Чтение онлайн

на главную

Жанры

Шрифт:

Агарда мени озод илишга ваъда берсангиз, хотинингизни айтиб келишига мажбур иламан.

– 

Майли ваъда бераман тезро гапир.

– 

Айниб олмайсизми?

– 

Тезро гапирсангчи хозир ёрилиб кетаман.

– 

Ундай бўлса менга пул беринг.

– 

Пулни нима иласан?

– 

Бозорга бориб хар хил нарсалар харид иламан, кейин хўжайин ўйланмочилар деб гап таратаман.

– 

Хўш кейинчи?

– 

Кейин рашк ўтига ёнган бекам бу миш-мишларни эшитиб ўзлари кириб келадилар.

– 

Ишончинг комилми?

– 

Мутлао.

– 

Ундай бўлса ишга кириш, ман пул хозиро бозорга жўна.

– 

Хўп бўлади, фаат узо йў бўлиб кетсам койиманг, анчагина сайр илишимга тўри келади.

– 

Сенга рухсат, ишни бузиб ўймасанг бўлгани.

– 

Озгина сабр илсангиз бўлгани хўжайин, гапнинг оё-ўли чаон бизлардан тезро юради, хотинингиз мендан олдинро кириб келса ажабланиб ўтирманг.

***

Покиза яшаш учун, эзгулик ва ёвузликнинг табиатини билиш билан бирга бурч, адолат, мардлик нималигини тўла тушунмо лозим.

Сократ

Тараиёт ва ривожланиш ўзининг айсар ва енгилмас ули билан тинмай олдинга одимлар, барча соа изланиб-изланиб андайдир муъжизакор янгилик билан якунланар. Одамлар ўз эхтиёжларини тўларо ондириш учун тер тўкиб менат илишга мослашиб боришар. Чорвачилик, ерга ишлов бериш мисли кўрилмаган натижаларга эришар, масулот ишлаб чиариш хажми ошиб борарди. Натижа анчалик ошиб борган сари истак ва эхтиёжлар ам шу даражага кўтарилар, бу харакатлар бойлик деган маъжизани яратиб уни кўпайтириш учун шафатсизлик каби нусон-касалликни пайдо бўлишига олиб келди. Бойиб олган одамлар ана шу бойликнинг серли кучини ишга солиб янада бойиш йўлида шафатсизлик илишар, очкузлик одамлар ўртасида кенг таралабошлади. Мазлум кишилар ўз истакларини аёл суриш билан ифодалашар бундай хохишлар кўплаб афсона ва ривоятларнинг яратилишига сабаб бўларди. Табиий офатлар ам кишиларни нимадандир нажот излашга даъват этар, улар аёлан ўзларига рахнамо ахтарар эдилар. Бўларнинг барчаси бирлашиб кишилар онгида андайдир ноъмаул кучларга сиинишни, кўпхудолик динини пайдо бўлишига олиб келди. Одамлар ишлаш билан биргаликда ибодат илишга ам ўрганиб бордилар. Эндиги одамнинг моддий эхтиёжи ёнида, маънавий эхтиёж хам пайдо бўлди. Бу эхтиёж аста-секин ривожланиб кишиларнинг очкузлик, шафатсизлик, ёвузлик каби иллатларга арши бўлган куучга айланабошлади. Одамзот аста-секин моддий неъматлар аторида маънавий неъматлар ам яратабошлади. Юнонлар яратабошлаган ривоят ва афсоналар ижод томонига ўйилган биринчи адам эди. Бу бошланган ижод биричи арамонлар ва худолар билан биргаликда. хилма-хил достонлар, кўшилар, мусиаларнинг пайдо бўлишига ам сабаб бўлди. Ижод ахли хайратланарли муъжизалар, тасвирий санъат, хайкаллар, меъморий иншоотлар ясашга ам ўрганиб бордилар. адимги юнонлар оламни билиш ва ўрганишга чано хал эдилар, ана шу чанолик натижасида улар худоларни худди одамлар каби тасаввур илардилар ва уларни одамзот сифатига ўхшаш илиб безар ва таърифлашар эди. Одамлар худолар сиймоси орали ўзларини чуурро англашига интилардилар, бу интилиш албатта ўз натижаларини берар эди. Гўзаллик яратиш йўлидаги истаклар яхши натижалар билан якунланиб, маънавиятнинг гуллаб яшнашига олиб келар, халнинг ижодий атлами тинимсиз менат илиб, ибодатхоналар, меъморий обидалар барпо илар, дастлабки бадиий асарлар ва ижод махсуллари пайдо бўлар эди. Маънавий гўзалликлар аторида, худбинлик, ёвузлик, очкўзлик каби иллатлар ам ривожланиб борар эди. Оддий кишилар ўз орзуларини ифодалаб аёлан ажойиб арамонлар сиймосини яратишар, бундай арамонлар ўз фидоийлари билан хатто худоларга арши борардилар. Ана шундай аёлий гўзаллик ва фидоийлик рамзи Прометей ва Геракл эди. Бу арамонлар ўз хаётларини хал фаровонлиги учун баишлаган, одми хамда олийиммат, мустакам ирода сохиби ва ўз ишларининг тўри эканлигига мутло тўла беиёс арамонлик ва галабалари айнан оддий одамларнинг орзу-истаклари билан хамоханг эди.

Геракл

Ривоятларда айтлишича Зевс подшо Амфитрионнинг хотини Алкменани севиб олади. У Амфитрион иёфасига кириб Алмена билан кўнгилхушлик илади, натижада Алкмена икки ўил эгизаклар туиб беради. Эгизакларга Алкид ва Ификлид деб исм ўядилар. Алкид кейинчалик Геракл исмини олиб Юнонистоннинг буюк ўлмас арамонига айланади. Халнинг афсонавий севимли арамони Геракл тўрисидаги саргузашт-афсона-хикоялар беисоб.

Зевснинг аёли Гера эри Зевснинг одам наслига уйланиб ундан фарзанд кўрганидан хабар топиб атти азабланади, у умр бўйи Гераклга зиён-захмат етказиш билан машул бўлади. Беиёс жисмоний увват ва иродага эга бўлган Геракл ва Гера ўртасидаги кураш жуда узо давом этади. Булар Геракл саргузаштларининг асосини ташкил илади.

Зевс, илохий удратга эга бўлган оловни одамларнинг ўлига тушиб олмаслигини ардоим таъкидлар, бу ишни вати-вати билан ўз назорат илар эди.

Оловнинг муъжизакор хислатидан хабар топган Прометей, андай бўлмасин уни одамларга етказиш аида айурабошлади, чунки олов кишиларга хартомонлама фойдали эканлиги ани эди. Узо изланиб, кўплаб хавф-хатарларни енгиб у оловни одамлар ўлига топширади. Натижа кутганидан ам орти бўлиб кишилар ундан фойдаланишни тезлик билан ўрганабошлайдилар ва яхши тараий иладилар. Бундан хабар топган Зевс нихоятда азабланади, у Прометейнинг ушлаб энг узода жойлашган ояга кишанлаб ўйишни буюради. Темир худоси Гефест Зевснинг буйруига биноан Прометейни ояга кишанлаб ўяди. Хар куни бирнеча бор Осмондан учиб тушадиган бахайбат Бургут Прометейнинг биинини тумшуи билан очиб жигарини чўиб еябошлайди, биранча фурсат ана шундай азоблаб учиб кетади, беиёс уубатдан ийналаётган “айбдорни” хар куни ана шундай азоблашади. Одамларни бениоя севган Прометей бу тинимсиз уубатга бардош билан чидайди. Бундай шафатсизликдан хабар топган Геракл, Прометейни утаришга шайланади, анча-анча ийинчиликларга учрасада охир оибат кишанланган Прометейни топишга сазовор бўлади. Хавода пайдо бўлган бахайбат бургутни камалаги ёрдамида отиб улатади, Прометейнинг кишанланган ўл-оёларини бўшатиб, одамлар ичига олиб бориб топширади. Ана шундай илиб кишиларга оловни хадъя илган Прометей хал арамони сифатида олишланади.

***

Одамзот табиатида бировни ул илиш истаги ёнида беихтиёр ул бўлиш истаги ам мавжуд, чинакам эркин бўлиш учун иккисидан ам воз кечиш зарур.

Популярные книги

Книга пяти колец

Зайцев Константин
1. Книга пяти колец
Фантастика:
фэнтези
6.00
рейтинг книги
Книга пяти колец

На границе империй. Том 9. Часть 2

INDIGO
15. Фортуна дама переменчивая
Фантастика:
космическая фантастика
попаданцы
5.00
рейтинг книги
На границе империй. Том 9. Часть 2

Мне нужна жена

Юнина Наталья
Любовные романы:
современные любовные романы
6.88
рейтинг книги
Мне нужна жена

Бывшая жена драконьего военачальника

Найт Алекс
2. Мир Разлома
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
5.00
рейтинг книги
Бывшая жена драконьего военачальника

Невеста вне отбора

Самсонова Наталья
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
7.33
рейтинг книги
Невеста вне отбора

Лето 1977

Арх Максим
1. Регрессор в СССР
Фантастика:
альтернативная история
6.00
рейтинг книги
Лето 1977

Неудержимый. Книга XIV

Боярский Андрей
14. Неудержимый
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Неудержимый. Книга XIV

Ратник

Ланцов Михаил Алексеевич
3. Помещик
Фантастика:
альтернативная история
7.11
рейтинг книги
Ратник

Попаданка для Дракона, или Жена любой ценой

Герр Ольга
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
7.17
рейтинг книги
Попаданка для Дракона, или Жена любой ценой

Релокант 8

Flow Ascold
8. Релокант в другой мир
Фантастика:
фэнтези
рпг
5.00
рейтинг книги
Релокант 8

Отмороженный 5.0

Гарцевич Евгений Александрович
5. Отмороженный
Фантастика:
боевая фантастика
рпг
5.00
рейтинг книги
Отмороженный 5.0

Измена. Избранная для дракона

Солт Елена
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
3.40
рейтинг книги
Измена. Избранная для дракона

Три `Д` для миллиардера. Свадебный салон

Тоцка Тала
Любовные романы:
современные любовные романы
короткие любовные романы
7.14
рейтинг книги
Три `Д` для миллиардера. Свадебный салон

Истинная со скидкой для дракона

Жарова Анита
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
5.00
рейтинг книги
Истинная со скидкой для дракона