Дэпэш Мод

Жадан Сергей

– Я зараз, – раптам кажа Сабака.

– Пачакай, – спыняю я яго. – Ты куды?

– Стой, Сабака, – крычыць Вася. – Мы ўжо едзем.

– Яжджайце безь мяне, – крычыць ён і выходзіць.

– Што зь ім?

– Ня ведаю, – кажа Вася. – Можа, яму херова.

– Давай выйдзем пачакаем, – прапаную я.

– Куды пачакаем? А Карбюратар? Хер зь ім – няхай застаецца. Прыедзем – забяром.

10.47

Электрычку ператоргвае і мы вырушаем далей на Ўсход, але яшчэ пасьпяваем убачыць, як наш сябра-габрэй-Сабака-Паўлаў падыходзіць да аднаго зь мянтоў, да таго, які старэйшы, паварочвае яго да сябе і прыцэльна зацэджвае яму проста

ў ягонае сяржанцкае ябала, так што картуз валіцца на зямлю, ды і сам сяржант валіцца, але яму на выручку – пасьпяваем заўважыць мы – кідаецца іншы патрульны, той, які малодшы, а з самога вакзалу выбягаюць яшчэ двое ці нават трое ўблюдкаў ува ўніформе – пасьпяваем падлічыць мы – уласна, гэта і ўсё, што мы пасьпяваем. Электрычка ад’яжджае, давай, крычу я Васю Камуністу, рві стоп-кран, ты што – дурны? Пытаецца Вася, які стоп-кран, гэта ўсяго толькі электрычка, усё, кажа ён, праехалі.

10.51

Спачатку Сабаку б’юць проста на плятформе, паступова навокал іх зьбіраецца натоўп, інвалід пасьпявае некуды зьбегчы, разам са шматкамі сваёй рэтра-машыны, потым паставыя зацягваюць непрытомнага Сабаку да сябе ў апарняк, прыкоўваюць кайданкамі да лавы, паліваюць вадой зь вядра і пачынаюць мачыць па-новай, хоць карысьці з гэтага ўжо і мала – Сабаку дык дакладна. У нейкі момант, калі ўжо ён, зноў непрытомны, ляжыць на мокрай падлозе, зь ягонага горла выбіваюцца дзьве стомленыя стронгі і, лупячы хвастамі па цэмэнтаванай падлозе, скачуць пад лаву і срэбна пабліскваюць паламанай луской.

Пад вечар ён усё ж прыходзіць у прытомнасьць, пакрыўджаны ім сэржант ужо зьмякчаецца, ладна, кажа, сука, давай, яжджай да свайго Харкава, каб я цябе тут ня бачыў, – убачу – заб’ю, яны з напарнікам загружаюць Сабаку ў вячэрні транзытны на Харкаў і папярэджваюць правадніка, каб той не забыўся ў Харкаве скінуць цела, праваднік перапужаны, але што рабіць, у вагон ён акрываўленага Сабаку не пусьціў, вынес яму вады, на, кажа, абмыйся, Сабака цяжка паводзіць разьбітай галавой, не зусім разумеючы дзе ён і хто ён. Так і сядзіць у тамбуры на падлозе да самага Харкава, там праваднік адчыняе дзьверы і дапамагае яму спусьціцца ўніз, Сабака робіць некалькі крокаў, але раўнавагі не губляе і ледзве ўтрымліваецца на нагах, потым усё ж зьбіраецца і выходзіць у горад. Праз гадзіну ён прыпаўзае да сваёй бабулі-вэтэрана, о, кажа бабуся, Віталік, дзе гэта ты быў? нармальна, кажа Сабака, усё нармальна, і падае каля лядоўні.

Праз два дні бабуля выклікае хуткую. О, у сваю чаргу кажуць дактары, у яго ж страсеньне мазгоў і ключыца, здаецца, зламаная, яны выносяць Сабачае цела на вуліцу і вязуць лячыць.

Празь некалькі дзён Сабака прыходзіць у прытомнасьць, дактары да яго хутка прывязваюцца, яго перастае нудзіць, так што, нібыта, усё ў парадку, Сабака нават пачынае падымацца з ложка і гуляць па калідоры, сябруе з пэрсаналам і наагул ідзе на папраўку. У суботу, калі ў аддзяленьні застаецца толькі дзяжурная сястра, Сабака залязае ў кабінэт загадчыка аддзяленьнем, знаходзіць там сьпірт, аскарбінку і яшчэ нейкія таблеткі, і ўсё гэта зжырае, не адыходзячы ад касы – у кабінэце загадчыка аддзяленьнем.

Наступнага ранку Сабаку знаходзяць на падлозе ў кабінеце, з рота Сабакі цячэ сьліна, яго пачынаюць адкачваць, адкачаўшы, думаюць – што з гэтай сукай цяпер рабіць. Пакідаць яго ў сябе пакрыўджаны пэрсанал адмаўляецца.

Лета Сабака праводзіць у дурцы. Ён хутка таўсьцее і дзічэе, сапраўдная табе дзікая сабака дзінга, у яго вырастае густая чорная шавялюра, удзень ён ходзіць у бальнічны сад і

зьбірае яблыкі. Яблыкі Сабака прыносіць сваім суседзям, сам іх ня есьць, невядома чаму. Аднаго разу Сабака сустракае ў дурцы Чапая. Той ідзе засяроджаны, у спартовых штанах і драных кедах, і нясе ў руцэ тармазок, зь якога тырчыць рыльца пляшкі. Чапай Сабаку не пазнае.

У верасьні Сабаку выклікае доктар, значыць так, кажа, Віталію Ільвовічу, задзяўбліся мы вас лячыць – неяк так ён яму кажа, магчыма не даслоўна так, але прыблізна – задзяўбліся, кажа, мы вас тут лячыць, так што зьбірайцеся. Куды? стомлена перапытвае Сабака. Ну, кажа, доктар, выбар у вас невялікі – або сядзеце, праўда не надоўга, або ў будбат. Я не хачу ў будбат, кажа Сабака, у мяне гэтыя, як іх – рэлігійныя перакананьні. Якія перакананьні? не разумее яго доктар. Рэлігійныя, кажа Сабака. Я мармон. Мармон? перапытвае доктар. Мармон, – менш упэўнена кажа Сабака. Значыць сядзеце, кажа доктар. Сабака выбірае ўзброеныя сілы. Доктар адпускае яго назад у палату, думаючы, як усё-ткі дрэнна пахне з рота ў гэтага хворага.

Больш я яго ня бачыў.

Эпілог №2

11.15

– Гэта ваш сябра?

– Сябра.

– Добры хлопец. Шкада яго.

– Шкада, – кажу. – А што мы маглі?

– Я нічога і не кажу. Проста кажу – шкада.

– Можа, яны яго адпусьцяць?

– Можа. Можа і адпусьцяць, – кажа цётка і змаўкае. Яна едзе з намі яшчэ ад Канцавой, таксама чакала на вакзале дзьве гадзіны, цяпер вось сядзіць насупраць і гаворыць.

– Бярыце, – нечакана кажа яна і дастае са сваёй бяздоннай торбы гумавую грэлку.

– Што гэта? – пытаюся.

– Сьпірт.

– Што – сапраўдны сьпірт?

– Так. Чысты.

– Адкуль ён у вас?

– З Польшчы прывезла.

– З Польшчы?

– Так. Езьдзіла, – кажа цётка, – тавар вазіла, амаль нічога не прадала. Пакідаць было шкада, вось, назад вязу. Бярыце, выпіце за свайго сябра.

– Ды ладна, – кажу, – ня трэба.

– Бярыце-бярыце, – кажа цётка і адварочваецца ад нас да нейкіх сваіх знаёмых з суседняй лавы.

Я бяру грэлку і паказваю Васю – маўляў, што – бахнем за спакой Сабачае душы? усё-ткі не ўратавалі таварыша-антысэміта, бахнем-бахнем, згаджаецца Вася, і дастае напаўпустую пляшку мінэралкі. Я адкрываю грэлку і наліваю зь яе ў пляшку, прыблізна вытрымліваючы прапорцыі, але вагон трасе, так што якія ўжо тут прапорцыі, закручваю грэлку, і мы пачынаем піць.

11.45

– Тут ёсьць сарцір?

– Адкуль тут сарцір? Тут нават стоп-крану няма.

– Мне трэба выйсьці.

– Давай на хаду.

– Ты што – не разумееш? Мне трэба выйсьці!

– Усё я разумею. Чаго ты крычыш.

– Калі наступны прыпынак?

– Адкуль я ведаю? – кажу я Васю. – Я тут у першы і, спадзяюся, у апошні раз еду.

– Прыпынак будзе хвілін праз 20, – кажа нашая знаёмая-кантрабандыстка. – Я там сыходжу. Але там прыпынак усяго пару хвілін. Так што ты не пасьпееш, – сьмяецца яна.

– Чуеш, – кажу я Васю. – не пасьпееш. Так што давай – ідзі ў тамбур.

– Не магу я ў тамбуры, – кажа Вася.

– Чаму?

– Не магу. Разумееш?

– Не.

– Я так не магу.

– Ну, пачакай, – кажу.

– І чакаць не магу.

– Перастань, – кажу.

– Ты што – не разумееш? – толькі і паўтарае Вася.

12.05

– Усё, я выходжу.

– Пачакай, – кажу. – Тут ехаць – 15 хвілін засталося. Патрывай крыху.

– Не, – кажа Вася.