Левы рэйс
Шрифт:
— Праверыць усё роўна мусіш.
— Як? — паблажліва пацікавіўся Дзюба.
А ў Корзуна прапала ахвота раіцца. Апошняе слова ў іх кароткай дыскусіі засталося за старшым інспектарам. Ды Корзуна ён не пераканаў. Алесь разважаў, што гадзіннік, нават залаты, не такая ўжо вялікая каштоўнасць, каб злачынца загадзя рыхтаваў напад на Шаронаву. Думка ў яго, напэўна, з'явілася раптоўна, і Шаронавай ён хутчэй за ўсё або незнаёмы, або малазнаёмы. Гадзіннік ён убачыў выпадкова неяк. Дзе, як? І на гэтыя пытанні, калі толькі ён, Корзун, не памыляецца, Зіна павінна была адказаць.
Машыны Корзун прасіць не стаў — каб не трапляцца на вочы начальству, не будзеш жа тлумачыць, што здагадка табе толькі мроіцца. Але і аўтобуса чакаць не хацелася — нецярпенне патрабавала руху, дзеяння. У натоўпе Корзун непрыкметна для сябе супакоіўся.
Не верыць участковаму было нельга. Вопытны, сталы супрацоўнік, з тых, хто, не абдумаўшы, характарыстык не дае. Ды і ўласная інтуіцыя падказвала Корзуну, што Саковіч падвярнуўся яму неяк дзіўна, нелагічна. А ў выніку не зводзіліся канцы з канцамі. Значыць, дапушчана памылка. Калі, у чым? Вось у гэтым і трэба было разабрацца.
На скрыжаванні, дзе Корзуну трэба было перасекчы праспект Металістаў, светафор успыхнуў чырвоным вокам. Корзун затрымаўся. Транспарту не было ні злева, ні справа, а сігнал свяціў сабе, адлічваючы вызначаныя яму секунды, нікому ў гэты момант не патрэбныя. Праспект быў пусты, як… Як і той завулак, па якім следам за Шаронавай ішла бабулька.
Запаліўся зялёны. Корзун машынальна ступіў на асфальт, раздумваючы, чаму гэта раптам успомнілася бабулька. Яна нікога не сустракала? І Саковіч сцвярджае, што нікога не сустрэў. Адзін мог бы і выдумаць або не заўважыць. Калі ж адно і тое кажуць двое, то гэта ўжо факт. І паказанні іх, такім чынам, дапаўняючы адно аднаго, сведчаць, што Саковіч сапраўды на месцы здарэння не быў. Аднак Ліштван сцвярджае, што быў. Нешта тут не вяжацца. З аднаго боку — няма змовы паміж Саковічам і старой, бо яны нават незнаёмыя. З другога — прыкметы, названыя Ліштванам, прымушаюць верыць і яму. Корзун паморшчыўся: чым не тыя славутыя тры сасны, сярод якіх нехта ў свой час заблудзіўся…
На заводзе быў абедзенны перапынак. Зіну Шаронаву Корзун знайшоў у сталоўцы. Яна здзівілася лейтэнанту, таропка адсунула талерку з катлетай і ўстала.
— Ды не спяшайцеся, — сумеўся Корзун. — Я пачакаю ў вестыбюлі.
Дзяўчына выбегла неўзабаве. Корзуну падумалася, што яна не даела катлеты. Адчуваючы сябе вінаватым, сказаў:
— Гэта не гарыць, проста хацеў сваю здагадку праверыць, дробязь…
— А ў вашай справе, так вы, здаецца, нядаўна мне казалі, дробязяў не бывае? — І на яе шчоках зайгралі ледзь улоўныя ямачкі.— Пытайце, дзе маё не прападала!
Корзун ажывіўся: з такімі вясёлымі людзьмі лёгка размаўляць, усё разумеюць.
— Мне чамусьці падумалася, — пачаў ён, падбіраючы больш дакладныя словы. — Мне падумалася, што перад гэтым… Ну, як Гурыновіч на вас напаў, нехта пытаўся ў вас… Колькі часу? Так?
Шаронава з цікавасцю зірнула на лейтэнанта.
— Як вы дазналіся?
— Значыць, праўда, пытаўся?
— Дзядзька. Такі дзіўны. Грыбок. Сам худы, а капялюш шырокі.
— Вы пазналі б яго?
— Наўрад ці, я на твар не глядзела. Капялюш спадабаўся. Бурачковы, а паліто шэрае. Ну, сама падасінавік.
Шаронава смяялася, а ў Корзуна заняло дых. Намаляваны ёю партрэт кагосьці нагадваў, быццам бачыў яго зусім нядаўна, ды не мог успомніць, калі і дзе.
Вярнуўшыся ва ўпраўленне, Корзун запрасіў даведку: ці не было раней падобных, як у выпадку з Шаронавай, нападзенняў. Аказваецца, былі. Два гады таму назад. Корзун узяў з архіва справу. Ні прозвішча грабежніка, які ўсё яшчэ адбываў пакаранне, ні сведкі, якія праходзілі па справе, нічога не сказалі Корзуну. Не спадзеючыся знайсці нешта карыснае для сябе, ён усё-такі гартаў акуратна падшытыя старонкі. Мільгалі пратаколы, даведкі, заключэнні. І раптам Корзун аж прысвіснуў. Асуджаны злачынца быў затрыманы ў доме, у якім жыў… Саковіч. Праўда, паводле слоў участковага, Саковіч у той час служыў у арміі. Аднак прызваны быў незадоўга перад тым выпадкам і мог быць не толькі знаёмы з грабежнікам, а і звязаны з ім. Розніца ў дзесятак гадоў паміж імі вялікага значэння не мела. Рэцыдывісты ахвотна прыбіраюць падлеткаў да рук. А Саковіч быў хлопцам неспакойным. Дык, можа, Ліштван не памыляецца? Усё зноў скрыжавалася на Саковічу. І Корзун паехаў да ўчастковага.
— Не! — катэгарычна заявіў той. — Яны не былі звязаны.
Корзун вярнуў справу ў архіў і ўзяўся за свае паперы. Прайшоўся яшчэ раз па пратаколах, тлумачэннях, падумаў-падумаў і паехаў у адрасны стол. І тут яму давялося здзівіцца другі раз за гэты дзень. Адзін з галоўных сведак — Ліштван — два гады таму назад таксама жыў на той жа вуліцы, што і Саковіч, насупраць. Вуліца была забудавана двухпавярховымі васьмікватэрнымі дамамі, і жыхары, напэўна, ведалі адзін аднаго. Ці не таму Ліштван і ў змроку пазнаў Саковіча? Толькі навошта было ўтойваць, што ведае хлопца? Праўда, Корзун у яго пра гэта не пытаўся. Тут у Ліштвана знойдзецца адгаворка, хаця прыводзіць прыкметы і не назваць прозвішча, якое зрабіла б непатрэбнымі гэтыя прыкметы, мог бы хіба вар'ят. Ліштван жа выглядаў зусім нармальным. І Корзун рашыў: па-першае, пацікавіцца, што ўяўляе з сябе гэты галоўны сведка, бо з яго боку мог быць і звычайны абгавор — ці мала прычын ёсць у былых суседзяў; і па-другое, яшчэ раз сустрэцца самому з усімі вядомымі сведкамі, з якімі ўжо раней працаваў Дзюба.
Асоба Ліштвана сімпатыі не выклікала. Двойчы прыцягваўся да крымінальнай адказнасці за кражы, хаця гэтым фактам сваёй біяграфіі ён ні з Дзюбам, ні з Корзунам не падзяліўся, нават пры запаўненні пратаколаў. Цяпер працаваў грузчыкам у мэблевым магазіне. Прачытаўшы гэта, Корзун падумаў: не такі ўжо, відаць, ён слабак, якім здаецца на першы погляд. Лайдакаваты. Любіць пацягнуць грошы з пакупніка за аплачаную і без таго дастаўку мэблі. За апошні год узяў тры імпартныя гарнітуры, нібыта для сябе. І хаця ў магазіне гэтаму не надта верылі, гарнітуры давалі. Як тлумачыў дырэктар, каб не кінуў працы. Корзун паківаў галавой: знайшлі незаменнага спецыяліста высокай кваліфікацыі… А можа, была і іншая прычына? Аднак, як кажуць, злодзей той, каго за руку схапілі. Так што здагадкі прыхавай да лепшых часоў. І да канкрэтнай справы яны дачынення не маюць. З паказаннямі нават несумленнага чалавека мусіш лічыцца, пакуль не абвергнеш іх. А ў Ліштвана амаль усё сыходзіцца. Зрэшты, ёсць і іншыя сведкі здарэння, словы якіх могуць таксама праясніць нешта ў гэтай справе.
На службе Корзун з'явіўся праз два дні. Узбуджаны, з чорнымі кругамі вакол запалых вачэй.
— Дысцыплінка, лейтэнант, — Дзюба сказаў гэта, нібы жартуючы, аднак жарт прагучаў двухсэнсоўна, з намёкам.
Корзун ніколі не дазваляў сабе ўхіляцца ад працы. Нават выканаўшы заданне, усё роўна забягаў у аддзел, калі спадзяваўся заспець каго-небудзь з таварышаў або калі была якая тэрміновая праца. Таму, пачуўшы папрок, пачырванеў.
Дзюба зразумеў гэта так, што яго падколка дасягнула мэты, і задаволена прабасіў:
— Ну-ну, з кім не бывае…
Корзун хацеў быў прамаўчаць, аднак твар старшага інспектара поўніўся задаволенасцю, і не ўтрымаўся, як пра нешта другараднае, сказаў:
— Ёсць дамоўленасць з кіраўніцтвам… Распрануўшыся, выглянуў у калідор:
— Заходзьце.
Увайшоў Ліштван.
Дзюба нахмурыўся, сурова паглядзеў на Корзуна — быццам абяцаў пазней выдаць за гэту гульню ў следства, мусіць, лічыў, што сам ужо выцягнуў з Ліштвана ўсё, што можна было.
А ў Корзуна як чорт усяліўся. Ён непрыкметна для сведкі падміргнуў Дзюбе і, пасур'ёзнеўшы, прапанаваў Ліштвану сесці.