Кайту
Шрифт:
– Иптш офицер… – Лйсния ярсып хрбине изеннн элктер д куллары салынып тш. Ул хлсез адымнар белн Ревмиры ягына атлый, егет инде аны янына килеп иткн, кыз аны муенына асылына да сулкылдап еларга кереш, – Кайт, кадерлем. Бтен лемнрг ч итеп кайт. Мин сине ктрмен. Мин сине лгнче ктрмен.
м аны куеныннан кинт арынып кеслрен капшый башлый, беркадр шулай мшлнгч шакмаклап киселгн марля кисге тартып чыгара.
– Мен! Бу сине саклап йртчк. Кайткач улыа имезлек ясап каптырырсы.
Марля кисген б д Ревмирны кулына тоттыра, егет аны шундук тш кессен тыгып куя м сйгнен кочаклый:
– Кайтачакмын,
Лйсния бераз тынычланып кала м кинт килгн ярсу белн Ревмирны муеныннан кысып кочаклап ала да иреннреннн б, зе аа сееп бетрг телгндй бтен булмышы белн егетен сарыла. Бер-берсене тн ылысын, ан ылысын, мхббтен седереп бетерерг телгндй шул халтт катып калалар.
– Биш минут вакыт калды, – дип кычкырды хрбилрне берсе, – Биш минуттан сафка тезелбез.
Бу сзлр хушлашучыларны тагы да анландырып ибрде. Алар йтсе сзлрен йтеп калырга, телклрен телп бетерерг ашыктылар. мма мондый чакта вакыт бик тиз т. м офицерны кр тавышы ягырады:
– Тезелеп басарга!
Ир-егетлр тезелеп баскач, офицер аларны кз карашы белн ген санап чыкты да:
– Машиналарга! – дип боерды.
Сугышка китчелр машина арбасына менеп басты. Утырырлык чама юк, ле баскан килеш т кч-хл белн сыешып беткннр иде. Халык арасында елаган, кычкырышкан, телк телгн авазлар кчле шау булып ягырап торды. Машиналар кузгалып киткч, тркем беркадр алар артыннан ияреп барды. Бераздан кычкырышу авазлары кмк кешелрне берлшеп елавына верелде.
Елау авазлары Тнзил чен яалык тгел иде. Ул аларны кечкендн ишетеп скн. Кайда гына булса да кинт бер почмактан кемнедер елаганы ишетел. Ирт тада да, кндезлрен д, кара тннрд д. Хатын-кызлар елый. Кемнедер баласы лгн, кемнедер ирен алып киткннр, кемнедер тагын бтн трле кайгысы бар. Аларына кпмедер дрд кнегел д инде. Чнки бу авылны кз яшьлреннн зелеп торганы юк.
Лкин мондый хлне Тнзилне беренче кре иде. Бтен халык берглшеп елагач, ул анны актарырлык булып ишетелде. Барлык елауларны берлштерерлек булгач, димк, илг килгн афт т блкй тгел инде. Бтен ил елыйдыр инде бген. Согы кабат крешбез бит дип кз яшьлрен тглрдер.
Кешелрне мондый халтен кзт рхт тгел иде, Тнзил кнслр яныннан китте д елга яры буйлап атлады. Шактый ераклашса да елау авазлары аман колагында чылый иде ле. Кинт кыз урманга китчелрне исен тшерде. Алар гына еламыйдыр бген. Лкин аларны еламавы бхет тгел, бтен халык елавына, бтен илне кз яшьлрен хыянт ит кебек тоелды. Яхшы тгел инде, барыбер. Кыз, лбтт, аларны алый иде. Ул зе д шундыйрак язмыш кичергн, аларча фикер йрткн м ниндидер згрешлр кткн кеше иде. Сугышны шатланып каршылавы да батырлыклар кылып калу ниятеннн тгел, тормыш рвешене згрен мет итдн иде. Кем бел, яа власть килс, блки, тисен д азат итрлр, нисе д гел кзт астында булмас…
леге хислрене хаклыгын длиллрг телгндй, Тнзилне уйлары ткннрг юлланды, фаига башланган кнг кайттты. Тнзил чен ул тисен алып киткн млдн башланды.
4
Тнзиллрдн ерак тгел ген елга ага. Кечкен ул зе, исемен д белче юк, барсы да елга дип йрт. Авыл читеннн узган Зуръелганы бер чаты бугай инде. Мен шул елга буенда вак ком тулып ята. Комлык алар чен хрриятне зе шикелле, лл нинди уеннар уйнап бетерлр, лл нилр тзилр. Ул чакта йле уйныйлар иде. Кптн инде бу, Тнзилне блкй чагында ук. ч… Юк, дрт елга якын вакыт ткн. Тнзил з ене олы ягын бизп маташканда, Катя кычкырып ибрде:
– Кызлар, карагыз ле!
Кызларны барсы да ул крсткн якка борылды. Кап-кара булып ялтырап торган иел машина кперг якынлаша иде. Тнзилне мондыйны беренче тапкыр кре, авылдагы шалтыр-пылтыр килеп калтырап йри торган берднбер полуторкадан башканы кргне юк. Ул нсез калып кзтерг тотынды. Оля да, Катя да шундый ук хлд иделр бугай. Бары тик Наташа гына баскан урынында талпына-талпына з белеме белн шаккаттырырга ашыкты:
– Эмка бит бу! Эмка! Минем моны кргн бар ти белн шрг баргач.
Тнзил йзен сытып куйды. Аны эмка дигн нрсне д, шушындый машиналар йри торган зур шрне д кргне юк иде. Кызларны барсы да кнлш катыш сокланулы карашларын Наташага тбде. Наташа аман:
– Эмка бу, эмка! – дип кабатлады.
Вт, чукынган нрс, … Исемен д бел бит ле! Эмка, имеш. Кргне бар, имеш. Юк инде, моа тзеп торып булмый.
– минем утырып та йргн бар, – диде Тнзил исе китмгнг салынып, м ахиртлрене шикле карашын тоеп стп куйды, – Болар безне туганнар.
Кызларны кзлре магайларына менде, тик бераздан урыннарына тшеп утырды да йзлренд елмаю пйда булды. Мсхр к тгел инде, шиклнле елмаю, тагы да дресрге ышанмауны алатучы елмаю. Тнзил лег хреф танымый иде, мма кызларны йзен ул китап кебек итеп укыды. Ышанмыйлар.
– Шыттырасы син, – диде Ольга кзлрен чекерйтеп, – Туганнарыгыз булса, сезг туктарлар…
Ул сзен йтеп бетерлмич кзлрен акайтып тынып калды. Берч ахиртлрен, берч Тнзилг карап алды да кабат машинага тблде.
– Вт, сиа м!
Машина кперне чыгып бераз барды да Тнзиллрне капка тбен барып туктады. Аннан ч кеше тшеп капкага юнлде, бераздан хрби киемле кеше д тште м машина ишеге тбен басып тмке тартырга тотынды.
– йд, тагын утырып крст шул машинага, – дип астыртын елмайды Наташа, – Туганнарыгыз булгач.
Тнзил танавын тартып алды да ахиртлрен кз йгертеп чыкты. м елмайды:
– йдгез, сезне д утыртам.
– Юк, без карап кына торабыз, – диде Наташа.
Катя белн Ольга да аны хуплады:
– зе ген утыр. Телс соыннан чакырырсы.
– и, куркаклар! – дип Тнзил машина янына йгерде. зене д келенд бераз курку бар иде, бтенлй кргн-белгн абыйлар тгел бит, кем утыртсын инде сине шундый машинага. Якынрак китерслр ярый ле, куып ибрерг д кп сорамаслар.
Шунда ул хйллшерг булды. Йгереп килде д тмке тартып торган хрбине ботларыннан кочаклап алды. м башын ск ктреп елмайды да:
– Абый, машинаа утырт ле, – дип пышылдады, – Иптш кызлар белн бхслштек, алар карап тора. Утырт инде абый, азга гына…
Шушылай итеп ботыннан кочаклап алса, тисе рвакыт Тнзилг юл куя, ул телгнне ти торган иде. Бу юлы да шулай булыр ле, шулай булырга тиеш. мма машина алдында торган абый аны тисе тгел иде. Ул бер млг бу ктелмгн хлдн аптырап калды. Аннан со йзен чиркануга тартым бер хис калкып чыкты. Аякларын буташтырып кызны кулларыннан арынырга тырышты. Алай гына булмагач, бераз иел тшеп кызны кулларын ычкындырды.