнае разбiрацельства, а тое, што было на самай справе.
– І я раiў так зрабiць, – з падлашчваннем заглядваючы ў твар участковага, падтакнуў Сiўцоў i, ставячы чыстую чарку на стол, прапанаваў: – Атабедайце з намi, Генадзь Барысавiч.
Маёр не звярнуў на Сiўцова анiякай увагi, як i не чуў. Ён чакаў, што скажа следчы з Мiнска.
– Мы планавалi сустрэчу з Вамi, – шматзначна адказаў Хмара. – На асобныя пытаннi зможаце адказаць толькi Вы.
«Так i ёсць, – спахмурнеў Папруга, – справа сур’ёзная. „Мы“ – выключае выпадковасць, лейтэнанта паслалi найперш да Сiўцова. Добра, што ўдалося падслухаць. Гэты сталiчны шчаўлiк ведае толькi афiцыйную версiю. Сiўцоў – маладзец, брахаў на мяне добра, але дачакаўся… А баба ў яго – дурнiца… І нахалеру мне былi тыя прэзерватывы? Цяпер выкручвайся…»
– Ну, калi так, то дапiвайце, а я пачакаю каля машыны, – Папруга нядобра ўсмiхнуўся i крутнуўся да выхаду.
Сiўцоў аслупянеў, ён не чакаў, што ўчастковы пакiне яго адзiн на адзiн з лейтэнантам. Бразнулi адны дзверы, другiя, i гаспадар адчайна залямантаваў, па ўсiм, спадзеючыся, што Папруга яго пачуе:
– Нiчога я гаварыць не буду, Генадзь Барысавiч усё ведае, так што i гаварыце з iм, – Сiўцоў на нейкую хвiлiнку прымоўк, зiрнуў у акно i, умольна гледзячы на Хмару, прашаптаў: – Вы свае, вы дамовiцеся, а мне тут жыць…
Лейтэнант усё зразумеў. Ён падхапiўся, падзякаваў за абед i кiнуўся наўздагон за ўчастковым, але ў сенцах нечакана спынiўся, апошнiя словы Папругi прымусiлi вярнуцца. Даўгалыгi Сiўцоў, сагнуўшыся напалам, не тоячыся ад участковага, выглядваў у акно i, убачыўшы лейтэнанта, разгубiўся:
– Я п-праўда н-нiчога не магу сказаць, – заiкаючыся, прамармытаў ён.
– Калi спатрэбiцца – раскажаце, – сказаў як адрэзаў Хмара i, выцягнуўшы лiст паперы, склаў яго ўдвая, разарваў напалам. Потым прымасцiўся да стала, адсунуў талеркi i штосьцi напiсаў на адным лiстку, потым на другiм.