Шрифт:
As linguas romances, un grupo de linguas relacionadas da familia Indoeuropea que se desenvolveu a partir do latin, inclue o espanol, o portugues, o catalan, o Galego, o frances, o Occitano, o italiano, O Sardo, o Romanche; o rumano, o moldavo, asi como as linguas Dalmatas que desapareceron no seculo xix. As linguas romances xurdiron no proceso de Romanizacion polos Romanos de vastos territorios no sur, suroeste e no centro de Europa Occidental desde o seculo iii a.c. ata o seculo ii d. c. A lingua latina plantada polos Romanos, despois de interactuar coas linguas locais dos habitantes indixenas, serviu como fonte de educacion para futuras linguas Romances. O latin, como lingua ganadora, converteuse na lingua base de todas as linguas Romances. Historicamente estreitamente relacionadas co latin, as linguas Romances ao longo dos seculos do seu desenvolvemento foron en gran parte diferentes da lingua latina. As linguas romances, e polo tanto as suas novelas populares, sufriron varios cambios no seu desenvolvemento.
A historia da lingua rumana e tan contraditoria como a historia do pobo rumano. Esta inconsistencia e explicada por duas razons: a falta de fontes historicas, especialmente escritas, asi como os intereses politicos. Hai varias versions do desenvolvemento da lingua rumana, que se basean en diferentes interpretacions da historia do pobo rumano. En xeral, a cronoloxia da formacion da lingua rumana moderna sobre a base do latin popular daco e a seguinte::
* as linguas autoctonas Dos Balcans (Getas, Dacios, Mesas, Ilirios, etc.)) ao seculo II d.c.;
* latin popular (Dacia Romana como parte do Imperio Romano • dos seculos II—III D. c;
* Latin balcanico dos seculos IV-VII antes da migracion Eslava;
* o periodo Do bilinguismo Eslavo-Romance dos seculos VIII—xi;
* formacion Da lingua Proto—rumana dos seculos XII-XIII;
* Lingua antiga rumana ou Valaca dos seculos XIV—xviii;
* Lingua galega do seculo XIX – xxi •
A version oficial da historia da lingua rumana, reconecida pola maioria dos historiadores modernos, basease na teoria da Rapida Romanizacion Da Dacia Occidental. Segundo esta teoria, o Imperio Romano colonizou Dacia nun periodo bastante curto nos seculos II—III D.c. A Romanizacion linguistica intensiva de Dacia probablemente tivo lugar incluso antes da toma de parte das terras Dacias Polo Emperador Traxano. Despois da captura do territorio ao norte do Danubio despois de 102-103 d.c., ata a saida das tropas E administracion Romanas en 275 d. c., a Romanizacion dos Dacios continuou.
O discurso popular latino da Dacia Romana nos seculos II-III d.c. ainda estaba nun unico espazo linguistico e cultural do imperio e mantivo contacto con el. A influencia das linguas autoctonas intensificouse so despois do debilitamento do imperio nos seculos III—vi, e ata agora o discurso latino dos Balcans era so un dialecto da lingua latina. Aqui, como en todas as outras provincias do imperio, penetraron os Primeiros Celtas e Italianismos, que conseguiron espallarse En dacia.
Ao mesmo tempo, a periferia da area do latin popular Na Peninsula Balcanica da aos procesos de evolucion un caracter peculiar. En primeiro lugar, O latin vernaculo Dos Balcans Foi En Gran Parte Italianizado, xa que a maioria dos colonos eran De Italia e as innovacions linguisticas no discurso italiano chegaron A Dacia en ondas, o que explica a proximidade do rumano ao italiano, co que ten moito mais en comun que con outras linguas Romances. Asi, en rumano e italiano, a forma plural unificadora dos substantivos en-s non tivo tempo de enraizar, como en todas as linguas Romanas Occidentais, a mesma forma en-s, pero xa para a designacion da segunda persoa singular do tempo presente do verbo foi substituida pola forma en-i en italiano e rumano.
A ausencia de cidades En Dacia e a forte influencia do sistema comunal primitivo dos Getas e Dacios tamen levaron ao feito de que, a diferenza das rexions occidentais, as cidades non se desenvolveron aqui (un grupo De campamentos militares Romanos foi destruido axina), non habia cultura urbana, non habia redes de escolas Romanas e educacion Romana. O alfabeto latino non se conservou en dacia. Asi, despois da saida dos Romanos, o latin vernaculo da poboacion Romance e Romanizada dos Balcans permaneceu como a lingua falada da poboacion pastoral rural, non cargada pola influencia do latin clasico. Culturalmente, outro legado importante de Roma foi a adopcion do Cristianismo primitivo por familias mixtas e Romanizadas.
A pesar da rapida asimilacion das poboacions Autoctonas Ilirias e Dacias, o latin vernaculo dos Balcans conservou alguns lexemas perifericos destas linguas, e tamen comezou a sufrir unha adaptacion fonetica de acordo coa estrutura linguistica das linguas de substrato, do mesmo xeito que o latin Vernaculo da Galia adquiriu elementos Celtas e Espana – Mediterraneos. Nos seculos III – vi, o latin popular sufriu unha serie de cambios foneticos bastante significativos especificos desta rexion. Alguns dos cambios foron debido a evolucion interna da lingua latina do sistema de tension tonica ao power one, pero o resultado final dos cambios foneticos foi debido a influencia do substrato.
A migracion Dos Eslavos nos seculos VII—. converteuse no segundo momento central na formacion da lingua rumana. As migracions De Eslavos ao territorio do Imperio bizantino foron bastante masivas e levaron a Esclavizacion gradual das rexions centrais dos Balcans. Como resultado, a poboacion non Eslava permaneceu so na periferia da peninsula (no extremo sur—Gregos e Albaneses e no extremo norte – os antepasados dos Romaneses modernos – Valacos). Este feito De Esclavizacion masiva da poboacion e bastante sorprendente en si mesmo, xa que a lingua oficial do imperio era o grego, que tina unha rica historia e tradicion literaria. Ainda que foi falado por unha parte significativa da poboacion ao sur Do Danubio, o grego nunca se converteu na lingua nativa para a maioria da poboacion da peninsula, e o seu alcance gradualmente estreitouse con cada seculo, ata que foi ameazado de ser suplantado pola lingua turca ao final do periodo medieval. Ainda mais linguistas e historiadores modernos estan sorprendidos por outro feito: como sabes, os Eslavos trasladaronse ao territorio dos Balcans desde os carpatos ucranianos e Os Carpatos, e dicir, de norte a sur. Pero como explicar enton a persistente preservacion da poboacion De fala Romana precisamente ao norte, e non ao sur do Danubio, onde foi principalmente asimilada? Dun xeito ou doutro, a poboacion Eslava, como os Alemans no Imperio Romano De Occidente, e rapidamente incluida na vida politica, economica e cultural do Imperio bizantino e Da Peninsula Balcanica. Os Eslavos estan a facer intentos activos e bastante exitosos para crear o seu propio estado, aparece o primeiro reino bulgaro, liderando unha anexion activa das terras dos antigos imperios. Ademais, a diferenza dos reinos barbaros de occidente, o reino bulgaro esta formado pola maioria Eslava (con nobreza Turca), e a lingua oficial convertese na antiga lingua Eslava (e non latina), para a que se introduciu o alfabeto Cirilico. Ademais, durante as migracions Eslavas, unha parte significativa dos Eslavos transitan polo territorio da antiga Dacia, establecendose ali, como o evidencian numerosos toponimos Eslavos no territorio de Romania e Moldavia, entrando en estreitos contactos coa poboacion Romanica local.
Конец ознакомительного фрагмента.