2023-nji ?ylda Belarus

TASS respublikanyn Goranmak ministrligine salgylanyp, sebitdaki gosun toparlary ucin niyetlenen rus harby enjamlary bolan otly 6-njy yanwarda Belarusa geldi. Agentligin yazysy yaly bir gun on Belarusyn harby bolumi sebit toparlarynyn doredilmeginin Moskwa we Minsk tarapyndan dowam etdiriljekdigini habar berdi. Bolum munun "Bilelesik dowletinin howpsuzlygyny we goragyny guyclendirmek maksady bilen" edilyandigini aytdy.

Iki yurdun medaragly Guyclerinin awiasiya bolumlerinin Russiyasy bilen bilelikdaki taktiki ucus turgenlesikleri Belarusda gecirildi.

Fewral ayynda Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko ruslar bilen bilelikde respublikanyn caginden dine oz yurduna garsy agressiya bolan yagdayynda sowesmage tayyardygyny malim etdi. BelTA gullugy bu barada habar berdi.

Prokuratura Belarus oppozisiyasynyn lideri Swetlana Tikhanowskayanyn gayybana 19 yyl azatlykdan mahrum edilmegini we 37 mun Belarus rublynyn (takmynan 1,1 million rubl) jerime salmagyny isledi. RBC habar beryar. Belarus oppozisiyasynyn utgasdyryjy genesinin agzasy bolan onki Medeniyet ministri Pawel Latusko prokuratura tarapyndan 19 yyl azatlykdan mahrum edilmegini we guramacylyk, dolandyrys islerinin yerine yetirilmegi bilen baglanysykly wezipelerin saklanmagyny isledi. we 5 yyllyk ykdysady borclar. Utgasdyryjy genesin beyleki agzalary Olga Kowalkowa we Sergey Dilewskiy ucin prokuror 12 yyl azatlykdan mahrum edilmegini isledi. 2020-nji yylyn 9-njy awgustynda Belarusda gecirilen prezident saylawlarynda Aleksandr Lukasenko 80,1% ses alyp, altynjy gezek yenis gazandy. Tussag edilen adamsy Sergeyin yerine saylawlara gatnasmak kararyna gelen Tikhanowskaya ikinji yeri eyeledi. Netijeler yglan edilenden we sikayatlaryn yatyrylmagyndan son yurtda kopculikleyin oppozisiya protestleri gecirildi. Leadersolbascylary Tikhanowskayanyn yolbascylygyndaky Utgasdyrmak Genesini doretdiler. Sondan son yorisler oldi we Thanowskaya, Latusko, Kowalkowa we Dilewskiy yurtdan cykdy. Gunakarlenyanlerin hemmesine konstitusiya garsy usullar bilen hakimiyeti ele almak, ekstremist topar doretmek we ona yolbascylyk etmek, jemgyyetcilik sanksiyalaryna cagyrys we sosial dusunismezlige sebap bolmakda ayyplanyar. Mundan basga-da, gunakarlenyanlerin birnacesi kabir makalalarda gosmaca ayyplanyar, mysal ucin Tikhanowskaya donuklikde, Latusko korrupsiyada ayyplanyar. Belarusda oppozisiya lideri Thanowskinin taze kazyyet isi baslandy. Minsk sebitindaki ododino saherinin kazyyeti oppozisiya lideri Sergey Tikanowska garsy taze jenayat isine seredip baslady. Indi ol duzedis edarasynyn administrasiyasyna boyun bolmazlykda ayyplanyar. Hazirki wagtda oppozisiya 2020-nji yylda Belarusda kopculikleyin tolgunysyklary tayyarlamak meselesinde 18 yyl azatlykdan mahrum edildi.

Aleksandr Lukasenko we Si Szinpin Pekinde geplesik gecirdi. Belarusyn prezidenti Hytayyn ukrain wakalary bilen baglanysykly parahatcylyk tekliplerini goldady. Minsk we Pekin goranys pudagynda hyzmatdaslygy guyclendirmek we terrorcylyga garsy goresmekci. Belta, Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko bilen Hytayyn prezidenti Si Szinpinin arasynda Pekinde gecirilen geplesiklerden son taraplar tarapyndan kabul edilen beyannamada bar. “Bilelikdaki beyannamanyn tekstinden gornusi yaly, taraplar goranmak, hukuk gorayjy we howpsuzlyk ugurlaryndaky hyzmatdaslygy guyclendirer, harby isgarleri tayyarlamak, transmilli we terrorcylyk jenayatlaryna we terrorcylyga garsy bilelikdaki gores we alyp barmak yaly hyzmatdaslygy cunlasdyrar. renk rewolyusiyalaryna garsy bilelikdaki onuni alys goresi. "– diyip, Belarus gullugy habar beryar. Sol bir wagtyn ozunde, iki yurt betbagtcylygyn onuni almak we zyyany azaltmak ugrundaky alys-calyslary we hyzmatdaslygy guyclendirmekci. Belarus we Hytay hem yasyl, pes uglerodly we durnukly osus pudagyndaky hyzmatdaslygy guyclendirmage tayyardyr.

7-nji martda Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko Russiyanyn A-50 harby ucaryna Minsk saherinin golayynda edilen hujumden son respublikada "rehimsiz arassalanmagy" buyrandygyny aytdy. Onun sozlerine gora, yurtda gyrgyncylyk synanysygy bilen baglanysykly 20-den gowrak adam tussag edilipdi, “galanlary dasary yurtlarda gizlenyar”. Minskin esasy wezipesinin, saboteatoryn Russiya girmeginin onuni almakdygyny aytdy. Lukasenko, seyle hem, Ukrainanyn Belarusy harby konflikte cekmage synanysyandygyna ynanyar, "yone muny etmek mumkin bolmaz". Ukrainanyn prezidenti Wladimir Zelenskinin edarasynyn baslygynyn genescisi Mihail Podolyak twitterde Russiyanyn A-50 irki duydurys ucaryna (AWACS) Belarusyn Minsk saherinin golayyndaky howa meydancasyna edilen hujumin “yerli partizanlar” tarapyndan amala asyrylandygyny aytdy. Rambler muny habar beryar. Lukasenko, Belarusda ukrain saboteatory diylip guman edilyan tussag edilenden son Zelenskini “nit” diyip atlandyrdy.

Russiyanyn prezidenti Putin 25-nji martda "Rossiya 1" kanalyna beren interwyusynda Belarusda taktiki yadro yaraglary (TNW) ammar desgasynyn gurlusygynyn su yylyn iyul ayyna cenli tamamlanjakdygyny aytdy. Prezident, Moskwanyn yadro yaragyny Minska gecirmeyandigini, yone Amerikanyn Birlesen Statlarynyn enceme yyl bari edip gelyan isini – yaranlarynyn caginde taktiki yadro yaraglaryny yerlesdirmek we ucarmanlaryny dolandyrmak ucin talim beryandigini aytdy. Seyle hem Putin, yadro yaragyny goterip bilyan 10 ucar we Iskander raketa ulgamynyn Belarusyn caginde eyyam yerlesdirilendigini aytdy. Rus liderinin sozlerine gora, Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko Russiyanyn taktiki yadro yaraglaryny Belarusda yerlesdirmek meselesini kopden bari gozgap gelyar. Amerikanyn Birlesen Statlary kopden bari ony birnace yurtda yerlesdirdi, sonun ucin Belarusyn hayysynda uytgesik zat yok diyip, Putinin pikirice. Dowlet bastutany, bu wakalaryn caginden dasarda, Moskwa bilen Minskin taktiki yadro yaraglarynyn strategiki hujum ediji yaraglary mundan beylak-de azaltmak we caklendirmek careleri baradaky sertnamadaky borcnamalary bozmazdan yerlesdiriljekdigini aytdy (START, START III) . Putin Gunbatar yurtlaryny Ukrainadaky konfliktin “ojukdirijileri we ojukdirijileri” hasaplayar. Russiyanyn prezidenti Russiya Hytay bilen hic hili harby bilelesik doredenok, sonun ucin Gunbataryn Moskwa bilen Pekinin arasynda “ok” doretmek baradaky aydanlary dogry dal diydi.

Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko Milli Mejlise yuzlenip, Ukrainada gyssagly yarasyk formatyny teklip etdi. Ol gosun toparlaryny herekete getirmage we yarag we enjamlary gecirmage hukugy bolmazdan soweslerin bes edilmelidigine ynanyar. Belarusyn baslygy Wladimir Putin bilen parahatcylyk geplesiklerini gadagan edyan karara gol ceken Ukrainanyn prezidenti Wladimir Zelenskini hem tankytlady. Ukrainanyn prezidentinin bu kararyny "gulkunc" hasaplayar.

Aprel ayynda Belarusyn yaragly guycleri adaty we yadro raketalaryny ulanyp bilyan Iskander-M operasiya-taktiki raketa ulgamyny (OTRK) aldy. Muny Russiyanyn Goranmak ministri Sergey Soygu aytdy.

Moskwada Russiyanyn we Belarusyn prezidentleri Wladimir Putin we Aleksandr Lukasenkonyn gatnasmagynda Bilelesik dowletinin Stateokary Dowlet genesinin mejlisi gecirildi. “Lukasenko dususygyn acyk boleginde Russiyanyn prezidenti bilen howpsuzlyk, harby-senagat toplumynyn osusi we Bilelesigin dowletini goramak meselelerini ara alyp maslahatlasmazdan bir gun on aytdy. Ikitaraplayyn gatnasyklaryn esasy ugrunyn onumcilik hyzmatdaslygy, energiya pudagyna integrasiya, importyn ornuny tutmak maksatnamalary we Gunbatar tehnologiyalaryna garaslylygy azaltmakdygyny aytdy. Gunbatar harby taydan basys edip baslady, serhetdaki NATO guyclerini we emlaklerini artdyrdy, Lukasenko: "Olar indi Kaliningrad sebiti barada alada edyarler" -diydi. Sol bir wagtyn ozunde, hazirki wagtda Brayank sebitinden oz yurduna gecyan Ukrainanyn caginden Russiyanyn icine yaraglaryn akyandygyny aytdy. Lukasenko "kardesler arkalasygy" doretmegin zerurdygyny aytdy, sebabi "metbugat sowesleri" meydancalarynda "rayatlarymyzyn any we yuregi ucin sowesi" yenip bolmayar. Putin sanksiyalardan gelyan zyyany azaltmak ucin carelerin bilelikde alnyp barylyandygyny aytdy. Bu carelerin netijeliligi, ozara sowdanyn osyan gorkezijileri bilen tassyklanyar. 2021-nji yylda yurtlaryn arasyndaky sowda dolanysygy 35% artyp, 40 milliard dollara, 2022-nji yylda yene 12% osup 45 milliard dollara yetdi. Gytaklayyn salgytlary dolandyrmak ucin bitewi toplumlayyn ulgam doredildi we 2022-nji yylda tehnologiki amallary ykrar etmek baradaky sertnama hem baglasyldy. durmusa gecirilip, iki yurdun senagat karhanalarynyn isini umumy standartlara gecirmage mumkincilik berdi. Putin iki yurdun bitewi nebit we gaz bazarlarynyn doredilmeginin dowam edyandigini we gol cekmek ucin yeke-tak elektrik bazaryny doretmek baradaky sertnamanyn tayyarlanyandygyny aytdy. Russiya we Belarus goranys, howpsuzlyk we harby-tehniki hyzmatdaslyk pudagynda hyzmatdaslygy artdyryar "-diydi.

Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko Russiyanyn Goranmak ministri Sergey Soygu bilen bolan dususygynda Russiyadan dasarky hujume garsy howpsuzlyk kepilliklerini gineltmegi resmi taydan hayys etdi. Lukasenko islenyan kepillik derejesini “Russiya agressiya yuze cykan halatynda respublikany oz territoriyasy hokmunde gorar” diyip kesgitledi. Lukasenkonyn pikirice, rus kardesi Wladimir Putin seyle kepilliklerin berilmegini eyyam tassyklady: "Ol meni ahli ugurlarda goldady".

Конец ознакомительного фрагмента.