Чалавек ідзе
Шрифт:
Але не паспелі яшчэ прыстасавацца, як з лесу паказаўся тыгр. Адным духам хлопцы адбегліся і апынуліся на дрэве. З якой зайздрасцю пазіралі яны адтуль, як вораг паядаў іхнюю смажаніну!
Дзень скончыўся; хутка сцямнелася. І тут нашы хлопцы заўважылі, што недзе блізка паблісквае агонь. Цяпер ужо агонь для іх быў «свой брат». Нягледзячы на тое, што тыгр яшчэ не скончыў вячэру і быў недалёка,
Гарэў тоўсты буралом. Гарэў слаба, ледзь-ледзь свяціўся. Але нашы таварышы з гаспадарскім выглядам і важнай мінай пачалі падкідваць галлё. Агонь весела затрашчаў, павялічыўся і асвятліў тыгра.
Той пакінуў есці і недаўменна паглядзеў, нібы пытаючыся: што гэта за штукі такія? Здаецца, гэта тыя самыя нікчэмныя жэўжыкі, якія толькі што паўцякалі адсюль, але якія яны грозныя, як страшна яны там арудуюць. А вось гэтае жудаснае ўжо ў іх руках, яны так грозна размахваюць ім.
І, апусціўшы хвост, тыгр ціхенька ўцёк у лес.
Тады хлопцы падцягнулі сваю здабычу да вогнішча і спакойна павячэралі пад аховаю агню.
Навакол ляскалі зубамі звяры, але кожны раз, калі хлопцы падкладалі галля, асабліва, калі з трэскам ляцелі іскры, - звяры адскаквалі назад.
Але трэба быць справядлівым і шчыра падзякаваць гэтым звярам. Каб яны не ляскалі зубамі, дык нашы хлопцы спакойна паснулі б і спусцілі агонь. А цяпер яны ўвесь час былі прымушаны падтрымліваць яго, увесь час яны вучыліся, як ужываць яго.
На другі ж дзень агню пагражала сур'ёзная небяспека. Сонца свяціла ясна і горача. Грэцца не трэба было. Святло ад агню не мела ніякага знаку. І калі паказаўся той самы тыгр, нашы хлопцы нават і не спрабавалі пудзіць яго галінамі, якія днём ніякага асаблівага выгляду не мелі. Яны паўцякалі гэтаксама, як і ўчора.
Навошта было падтрымліваць агонь удзень? Яны бадзяліся навакол, як заўсёды, і, паміж іншым, зусім блізка натрапілі на пячору, з якой калісьці іх выгнаў леў. Праўда, дакладна гэтага яны не памяталі, але нейкія ўспаміны заварушыліся, прынамсі яны добра ведалі, што гэтае месца ім знаёмае і што тут адбывалася з імі нешта незвычайнае.
У кожным разе яны ахвотна спыніліся ў гэтай пячоры, а да вогнішча хадзілі даядаць свайго барана. Там яны дзеля гульні
І толькі пад вечар, калі ў пячоры зрабілася цёмна і непрытульна, тады толькі сябры адчулі, што цяпер агонь вельмі будзе дарэчы.
І праз некаторы час у пячоры весела патрэскваў агонь...
Але тут выявілася яшчэ адна цяжкасць: яны ўжо добра ведалі, што агонь трэба падтрымліваць, што трэба падкідаць дрэва, - вось яны і хадзілі кожны раз за кавалкам дрэва толькі тады, калі агонь пачынаў гаснуць.
Назапасіць апалу наперад яны яшчэ не маглі. Так яны мучыліся гадзіны са дзве, пакуль самі абставіны не прымусілі іх зрабіць некаторы запас. Зараз жа пасля гэтага яны абодва паснулі.
Праз некаторы час «у дзверы» асцярожна прасунулася галава нейкага чалавека. З цікавасцю паглядзеў ён на агонь, але яшчэ з большай цікавасцю на двух спячых хлопцаў. Потым чалавек ціхенька ўвайшоў усярэдзіну, а за ім выглядала яшчэ некалькі галоў.
Падышоў чалавек, прыгледзеўся да хлопцаў і раптам нешта закрычаў вясёлым голасам. Спалоханыя хлопцы паўскаквалі спрасонку і пазналі павадыра, а за ім усіх сваіх.
Незвычайны гоман падняўся ў пячоры. Гаварылі ўсе разам, калі можна назваць гаворкай тыя гукі, якіх нават не разумеў і той, хто іх казаў. Але ўзрушанае пачуццё патрабавала выхаду, і гэтым выхадам з'яўляліся ўсе гэтыя гукі, рухі, кліч. Сярод гэтых гукаў-слоў вызначалася слова «О-О», якое азначала агонь і якое ўсе разумелі.
Маладыя гаспадары падкінулі галля, госці расселіся навокала. Усе былі радасныя, вочы блішчалі, праз твары праціскалася ўсмешка задавальнення.
Раптам ля ўвахода раздаўся грозны рык ільва.
Людзі шарахнуліся ў кут і скамянелі.
Але Ра ўхапіў палаючую галіну і смела кінуўся ўперад. Леў неяк жаласна піскнуў і знік у цемры.
Людзям адлягло ад сэрца, і на тварах іх засвяціўся першы смех...
Гэта засмяяўся Чалавек-Пераможца.
А леў і ўсе яго таварышы не могуць засмяяцца і да гэтага часу...