Чтение онлайн

на главную

Жанры

Шрифт:

– Барчасини бажарамиз, асло хижолат бўлманг.

– а айтгандек, анчагина шароб ам амлашимиз керак.

– Бироз тушунмайро турибман ота, – деди Эргашхўжа айратини яширмай. – Ахир сиз тўйларимизда шароб ичишни таъилаб ўяр эдингиз-ку?

– Бу сафар шароб ичишга рухсат бераман. Сабабини сўраб ўтирма, буни кейинро биласан.

– «Хожалар» учун заррин тўн тайёрлайликми?

– Менимча бунга зарурат бўлмаса керак.

– Нега? Улар икки юз киши бўлиб келишар эмиш.

– Йигитларга шундай топшири берасан, хожаларнинг бирортаси менинг ижозатимсиз кетиб олмаслиги керак.

– Барча топшириингиз бажарилади.

– Сенга рухсат, менга Шорубийни чаириб ўйинглар.

***

– Йўлбарс

билан бўлган олишувдаги жасурлигингни эшитдим, – деди у ўлига мер билан тикилиб. – Анчагина алтис аракат илибсан.

– Бундай жасорат кўрсатишни сиздан ўрганганман.

– Катталардан кўп нарса ўрганиш жуда яхши фазилат, лекин ар андай олатда аётингни хавф-хатарга ўйиб аракат илма.

– Келажакда бунга эътибор бераман.

– Бир йиртични омон салайман деб жуда алтис иш илибсан. Агар озгина адашиб олганингда йўлбарс сени авайлаб ўлтирмас эди.

– Йўлбарслар одамларга ноўрин тажовуз илишмайди деган эдингиз…

– Тўри, шундай деганман. Сен ам уларга ноўрин тажовуз илма дейман, лекин ужумга учрасанг ар андай йўл билан ўзингни имоя илишга алисан.

Шору отасининг ўгитларини сўзсиз бажарар, ана шу сифати билан унинг чинакам мерини озонган эди. Шунинг учун бу бироз изариб отасига тикилганича индамай уло соларди.

– Ўлим, бугун мени ар ачонгидан ам диат билан тинглагин. Бизлар хон авлодидан эканимизни ар доим эслаб юрмоинг лозим. Сени келажакда улкан ишлар кутмода, бундай ишларни фаат жасурлик билангина бажариб бўлмайди. Сен бошалардан кўра уувли, билимли, бардошли ва сезгир бўлмоинг лозим. Кишиларнинг кўнглидан нелар ўтаётганини гапирмасларидан аввалро билишинг, дўст билан душманни, хушомад билан самимийликни амма ерда фамламоинг лозим. Этимол сен яин кунлар ичида ўлкамизнинг укмрони бўларсан. укмрон бўлиш эса ўта масъулият, ўта нозик ва хавфли вазифа. Ана шулар аида ўйлаб кўрганмисан?

– Бу масалалар хусусида чуур бир билимга эга эмасман.

– Бухоро Амирлигига тобе эканлигимизни яхши биласан. Амир бизларни гўё ўгай фарзандидек кўради. Юртимизни ўрувда ушлаб туриш учун мутаассиб руонийлар, риёкор хушомадгўйлардан усталик билан фойдаланади. Жаолат ва илмсизликнинг авж олиши учун айни муддаодир. Шундай гўзал ўлка, шундай истеъдодли миллат ривожланмаётганининг сабаби шунда. Минг уруи теварак-атрофдаги музофотлар ичида энг улкан, энг аил эл. Шу сабабдан мустаил бир салтанат тузиш йўлидаги энг улкан, энг ийин вазифа бизнинг зиммамизда бўлади. Бу йўлдаги тўсиларнинг барчасини биз али билмаймиз, лекин бир нарса равшан. Хал амирнинг зулмидан, бизларнинг камситилишимиздан тўйган, учун чиса бас, у алангага айланади. Амир бизга бўлган укмронликни хожалар ўли билан бажаришига сабаб шуки, юртимиздан олинаётган даромаднинг бир исмига уларни шерик илиб ўйган. Чумолидек увол бўлган бу кишилар бизларга укмрон бўлганликларидан увониб амирга садоат билан хизмат иладилар. Биз бу дастгони яин ўртада синдириб ташлаймиз, янгисини тузиш эса бениоя ийин ва хатарли. Умид иладиган жойимиз шуки, халнинг хоиши биз томонда хал жуда удратли мўъжиза.

***

Чодак атрофи толар билан ўралган. Чодаксой бўйида жойлашган бир неча кичик-кичик ишлолардан иборат. Аолиси сийрак бўлиб, тирикчилик учун зарур бўлган неъматлар етиштириш чекланган. Асосан наъматак ва ар хил гиёлар тайёрлаш, ўрик ва ёно мевалари етиштириш билан шуулланишар, деончилик учун яроли ерлар кам бўлганлиги учун кўпчилик чорвачилик билан шуулланар эди. Табиат инъомларининг чекланганлиги, унармандчиликнинг йўлиги сабаб бу ерларда катта мулк эгалари ам йў. Турмуш тарзи жуда одми, аолиси ўзбек ва тожиклардан иборат бўлиб, тинч ва осойишта аёт кечиришар, шўх оар ягона сойнинг шовинини исобга олинмаса, доим сокинлик

укм сурарди. авоси тоза, табиати гўзал бу масканнинг одамлари жуда ювош, соддадил бўлиб укмронлик илиш учун еч андай удратга эга эмасдилар. Ўзларини улу зотлар авлодидан деб билгувчи хожалар Бухоро Амирининг ўирчои эдилар холос. Кимнингдир ташаббуси билан барпо илинган бошарувнинг бу усули жуда заиф, еч андай кучга таянмаган бўлиб, бу заифликни минг уруининг сардори Шомастбий бошаларга нисбатан яолро кўра олган ва анчадан буён уни синдириб ташлаш тараддудига пинона киришган эди. Унинг мўлжалидаги кун яинлашиб олгани ани. Бирор анжуман ниобида бошлаш энг улай усул бўлади.

***

– Чомочвой ишлар алай, чарчаб олмаяпсизми?

– Худога минг атла шукур.

– Мен сизни муим бир масала юзасидан чаиртирган эдим.

– Бизга жуда кўп урол-аслаалар керак.

– Кечалари ишлаш эвазига тайёрлаб беришимиз мумкин.

– Нега фаат кечалари ишлаш исобига?

– Кундуз кунлари Амирнинг сарбозларига аслаа ясаймиз, шу боис…

– Тушунарли, бугундан бошлаб барча ясаган уролларни фаат бизга топширасиз, тайёрлаб ўйганларингизни ам.

– Бундай илсак амирликнинг назоратчилари бизларни жазолаши мумкин.

– Сизнинг битта тукингизга озор берган кишининг бошини оламиз.

– Жаноблари нима буюрсалар биз тайёрмиз.

– Бизга озирчалик уч мингта илич ва алон керак.

– Ундай бўлса атрофдаги унармандларни ам жалб илмо даркор.

– Сиз фаат ишбоши бўласиз холос, барча ками-кўсти бизларнинг зиммамизда. Юртимизнинг келажаги учун астойдил менат илишларингга тўри келади. иса муддат ичида шу уролларни тайёрлаб берасизлар. Ниоятда сифатли бўлиши керак.

– Хўп бўлади.

– Бугундан бошлаб Бухоро Амири учун бир дона ам аслаа бермайсизлар. Тушунарлими? ар хил баоналар ахтариб дангал алдайверинглар.

– Сизлар кечасию кундуз менинг одамларим имоясида бўласизлар, пул билан таъминлаш ам бизнинг зиммамизда. озиро Аёзбийга учранг, сизларга истаганларингча сармоя беради.

– ўлимиздан келган барча ишларни иламиз.

– Юртимиз келажаги учун фидойилик иласизлар деган умиддаман.

– Ишончингиз учун ташаккур Бий ака.

* * *

Шомастбий Чодак хожаларининг вакиллари Бакирхўжа билан Равшанхўжани очи чера билан кутиб олди. Оёлари остига ўй сўйиш удуми мемонларга бўлган урмат ифодаси эди.

– Хонадонимизга хуш келибсизлар.

– Хушват бўлсинлар.

– Ошна-оайнилар барчаси со-саломатми?

– Оллога шукур, барчалари тасирга салом йўллашди.

– Саломат бўлишсин.

– Илтимосимиз хусусида, розиликларини олгани келдик.

– Юсуфхўжанинг изига харидор бўлганларингни эшитдим. Таг-зоти кўрган оила, из ниоятда кўлик. Сизлардек нуфузли одамлар харидор бўлишганини эшитиб розилик билдирдим.

– уллу, ишончларинг учун миннатдормиз.

– уда-андачилик бизларни яинлаштиради, борди-келди илишимиз учун баона бўлади.

– Тўй баонасида биз томонларга борсалар барча улуларимиз билан яинро танишиб олардилар.

– Маъул, тўйни биз ам шу масадда дабдабали ўтказмони азм илдик. Барча улуларни таклиф иламиз, тўю-томошани якунлаб келин билан сизлар томонга мемон бўламиз.

– Жаноблари ам албатта борадилар деган умиддамиз.

– Иншоолло.

* * *

Белгиланган кунда дабдабали тўй ам бошланди. Бу тўй баонасида Шомастбий теварак-атроф кишиларининг диат эътиборини ўзига жалб илиб, анча ватдан буён етилаётган жараённи бошлаш эди. Жуда улай фурсат етишган, барча тайёргарлик ишлари тугалланиб Шомастбийнинг ишорасини кутишар, мемонлар бирин-кетин кириб келишмода. Чодакдан келган мемонлар ўн-ўн беш нафардан хонадонларнинг алоида безатилган хоналарига таклиф илинмода.

Поделиться:
Популярные книги

Империя отходит от края

Тамбовский Сергей
2. Империя у края
Фантастика:
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Империя отходит от края

Газлайтер. Том 8

Володин Григорий
8. История Телепата
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
аниме
5.00
рейтинг книги
Газлайтер. Том 8

Возвышение Меркурия. Книга 8

Кронос Александр
8. Меркурий
Фантастика:
героическая фантастика
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Возвышение Меркурия. Книга 8

Нищенка в элитной академии

Зимина Юлия
4. Академия юных сердец
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
5.00
рейтинг книги
Нищенка в элитной академии

Последняя Арена

Греков Сергей
1. Последняя Арена
Фантастика:
боевая фантастика
постапокалипсис
рпг
6.20
рейтинг книги
Последняя Арена

Найденыш

Шмаков Алексей Семенович
2. Светлая Тьма
Фантастика:
юмористическое фэнтези
городское фэнтези
аниме
5.00
рейтинг книги
Найденыш

Энфис 7

Кронос Александр
7. Эрра
Фантастика:
героическая фантастика
рпг
аниме
5.00
рейтинг книги
Энфис 7

Мимик!

Северный Лис
1. Сбой Системы!
Фантастика:
боевая фантастика
5.40
рейтинг книги
Мимик!

Виконт. Книга 2. Обретение силы

Юллем Евгений
2. Псевдоним `Испанец`
Фантастика:
боевая фантастика
попаданцы
рпг
7.10
рейтинг книги
Виконт. Книга 2. Обретение силы

Повелитель механического легиона. Том I

Лисицин Евгений
1. Повелитель механического легиона
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Повелитель механического легиона. Том I

Волк: лихие 90-е

Киров Никита
1. Волков
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Волк: лихие 90-е

Смерть может танцевать 2

Вальтер Макс
2. Безликий
Фантастика:
героическая фантастика
альтернативная история
6.14
рейтинг книги
Смерть может танцевать 2

"Искажающие реальность" Компиляция. Книги 1-14

Атаманов Михаил Александрович
Искажающие реальность
Фантастика:
боевая фантастика
космическая фантастика
киберпанк
рпг
5.00
рейтинг книги
Искажающие реальность Компиляция. Книги 1-14

Идеальный мир для Лекаря 15

Сапфир Олег
15. Лекарь
Фантастика:
боевая фантастика
юмористическая фантастика
аниме
5.00
рейтинг книги
Идеальный мир для Лекаря 15