Замежная фантастыка
Шрифт:
— Я гэта помню. На жаль, у дадзеным выпадку я зрабіў гэта неабдумана. Я думаю, што вы добра разумееце, міс Фэлоўз, што мы не можам працягваць эксперымент з Цімі да бясконцасці.
Ахопленая раптоўным жахам, яна глянула яму ў вочы, яшчэ не ўсвядоміўшы да канца сэнсу сказаных толькі што слоў. Што ён меў на ўвазе пад гэтым «не можам працягваць»? Яе раптам нібы азарыла — яна ўспомніла прафесара Адэмеўскага і мінерал, адасланы назад пасля двух тыдняў яго знаходжання ў Стасісе…
— Але цяпер гаворка ідзе пра хлопчыка, а не пра абломак каменя…
Хоскінсу відавочна было не па сабе.
— У
Яна ўсё яшчэ нічога не разумела.
— Але вы не зробіце гэтага. Цімі… Цімі…
— Ну, ну. Не прымайце ўсё так блізка да сэрца, міс Фэлоўз. Магчыма, Цімі прабудзе тут яшчэ некалькі месяцаў, і за гэты час мы пастараемся зрабіць яму ўсё, што ў нашых магчымасцях.
Яна ўсё так жа моўчкі глядзела на яго.
— Ці хочаце вы чаго-небудзь выпіць, міс Фэлоўз?
— Не, — прашаптала яна. — Мне нічога не трэба.
Ледзь усведамляючы, што робіць, яна з цяжкасцю паднялася на ногі і нібы ў кашмары выйшла з пакоя.
«Ты не памрэш, Цімі, — думала яна. — Ты не памрэш».
З таго часу яе неадступна мучыла думка пра неабходнасць неяк ухіліць Цімі ад гібелі. Але думаць гэта адно, і зусім другое — ажыццявіць задуманае. Спачатку міс Фэлоўз упарта трымалася за надзею, што спроба перанесці каго-небудзь з XIV стагоддзя ў наш час закончыцца поўнай няўдачай. Хоскінс мог дапусціць памылку, з пункту гледжання тэорыі эксперыменту, маглі таксама выявіць пралікі ў метадзе яго ажыццяўлення. І тады ўсё засталося б па-старому.
Астатняя частка чалавецтва спадзявалася, вядома, на супрацьлеглы зыход, і міс Фэлоўз насуперак розуму ўзненавідзела за гэта ўвесь свет. Ажыятаж, які ўзняўся вакол «Праекта Сярэднявечча», дасягнуў найвялікшага напалу. Друк і грамадскасць згаладаліся па чым-небудзь надзвычайным. Акцыянерная кампанія «Стасіс Інкарпарэйтэд» даўно ўжо не давала такой сенсацыі. Нейкі там новы камень альбо выкапнёвая рыба ўжо нікога не хвалявалі. А гэта было якраз тое, што трэба.
Чалавек, які жыў ужо ў гістарычную эпоху, дарослы індывід, які гаворыць і на цяпер зразумелай мове, той, хто дапаможа вучоным узнавіць невядомую дасюль старонку гісторыі.
Той вырашальны час набліжаўся, і на гэты раз ужо не толькі трое на балконе павінны стаць сведкамі такое важнае падзеі. Цяпер увесь свет ператвараўся ў велізарную аўдыторыю, а тэхнічнаму персаналу Стасіса наканавана сыграць сваю ролю на вачах усяго чалавецтва.
Сярод пачуццяў, што бушавалі ў душы ў міс Фэлоўз, не было толькі аднаго — яна не паддалася ўсеагульнаму псіхозу радаснага чакання.
Калі Джэры прыйшоў, як звычайна, гуляць з Цімі, яна ледзь пазнала яго. Сакратарка, якая прывяла яго, кіўнула ёй дзеля прыліку галавой і пабегла. Яна спяшалася заняць добрае месца, адкуль ёй удасца сачыць за ўвасабленнем у жыццё «Праекта Сярэднявечча». Міс Фэлоўз з горыччу падумала: калі б дурненькае дзяўчо прыйшло ў пару, яна таксама ўжо была б там, прытым у яе была больш важкая, чым простая цікаўнасць,
— Міс Фэлоўз, — збянтэжана сказаў Джэры, няўпэўнена, бачком набліжаючыся да яе і дастаючы з кішэні нейкі абрывак газеты.
— Што там у цябе, Джэры?
— Гэта фотаздымак Цімі.
Міс Фэлоўз уважліва паглядзела на Джэры, а потым хуценька вырвала з яго рук шматок газеты. Усеагульнае ўзрушэнне, выкліканае «Праектам Сярэднявечча», абудзіла ў друку пэўную цікавасць і да Цімі.
Джэры ўважліва сачыў за яе тварам.
— Тут сказана, што Цімі — хлопчык-малпа. Што гэта значыць, міс Фэлоўз?
Яна схапіла яго за руку, з цяжкасцю стрымаўшы жаданне добра страсянуць яго.
— Ніколі не гавары так, Джэры. Ніколі. Ты разумееш гэта? Гэта брыдкае слова, і ты не павінен ужываць яго.
Перапалоханы Джэры адчайна вырываўся з яе рук.
Міс Фэлоўз раз'юшана рвала газету.
— А цяпер ідзі і гуляй з Цімі.
Нарэшце прыйшла дзяўчына. Міс Фэлоўз ніколі не бачыла яе. Ніхто з пастаянных служачых Стасіса, што зрэдку падмянялі яе цяпер, у сувязі з набліжэннем ажыццяўлення праекта, памагчы ёй не мог. Аднак сакратарка Хоскінса абяцала ёй памагчы знайсці якую-небудзь дзяўчынку.
— Вы і ёсць тая дзяўчынка, якую прымацавалі да Першай Секцыі Стасіса? — стараючыся стрымаць дрыжанне ў голасе, спыталася міс Фэлоўз.
— Так, гэта я. Завуць мяне Мэндзі Тэрыс. А вы міс Фэлоўз?
— Правільна.
— Даруйце, што я крыху спазнілася. Усюды такая сумятня.
— Я ведаю. Я хачу, каб вы…
— Вы ж будзеце глядзець, праўда? — перабіла яе Мэндзі. На яе прыгожанькім, тонкім, але нейкім пустым твары адбілася пякучая зайздрасць.
— Гэта не мае значэння. Я хачу, каб вы пазнаёміліся з Цімі і Джэры. Яны будуць гуляць гадзіны са дзве і не наробяць вам ніякага клопату. Ім пакінута малако, у іх многа цацак. Будзе нават лепш, калі вы не будзеце ім перашкаджаць. А цяпер я пакажу вам, дзе што знаходзіцца і…
— Гэты Цімі — хлопчык-мал…?
— Цімі — дзіця, якое жыве ў Стасісе, — рэзка перапыніла яе міс Фэлоўз.
— Я хацела сказаць, што Цімі — гэта той, каму нельга выходзіць з дому. Ці ж не так?
— Так. А цяпер заходзьце, у нас мала часу.
І калі ёй, нарэшце, удалося пайсці, услед ёй пачуўся пранізлівы голас Мэндзі Тэрыс:
— Спадзяюся, вам дастанецца добрае месцейка. Далібог, мне так хочацца, каб дослед удаўся.
Не ўпэўненая ў тым, што, адказваючы Мэндзі, ёй удасца захаваць стрыманасць, міс Фэлоўз, нават не азірнуўшыся, яшчэ больш заспяшалася.
Але з-за таго, што яна затрымалася, ёй не ўдалося заняць добрае месца. Яна з цяжкасцю прабілася толькі да экрана ў Зале сходаў. Калі б ёй пашанцавала апынуцца паблізу ад месца, дзе праводзіцца эксперымент, калі б толькі яна магла падысці да якога-небудзь чуйнага прыбора, калі б яна як-небудзь умудрылася сарваць эксперымент…
Яна знайшла ў сабе сілы авалодаць сабою. Простае ж псаванне прыбора ні да чаго не прывядзе. Яны ўсё роўна наладзяць яго і паставяць эксперымент нанава… А ёй ніколі не дазволяць вярнуцца да Цімі.