Падарожжы Гулівера
Шрифт:
Яна хацела, каб Гулівер у час прыёмаў сядзеў толькі на такім крэсле, але Гулівер рашуча адмовіўся сядзець на валасах сваёй уладаркі.
Пасля заканчэння гэтай работы ў Гулівера засталося яшчэ шмат валасоў каралевы, і, з дазволу яе вялікасці, ён сплёў з іх для Глюмдалькліч прыгожы кашалёк. Кашалёк быў толькі трошкі большы за тыя мяхі, у якіх у нас звычайна возяць у млын жыта, і зусім не падыходзіў для цяжкіх брабдынгнежскіх манет. Але затое ён быў вельмі прыгожы — увесь ва ўзорах, з залатым вензелем каралевы на адным баку і срэбным вензелем Глюмдалькліч — на другім.
Кароль і каралева вельмі любілі музыку, і ў палацы часта наладжваліся канцэрты.
Гулівера таксама часам запрашалі на музычныя вечары. У такіх выпадках Глюмдалькліч прыносіла яго разам са скрынкай і ставіла на які-небудзь столік далей ад музыкантаў.
Гулівер шчыльна зачыняў усе дзверы і вокны ў сваёй скрынцы, завешваў шторы і гардзіны, заціскаў пальцамі вушы і садзіўся ў крэсла слухаць музыку.
Без такой перасцярогі музыка веліканаў здавалася яму нясцерпным аглушальным грукатам.
Куды больш падабаліся яму гукі невялікага інструмента, вельмі падобнага на клавікорды. Гэты інструмент стаяў у пакоі Глюмдалькліч, і яна вучылася іграць на ім.
Гулівер і сам нядрэнна іграў на клавікордах, і яму захацелася пазнаёміць караля і каралеву з ангельскімі песнямі. Справа гэта была нялёгкая.
Даўжыня інструмента была шэсцьдзесят крокаў, кожны клавіш быў шырынёй амаль на цэлы крок. Стоячы на адным месцы, Гулівер мог бы іграць не больш чым на чатырох клавішах — да іншых яго рукі не даставалі. Таму ён павінен быў бегаць справа налева і злева направа — ад басоў да дыскантаў і назад. А паколькі інструмент быў не толькі доўгі, але і высокі, то бегаць яму даводзілася не па падлозе, а па лаўцы, якую спецыяльна для яго зрабілі сталяры і якая была такой жа даўжыні, як інструмент.
Бегаць уздоўж клавікордаў узад і ўперад было вельмі цяжка, але яшчэ цяжэй было націскаць тугія клавішы, разлічаныя на пальцы веліканаў.
Спачатку Гулівер спрабаваў біць па клавішах кулаком, але гэта было вельмі балюча, і ён папрасіў зрабіць для яго дзве дубінкі. З аднаго канца гэтыя дубінкі былі таўсцейшыя, чым з другога, а для таго каб пры ўдары яны не вельмі моцна стукалі па клавішах, Гулівер абцягнуў іх тоўстыя канцы мышынай скурай.
Калі ўсе гэтыя падрыхтаванні былі закончаны, кароль і каралева прыйшлі паслухаць Гулівера.
Абліваючыся потам, бедны музыка бегаў з аднаго канца клавікордаў у другі, б'ючы з усіх сіл па патрэбных клавішах. З горам папалам яму ўдалося даволі бегла сыграць вясёлую ангельскую песеньку, якую ён памятаў з дзяцінства.
Кароль і каралева пайшлі вельмі задаволеныя, а Гулівер доўга не мог аддыхацца — пасля такога музычнага практыкавання ў яго балелі рукі і ногі.
14
Гулівер чытаў кнігу, якую ўзяў з каралеўскай бібліятэкі. Ён не сядзеў за сталом і не стаяў перад канторкай, як гэта звычайна робяць усе людзі ў час чытання, а спускаўся і падымаўся па спецыяльнай прыстаўной лесвіцы, якая вяла ад верхняга радка да ніжняга.
Без гэтай лесвіцы, зробленай спецыяльна для яго, Гулівер не мог бы чытаць велізарныя брабдынгнежскія кнігі.
Лесвіца была не вельмі высокая — усяго дваццаць пяць прыступак, кожная прыступка адпавядала радку кнігі.
Пераходзячы ад радка да радка, Гулівер спускаўся ўсё ніжэй і ніжэй, а апошнія словы на старонцы ён дачытваў, стоячы на падлозе. Перагортваць старонкі яму было не цяжка, бо брабдынгнежская папера славіцца сваёй тонкасцю. Яна і на самай справе не таўсцейшая за звычайны кардон.
Гулівер чытаў разважанні аднаго мясцовага пісьменніка пра тое, як здрабнелі за апошні час яго суайчыннікі.
Пісьменнік расказваў пра магутных веліканаў, якія некалі насялялі яго краіну, і горка скардзіўся на хваробы і небяспекі, якія на кожным кроку падпільноўваюць слабых, нізкарослых і кволых брабдынгнежцаў.
Чытаючы гэтыя разважанні, Гулівер успомніў, што і ў сябе на радзіме ён чытаў нямала такіх кніжак, і, усміхнуўшыся, падумаў:
«І вялікія, і маленькія людзі любяць паскардзіцца на сваю слабасць і кволасць. А па праўдзе кажучы, і тыя і другія не такія ўжо і бездапаможныя, як ім здаецца». Перагарнуўшы апошнюю старонку, ён спусціўся з лесвіцы.
Якраз у гэты час у пакой зайшла Глюмдалькліч.
— Нам трэба збірацца, Грыльдрыг, — сказала яна. — Кароль і каралева едуць на марское ўзбярэжжа і бяруць нас з сабой.
На марское ўзбярэжжа! Сэрца ў Гулівера радасна забілася. Больш чым два гады ён не бачыў мора, не чуў глухога шуму хваляў і вясёлага посвісту марскога ветру. Начамі яму часта сніўся гэты мерны знаёмы шум, і раніцой ён прачынаўся сумны і ўстрывожаны. Ён ведаў, што пакінуць краіну веліканаў можна толькі морам.
Гуліверу добра жылося пры двары брабдынгнежскага караля. Кароль і каралева любілі яго, Глюмдалькліч даглядала яго, як самая клапатлівая нянечка, прыдворныя былі ветлівыя і з ахвотай гаварылі з ім.
Але гэта было так цяжка — баяцца ўсяго на свеце — абараняцца ад мухі, уцякаць ад кошкі, захлынацца ў кубку вады! Ён толькі і марыў аб тым, каб зноў жыць сярод самых звычайных людзей, такога ж росту, як ён сам.
Нялёгка жыць сярод людзей, якія глядзяць на цябе зверху ўніз.
Нейкае няяснае прадчуванне, прымусіла Гулівера на гэты раз асабліва старанна ўпакаваць свае рэчы. Ён узяў з сабой у дарогу не толькі адзенне, бялізну і свой дарожны дзённік, а нават калекцыю рэдкасцяў, сабраных ім у Брабдынгнегу.
Назаўтра раніцой каралеўская сям'я са світай і слугамі рушыла ў дарогу.
Гулівер цудоўна адчуваў сябе ў сваім дарожным доміку. Гамак, які служыў яму пасцеллю, быў падвешаны на шаўковых вяроўках да чатырох куткоў столі. Ён плаўна пагойдваўся нават тады, калі коннік, да пояса якога была прышпілена Гуліверава скрынка, ехаў самай шпаркай рыссю.
У вечку скрынкі, над самым гамаком, Гулівер папрасіў зрабіць маленькае акенца, з далонь шырынёй, якое ён мог сам адчыняць і зачыняць, калі яму захочацца.