Зацюканы апостал

Макаёнак Андрэй

Мама. Значыць, ёсць чаго саромецца. Якая ж гэта нявіннасць? Гэта распуста! Гэта цынізм! Гэта страшна паказаць людзям. Такую зрабілі, каб панасміхацца з жанчыны. Што гэта такое? Ногі сажнёвыя. Галава камарыная. Толькі ягадзіцы ды грудзі, як ракеты?!

Тата. Вось гэта і ёсць мастацтва, рэалізм. У жанчыны другіх вартасцей і няма. Гэта ж і ёсць твой партрэт. I такіх, як ты.

Мама. Цынік! Пашляк! А я выхоўваю ў сваіх дзяцей павагу да рэальных рэчаў.

Тата. Да вадасцёкавай трубы, да тумбы, да

тэлеграфнага слупа, каўбасы, ботаў… Яшчэ да чаго?

Мама. Так, так, так! Да ўсіх прадметаў, на якія чалавек затраціў сваю працу.

Тата. А я хачу, каб дзеці навучыліся думаць, мысліць, абагульняць, разумець сутнасць рэчаў, з’яў. У іх трэба выхоўваць інтэлект, розум, інтэлігентнасць.

Мама. Ха–ха! Інтэлігентнасць? Вось гэтым? (Хапае афрыканскую статуэтку.) Толькі паказваць такія штучкі дзецям — злачынства, і я не дазволю! Я не дапушчу! Я выкіну вон гэту поскудзь! (Намерылася выкінуць за акно.)

Тата. Не смей! (Вырывае статуэтку з рук у мамы, і ставіць яе каля Майсея.)

Мама. Ах, так? (Выбягае ў ванны пакой, прыносіць адтуль чырвоную спрынцоўку і ставіць каля статуэткі.) Тады пастаў каля яе яшчэ і гэта.

Тата. Па ідэі не так ужо і пагана. (Рагоча.)

Знадворку прыбягае Дачка.

Дачка (запыхаўшыся). Тата! Мама! Тата! Мама!

Мама. Ну, што такое? Што, што здарылася?

Дачка. А наш малыш толькі што паскандаліў. (Радасна.) Ух, як яны біліся!

Мама. Хто? З кім?

Дачка. Наш малыш і Мухамед.

Тата (спакойна). Ну, і хто каму накляпаў?

Дачка (радасна). Наш малыш расквасіў Мухамеду нос. Аж кроў пацякла.

Мама. Ну, бандыт! Я яму дам! Я яму пакажу! Во як расце твой любімчык! Не, я яго адвучу!

Тата. Яшчэ трэба разабрацца — хто вінаваты. Хто пачаў?

Дачка. Задзірацца пачаў Мухамед.

Тата. А наш малыш натоўк яму морду? Малайчына!

Дачка. Але і нашаму дасталося. Яму адарвалі вуха.

Тата. Як вуха? Адарвалі вуха?

Дачка. Ну, так. Зусім. У руках нясе. Мухамед нагой наступіў. I адарваў. (Паказвае.) Хр–р–р–рась!..

Мама. Божа мой, божа мой! Яго ж трэба да доктара, да хірурга. (Паспешліва апранаецца.) А тут не дактары, а гангстэры!.. За якую–небудзь драпінку ён здзярэ з цябе месячны заробак. А тут цэлае вуха…

Дачка.

Мама! Яго не да хірурга трэба, а да краўца! У яго адарвалі вуха ад шапкі.

Мама аслупянела. Тата рагоча.

Мама. Як ад шапкі?

Дачка. А ты думала — такое вуха, сваё? Не–е, не такі ён дурань, каб падстаўляць пад чужую нагу сваё вуха.

Тата. Малайчына! Ну й малыш!

Мама. Дачушка! Ідзі гані дамоў гэтага паганца.

Тата. Аляксандр Македонскі расце!

Дачка выбегла на двор.

Мама. Чаму ты рады? Што ты падахвочваеш?..

Тата. Я падахвочваю веру ў свае сілы. Упэўненасць! Я хачу, каб вырас дужы, моцны чалавек, здольны выжыць у гэтых дзікіх чалавечых джунглях.

Мама. Гэта неарыгінальна! Гэта ўжо было! Звышчалавек? Юбермэнш? Гэта называюць — фашызм.

Тата. Кінь ты, калі ласка, свае бязглуздыя выпады. Сядзь, я хачу з табой пагаварыць.

Паўза.

Мама не садзіцца. Нават і не думае.

Мама. З пазіцыі сілы?

Доўгі маўклівы паядынак поглядамі.

Тата. Дзеля чаго ты распускаеш сярод знаёмых розныя плёткі пра мяне?

Мама. А канкрэтна — што?

Тата. Нібы я маральна калечу дзяцей, выхоўваю ў іх шкодныя антыгуманныя ідэі. Гэта — раз.

Мама. Гэта не раз. Гэта — два. А што раз?

Тата. Распускаеш плёткі, нібы я завёў… шуры–муры… Пачаў…

Мама. Пачаў? Даўно завёў! Даўно водзіш! I не шуры–муры, а… распуснічаеш. I гэта даўно не сакрэт, даўно ўсе ведаюць. Твае знаёмыя сустрэлі мяне і з радасцю расказалі… А я адказала, што ўсё даўно ведаю, хай не радуюцца. Я сказала, што мы паўгода з табой не жывём як муж з жонкай і думаем разводзіцца. Што тут няпраўда? Мы ж не жывём? Так? (Ледзь не плача.) Не жывём! Паўгода ўжо!

Тата. Не. Гэтак жыць далей нельга.

Мама. Што гэта за жыццё? Вядома, нельга.

Тата. I не будзем.

Мама. I не будзем.

Тата. А як жа будзем?

Мама. Гэтак і будзем. (З пагрозай.) Як–небудзь будзем.

Тата. Як? Як–небудзь?

Мама (крычыць). Я ўжо сказала: мы паўгода не жывём! Будзем суіснаваць! (Са злосцю.) Дзеля дзяцей! Дзеля іх усё!