Чтение онлайн

на главную

Жанры

Шрифт:

– Мен бу сўзларингизни асло унутмайман.

– Хўш, душманларингиз ким эканини анилаб олдингизми?

– Унчалик билганимча йў.

– Душманингиз Бухоро Амири ва унинг гумашталари.

– Буни биламан.

– Сиз Амирнинг ўзинигина биласиз, ичимизда юрган унинг гумашталарини билмайсиз.

– Бу тўри, лекин бир нарсага алим етмайро турибди. Ёрдамчингиз Султонхўжанинг хоин эканлигини била туриб нега уни атл илмаяпсиз?

– Султонхўжа ёлиз эмас, амир бизнинг юртимизга бутун бошли жосуслар гуруини жойлаган. Айниса, аландарлар, дарвешлар ва лавозим эгаларининг ичида унинг

ишончли вакиллари бор. Кўпгина жосуслар азиз-авлиёларнинг мозорига жойлашиб олишган. Биз ам хуфя ишлар билан шуулланувчи кишилар гуруини тузамиз. озирчалик ўзимиз билган жосусларни кимлар билан алоаси борлигини кузата бошлаймиз. Жосуслар ёнига биз ам ўзимизнинг ишончли одамларимизни жойлашимиз керак. Бу билан бўлажак фитналарнинг олдини оламиз, ўз навбатида биз ам душманни чалитиш учун нотўри гаплар ёки миш-мишлар таратамиз.

* * *

Шорухон ўзига соди кишиларни йииб катта кенгаш ўтказди. Вазири аъзам этиб Убайдуллахўжа, хуфя ишлар сардори этиб Нуриддинхўжа, мингбоши этиб Акбархўжа тайинланди ва яна аллаанча кишилар масъул лавозимларга жалб илинди.

– Энг долзарб ишларимиздан бири атроф шаар окимларига нома ёзиб, имматбао совалар билан элчилар юбориш. Биринчи навбатда атроф шаарлардан Маринон (Марилон), Исфара, Яйпан ва бошалар, иккинчи навбатда Андижон, Наманган, Ўш, Ўзган ва бошаларга. Бу шаар окимлари билан ниоятда дўстона муносабатда бўлмоимиз шарт. Иккинчи зарур ишимиз зудлик билан мунтазам ўшин тузиш. Ишончли мудофаа ташкил илмо керак. Учинчи ишимиз хонлик учун арорго урмо лозим.

* * *

– Хон азратлари омонмилар, – деди Шомастбий ўли Шорухонга азиломуз тикилиб. – Нималар билан машул бўлмодасиз?

– Ишлар шу даражада кўпки, айси бирини айтишга ам айронман.

– Хон барча ишларни ўзи бошариши шарт эмас, кимга анаа буйру беришни тўри йўлга ўйса, барча ишга улгурса бўлади. Сиз ўлим оддий кишилар орасида ўсиб улайдингиз, бунинг ўзига хос афзалликлари бор, хал билан яинлашиш, уларнинг мерига кириш осон кўчади. Лекин одмиликни ам ўз ўрни ва меъёри бор. Хон буни билмаса, бунга риоя илмаса бўлмайди, чунки у мамлакатнинг сиёсатини бошаради. Демак сиёсат юргизишни билиш керак, аттиўллик деганда адолатнинг имояси тушунилади, хоннинг хоишини эмас. Вати келса рамдилликдан ам юз ўгиришга тўри келади, ўз узур-аловатидан ам. Сиз билан хонларга хос ожизликлар аида анчагина субат урганмиз, эслайсизми?

– Албатта, эслайман.

– Ундай бўлса баъзиларини такрорлашимга тўри келади. Биринчидан укмрон очкўз бўлмаслиги керак, ўз фуароларининг мол-мулкини талаган хон охир-оибатда хароб бўлади. Иккинчидан хоннинг ишратпарастлиги халнинг бошига кулфат бўлиб ёилади. Сизга тахт мерос бўлиб олгани йў, ўз менатингиз, курашингиз билан эришдингиз, киритдингиз, энди уни мустакамлашга ам худди шундай киришмоингиз керак.

– Тахтга ўлтиришим сизнинг менатларингиз туфайли. Энди унинг равнаи учун ам бебао ўгитларингиз зарур.

– Хон алъасини аерга урмочисиз?

– Эски ўрон ўрнига.

– Демак Кўк тўнли Азизлар мавзесига. Яхши ўйлабсизлар, икки сойнинг туташган жойи. Жуда гўзал ва бааво ер.

– Хон азратлари, – деди эшик оаси Шорухонга таъзим илиб. – Сардорхўжа абулларига киришга ижозат сўрамода.

– Кирсин, – деди

хон отасидан узр сўраб.

Алпомат, юришлари донадор йигит хоннинг рўпарасига келгунича таъзим илиб, сўз бошлади:

– Нохушро хабар келтирганим учун узр сўрайман.

– Сўзланг.

– Ишончли одамларимизнинг хабар беришларича, Бухоро Амири биз томонга арбий ўшин юборган эмиш.

– Шундай денг, маълумот аними? Адашаётганингиз йўми?

– Мутлао ани.

– ўшин неча минг кишидан иборат экан?

– Беш минг киши атрофида.

– Тушунарли. Сизга жавоб.

Шорухон отасига юзланди.

– Мен шундай бўлишини билар эдим.

– Бўлажак воеаларни олдиндан билиш улу фазилат.

– Бу хабар мени чўчитолгани йў, аксинча кўнглим тасалли топди.

– Нима учун?

– Уч мингга яин арбий ўшинга эга эканлигимиз аида сохта гап таратган эдик. Жосуслар амирга бу ада хабар беришган кўринади, шу сабабдан у беш минг кишилик ўшин жўнатибди.

– Демак бешикда эканлигингиздаё йў илмочи бўлган.

– Худди шундай. Бизнинг анчагина улайиб олганимиздан хабари йў кўринади.

– Энди нима иш илмочисиз?

– Жанг иламиз, юртимизни имоя иламиз.

– Сизнинг ихтиёрингизда анча ўшин бор?

– Ўн икки минглик ўшин тузишга аллаачон улгуриб бўлганмиз.

– Яхши, сизга омад тилайман. Фаат душманга менсимай араманг.

***

– Амир лашкар Аёзбекни узуримга чорланглар.

– Хўп бўлади.

– Амир лашкар узурларига ижозат сўраяпти.

– Кирсин.

– Хон азратларининг буйруларига биноан келдим.

– Хўш, Аёзбек аволингиз алай, ўшинларимиз жанговар олатга келдими?

– Худди шундай, жангчиларимизнинг олати яхши, кайфияти аъло.

– Амирликнинг лашкарлари билан жанг ила оласизларми?

– Хон азратлари буйру берсалар, ўлимга ам боришга тайёрмиз.

– Яхши жангчи ўлиш учун эмас, душманни малуб илиш учун жангга киради.

– Тушунарли.

– Ўтиринг, бафуржа гаплашиб олишимиз керак. Бухоро Амири бизни жазолаш учун ўшин юборган, тез кунларда етиб келишади. ўшин беш минг жангчидан иборат, фикрингизни айтинг.

– Менимча, уларни дарёдан кечиб ўтадиган жойда кутиб олиш лозим.

– Дарёнинг аеридан кечиб ўтишини аердан биламиз.

– Мен биламан, ар сафар дарёнинг ёйилиб оадиган энг саёз жойидан ўтишади.

– Ишончингиз комилми?

– Шубасиз.

– Борди-ю фикрларини ўзгартиришса-чи?

– Уни ам эътиборга олиб ўямиз.

– Яъни?

– ўшинларимизни икки исмга бўламиз, бир исмини Сирдарёнинг икки ироига жойлаштирамиз. Заирадаги иккинчи исм уларнинг ўтиши мумкин бўлган ягона йўл бўсаасида бўлади.

– Гап бундай, биз юртимизда эканлигимиз биринчи афзаллигимиз, агар ўзимизни йўотиб ўймай ўисдан ужум илсак йўл юриб, чарчаб-хориб келаётган душманни албатта, енгамиз.

Ярим тунгача давом этган арбий кенгашда барча жанг илиш масалалари келишиб олинди, тажрибали арбийлар бир овоздан Амир лашкар Аёзбек таклифини маъулладилар. Сирдарёнинг энг саёз ироларига яширинча арбийлар жойлаштирилди. Амир лашкарларининг бир исми кечувдан ўтгандан сўнг пистирмадан туриб ужумга ўтишади, дарё ичида олган жангчилар айси томонга юришларидан атъий назар ўлим топишлари ани.

Поделиться:
Популярные книги

Темный Лекарь 2

Токсик Саша
2. Темный Лекарь
Фантастика:
фэнтези
аниме
5.00
рейтинг книги
Темный Лекарь 2

Бремя империи

Афанасьев Александр
Бремя империи - 1.
Фантастика:
альтернативная история
9.34
рейтинг книги
Бремя империи

Кодекс Охотника. Книга XIX

Винокуров Юрий
19. Кодекс Охотника
Фантастика:
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Кодекс Охотника. Книга XIX

Попытка возврата. Тетралогия

Конюшевский Владислав Николаевич
Попытка возврата
Фантастика:
альтернативная история
9.26
рейтинг книги
Попытка возврата. Тетралогия

70 Рублей - 2. Здравствуй S-T-I-K-S

Кожевников Павел
Вселенная S-T-I-K-S
Фантастика:
боевая фантастика
постапокалипсис
5.00
рейтинг книги
70 Рублей - 2. Здравствуй S-T-I-K-S

Око василиска

Кас Маркус
2. Артефактор
Фантастика:
городское фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Око василиска

"Искажающие реальность" Компиляция. Книги 1-14

Атаманов Михаил Александрович
Искажающие реальность
Фантастика:
боевая фантастика
космическая фантастика
киберпанк
рпг
5.00
рейтинг книги
Искажающие реальность Компиляция. Книги 1-14

Чужая дочь

Зика Натаэль
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
5.00
рейтинг книги
Чужая дочь

Повелитель механического легиона. Том III

Лисицин Евгений
3. Повелитель механического легиона
Фантастика:
фэнтези
аниме
5.00
рейтинг книги
Повелитель механического легиона. Том III

Доктора вызывали? или Трудовые будни попаданки

Марей Соня
Фантастика:
юмористическая фантастика
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Доктора вызывали? или Трудовые будни попаданки

Боги, пиво и дурак. Том 3

Горина Юлия Николаевна
3. Боги, пиво и дурак
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Боги, пиво и дурак. Том 3

Механический зверь. Маленький изобретатель

Розин Юрий
1. Легенда о Лазаре
Фантастика:
героическая фантастика
5.00
рейтинг книги
Механический зверь. Маленький изобретатель

Тринадцатый II

NikL
2. Видящий смерть
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Тринадцатый II

Законы Рода. Том 4

Flow Ascold
4. Граф Берестьев
Фантастика:
юмористическое фэнтези
аниме
5.00
рейтинг книги
Законы Рода. Том 4