Падарожжы Гулівера
Шрифт:
За час гэтых падарожжаў ён зразумеў, чаму ніхто ніколі не чуў пра дзяржаву Брабдынгнег.
Краіна веліканаў размяшчалася на вялізнай паўвыспе, якую ад вялікай зямлі аддзяляў ланцуг гор. Горы гэтыя такія высокія, што перабрацца цераз іх зусім немагчыма. Яны стромыя, абрывістыя, і сярод іх шмат дзеючых вулканаў. Патокі вогненнай лавы і гарачы попел адсякалі шлях да гэтага вялізнага горнага хрыбта. З астатніх трох бакоў паўвыспы быў акіян. Але берагі паўвыспы былі так густа ўсыпаны вострымі скаламі, а мора ў гэтых мясцінах такое бурнае, што прыстаць да берагоў Брабдынгнега не змог бы нават самы вопытны марак.
Толькі, нейкі шчаслівы выпадак дазволіў караблю, на якім плыў Гулівер, падысці да гэтых непрыступных скалаў.
Звычайна нават трэскі ад разбітых караблёў не даплываюць да гэтых непрыветных, пустынных берагоў.
Рыбакі не будуюць тут сваіх хацін, не развешваюць сетак. Марскую рыбу, нават самую вялікую, яны лічаць дробнай і касцістай. І не дзіва! Марская рыба заходзіць сюды здалёк — з тых мясцін, дзе ўсе жывыя істоты куды меншыя, чым у Брабдынгнегу. Затое ў мясцовых рэках трапляюцца фарэлі і акуні велічынёй з добрую акулу.
Хаця, калі марскія буры прыбіваюць да прыбярэжных скалаў кітоў, рыбакі часам ловяць іх у свае сеткі.
Гуліверу аднойчы надарылася ўбачыць даволі вялікага кіта на плячы ў аднаго маладога рыбака.
Гэтага кіта купілі потым для каралеўскага стала і падалі на вялікім блюдзе з падлівай з розных прыпраў.
Кітовае мяса ў Брабдынгнегу лічыцца рэдкасцю, але яно не спадабалася ні каралю, ні каралеве. Яны лічылі, што рачная рыба смачнейшая і тлусцейшая.
За лета Гулівер аб'ездзіў краіну веліканаў удоўж і ўпоперак. Каб яму было зручней падарожнічаць і каб Глюмдалькліч не стамлялася ад вялікай цяжкай скрынкі, каралева заказала для свайго Грыльдрыга спецыяльны дарожны домік.
Гэта была квадратная скрыначка ўсяго на дванаццаць крокаў у даўжыню і ў шырыню. Кожная з трох сценак мела па акенцу, зацягнутым лёгкімі кратамі з жалезнага дроту. Да чацвёртай глухой сцяны былі прыладжаны дзве моцныя спражкі.
Калі Гулівер хацеў ехаць на кані, а не ў карэце, коннік ставіў скрынку на падушку сабе на калені, прасоўваў у гэтыя спражкі шырокую скураную папругу і прышпільваў яе да свайго пояса. Гулівер мог пераходзіць ад аднаго акенца да другога і з трох бакоў аглядаць наваколле.
У скрынцы былі паходная пасцель — гамак, падвешаны да столі, - два крэслы і камода. Усе гэтыя рэчы былі моцна прышрубаваны да падлогі, каб не куляліся і не падалі ад дарожнай трасяніны.
Калі Гулівер і Глюмдалькліч выпраўляліся ў горад што-небудзь купляць ці проста так, пагуляць, Гулівер заходзіў у свой дарожны кабінет, а Глюмдалькліч садзілася ў адкрытыя насілкі і Ставіла скрынку з Гуліверам сабе на калені.
Чатыры насільшчыкі паціху неслі іх па вуліцах Ларбрульгруда, а ўслед за насілкамі ішоў цэлы натоўп людзей. Усім хацелася бясплатна паглядзець на каралеўскага Грыльдрыга.
Час ад часу Глюмдалькліч загадвала насільшчыкам спыніцца, даставала Гулівера са скрынкі і ставіла сабе на далонь, каб цікаўныя маглі добра яго разгледзець.
У дождж Глюмдалькліч і Гулівер выязджалі па справах ці на прагулку ў карэце. Карэта была велічынёй з шасціпавярховы дом, пастаўлены на колы. А на самай справе гэта была самая маленькая з усіх карэт яе вялікасці. Астатнія былі куды большыя.
Гулівера заўсёды ўсё цікавіла, і ён уважліва разглядаў розныя выдатныя мясціны Ларбрульгруда.
Дзе ён толькі ні пабываў! І ў галоўным храме, якім так ганарацца брабдынгнежцы, і на вялікай плошчы, дзе наладжваюцца ваенныя парады, і нават у будынку каралеўскай кухні…
Вярнуўшыся дамоў, ён адразу ж разгортваў свой дарожны журнал і коратка запісваў уражанні.
Вось што напісаў ён, вярнуўшыся з храма:
«Будынак сапраўды цудоўны, хоць званіца яго не такая ўжо і высокая, як гавораць тутэйшыя жыхары. Яна не мае поўнай вярсты. Сцены складзены з абчасаных камянёў нейкай мясцовай пароды. Яны вельмі тоўстыя і трывалыя. Калі меркаваць па глыбіні бакавога ўвахода, таўшчыня іх мае сорак восем крокаў. У глыбокіх нішах стаяць цудоўныя мармуровыя статуі. Яны вышэй за жывых брабдынгнежцаў у паўтара раза. Мне ўдалося ў кучы смецця знайсці адломаны мезены палец адной статуі. Па маёй просьбе Глюмдалькліч паставіла яго побач са мной, і выявілася, што ён мне да вуха. Глюмдалькліч загарнула гэты абломак у хусцінку і прынесла дамоў. Я хачу далучыць яго да іншых рэчаў маёй калекцыі».
Пасля агляду брабдынгнежскіх войск Гулівер напісаў:
«Кажуць, што на полі было не больш за дваццаць тысяч пехацінцаў і тысяч шэсць кавалерыстаў, але я ніколі не мог бы пералічыць іх — такую вялізную прастору займала гэтая армія. Я глядзеў на парад здалёк, бо інакш я нічога не ўбачыў бы, акрамя ног.
Гэта было вельмі велічнае відовішча. Мне здавалася, што каскі коннікаў дастаюць да хмараў. Зямля гула пад капытамі коней. Усе кавалерысты па камандзе агалілі шаблі і махнулі імі ў паветры. Хто не бываў у Брабдынгнегу, хай нават і не спрабуе ўявіць сабе гэты малюнак. Шэсць тысяч маланак адначасова ўспыхнулі з усіх бакоў небасхілу. Куды б мяне ні закінуў лёс, я ніколі не забуду гэтага».
Пра каралеўскую кухню Гулівер у сваім журнале напісаў усяго некалькі радкоў:
«Я не ведаю, як перадаць словамі гэтую кухню. Калі я праўдзіва і шчыра буду апісваць усе гэтыя катлы, гаршкі, скавародкі, калі я паспрабую расказаць, як кухары падсмажваюць на ражне парасят велічынёй з індыйскага слана і аленяў, рогі якіх нагадваюць раскідзістыя кроны вялізных дрэў, мае суайчыннікі, бадай што, не павераць мне і скажуць, што я перабольшваў, як гэта робяць усе падарожнікі. А калі я дзеля перасцярогі што-небудзь зменшу, усе брабдынгнежцы ад караля і да апошняга вучня кухара пакрыўдзяцца на мяне. Таму я лічу за лепшае памаўчаць».
10
Часам Гуліверу хацелася пабыць аднаму. Тады Глюмдалькліч выносіла яго ў сад і пускала пахадзіць сярод званочкаў і цюльпанаў.
Гулівер любіў такія адзінокія прагулкі, але часта яны заканчваліся вялікімі непрыемнасцямі.
Аднойчы Глюмдалькліч пакінула яго аднаго на зялёным лужку, а сама са сваёй настаўніцай пайшла ў глыбіню саду.
Непрыкметна насунулася хмара, і буйны часты град пасыпаўся на зямлю.
Першы ж парыў ветру збіў Гулівера з ног. Градзіны, вялізныя, як тэнісныя мячы, лупілі яго па ўсім целе. Так-сяк, на карачках, яму ўдалося дабрацца да градак з кменам. Там ён уткнуўся тварам у зямлю і, схаваўшыся пад нейкім лістом, перачакаў непагадзь.