Учебник белорусского языка
Шрифт:
1) што; 2) дзе; 3) якія, 4) каб; 5) хоць; 6) хоць, 7) каля якіх, як; 8) у якой; 9) куды; 10) пакуль, 11) чаму; 12) быццам; 13) што; 14) ад якой; 15) што; 16) каб; 17) быццам; 18) куды; 19) адкуль; 20) калі; 21) як, 22) калі; 23) дык; 24) а то, 25) што, 26) бо; 27) каб; 28) што; 29) бы; 30) як.
ДЕЛОВЫЕ БУМАГИ
ДЛЯ КРАСНОГО СЛОВЦА
Знание
Такого рода средства белорусского красноречия (красамоўства) содержат эти небольшие тематические выборки из богатейших сокровищниц белорусской письменной литературной и диалектной речи.
ПОСЛОВИЦЫ И ПОГОВОРКИ
ОТРУДЕ
Работа ў ахвоту, ды дзень мал.
Работа — не забота: забота, калі няма работы.
На свеце як бывае? Хто працуе, той мае.
Мацей, папацей, калі хлеба захацеў!
Трэба нахіліцца, каб з ручая напіцца.
Той харош, хто для справы гож.
Працуи, нябожа, то і Бог паможа.
За што добра бярэшся, канца даб'ешся.
Паміраць збірайся, а жыта сей
Пчолы пчалмі, але і сам не спі.
Кепская снасць адпачыць не дасць
Каму прырупіць, вочы пралупщь
Ранняя пташка зярняткі клюе, а позняя — вочкі трэ.
Скоры паспех людзям на смех
Гуляй, галота, калі ахвота якая плата, такая й работа.
Працуй да поту — з'ясі ў ахвоту
Вала клічуць не мед піць, а вазы вазіць
Каторы конь цягне, таго і паганяюць
Добра ўсе ўмець, але не ўсе рабіць
3 музыкі хлеб невялі кі
Умей таьчыць, а рабіць гора наўчыць
Мазалевай працай не здабудзеш палацаў
ОРОДИНЕ И ЧУЖБИНЕ
Родная зямелька, як зморанаму пасцелька
Мілы той куток, дзе вязалі пупок
Дома і салома ядома
Кожны кулік жыве, дзе прывык
Дабра
На чужыне і камар пне
На чужой старане паклонішся й баране.
І дома не мед, але ж і ў чужых не піва.
Што сяльцо, то нараўцо, што хутарок, то гаварок
ОЧЕЛОВЕКЕ В ОБЩЕСТВЕ
Папаў у вараны — каркай, як яны
3 кі м павядзешся, ад таго і набярэшся
Хоць назадзе, абы ў стадзе
3 міру па нітцы — голаму сарочка
Не той сябра, хто медам мажа, а хто праўду кажа
Добра карміць сытага, а галіць лысага
Так у госці звалі, аж рукавы адарвалі
І пірагоў шкода, і гасцей сорам
Госць, не госць, а калатні досць
Начлег з сабой не носяць, а ў людзей просяць.
ОСОБСТВЕННОСТИ
На сваім сметніку і верабей гаспадар.
Усе тут наша, толькі мы яму не сваё
Тады маю, калі ў руках трымаю.
Купіў бы сяло, ды грошай гало
Паехаў бы на кірмаш, ды грошай нямаш
За свой грош усюды харош
Чэшацца, свярбіцца — хочацца разжыцца
Меў бы ніву — знаў бы і сілу
На ваўку добры кажух, ды прышыты
У лысага чуб не пазычыш
Як ёсць сіла, дык і за мяжой ніва
Не таму згалелі, што елі, а таму, што ліхадзеі тоўстае юрла мелі
Была ў сабакі хата, ды ад дажджу згарэла
Які бот не скурат, але лапцю не брат
Я свістаў, пакуль ад цябе дастаў, а цяпер ты пасвішчаш, пакуль з мяне зышчаш
О ДОСТОИНСТВАХ
Шчыраму і чужая болька колка
Добраму чалавечку добра і ў запечку
Добрыя вочы не баяцца дыму.
Добраму толькі кіў, а на лядашчага трэба кій
Адвага або мед п'е, або кайданы трэ
Старожа лепей варожы
Хіцер Зміцер, але ж і Саўка — не дурак
Ласкавае цяля дзвюх матак ссе
Ад паклону галава не балела шкому
Не чорт вінаваты, што тараваты
Рахуба — не згуба
На яго дзе сядзеш, там і злезеш
Гразь не сала пацер, і адстала
Маўчок — пятачок, а два маўчкі — грывеншк.
У закрыты рот муха не заляціць
Разумныя жарты пахвалы варты
Зерне да зерня — будзе поўная мерня
О НЕДОСТАТКАХ И ПОРОКАХ
3 ліхім чалавекам і гадзіна (можа здацца) векам
У ліхога пчаляра і мед горкі
Які Сава, такая і слава
Слоў мяшок, а спраў — на вяршок
Мякка сцеле, ды мулка спаць.
Як свінню ні кліч, выдасць лыч.
Разумная галава, ды на дурной шыі
За дурною галавою нагам няма спакою
Усякі гад на свой лад.
Хоць і не звер, ды чорт яму вер.
Завіднае вока бачыць далёка.
Пусці нахабу пагрэцца, то й самому няма дзе дзецца.
Есці дай, а работы не пытай. Стук, грук — абы з рук.