Падарожжы Гулівера
Шрифт:
Скончылася ўсё тым, што яна саскочыла з каленяў гаспадыні і сама пайшла ад стала. Гулівер уздыхнуў з палёгкай.
Але тут у пакой убеглі два вялізныя сабакі.
Калі вы хочаце ведаць, якой яны былі велічыні, пастаўце аднаго на другога чатырох сланоў — і вы будзеце мець самае дакладнае ўяўленне.
Адзін сабака, нягледзячы на свой велізарны рост, быў звычайны дварняк, другі — паляўнічы, з пароды хартоў.
На шчасце, абодва сабакі не звярнулі на Гулівера ўвагі і, атрымаўшы ад гаспадара па костцы, пабеглі на двор.
Пад канец абеда ў пакой увайшла карміцелька з гадавалым дзіцем на руках.
Дзіця адразу ж убачыла Гулівера, працягнула да яго рукі і пачало страшна раўці. Калі б гэтае двухсажнёвае дзіця знаходзілася на адной з лонданскіх ускраін, яго голас абавязкова пачулі б на другой ускраіне нават глухія. Напэўна, яно падумала, што Гулівер цацка, і злавалася, што не можа дастаць яе.
Маці ласкава ўсміхнулася і, не доўга думаючы, узяла Гулівера і паставіла перад хлопчыкам. А хлопчык таксама, не доўга думаючы, схапіў яго ўпоперак тулава і пачаў запіхваць у рот яго галаву.
Але тут ужо Гулівер не вытрываў. Ён закрычаў яшчэ мацней за свайго мучыцеля, і дзіця спалохана выпусціла яго з рук.
Напэўна, гэта была б апошняя прыгода Гулівера, калі б гаспадыня не паспела злавіць яго на ляту ў свой фартух.
Дзіця зараўло яшчэ мацней, і, каб супакоіць яго, карміцелька пачала трэсці перад ім бразготкай. Бразготка была прывязана да пояса малога тоўстым якарным канатам і нагадвала вялікі выдзёўбаны гарбуз. У сярэдзіне яе грымела і перакочвалася, напэўна, штук з дваццаць камянёў.
Але хлопчык і глядзець не хацеў на сваю старую бразготку. Ён аж заходзіўся ад крыку. Нарэшце веліканша захінула Гулівера фартухом і непрыкметна вынесла ў другі пакой.
Там стаялі ложкі. Яна паклала Гулівера на сваю пасцель і накрыла чыстай насавой хусцінкай. Хусцінка гэтая была большая, чым ветразь ваеннага карабля, і такая ж тоўстая і грубая.
Гулівер вельмі стаміўся. Вочы ў яго зліпаліся, і, як толькі гаспадыня пакінула яго аднаго, ён накрыўся з галавой сваёй грубай палатнянай коўдрай і моцна заснуў.
Ён спаў больш за дзве гадзіны, і яму снілася, што ён дома, сярод родных і сяброў.
Калі ж ён прачнуўся і зразумеў, што ляжыць на ложку, якому канца-краю не відаць, у велізарным пакоі, які не абыдзеш і за некалькі гадзін, яму стала вельмі сумна. Ён зноў заплюшчыў вочы і пацягнуў вышэй рог хусцінкі. Але на гэты раз заснуць яму не ўдалося.
Ледзь толькі ён задрамаў, як пачуў, што нехта цяжка саскочыў з полага на пасцель, прабег па падушцы і спыніўся каля яго, не то пасвістваючы, не то сапучы.
Гулівер хуценька прыўзняў галаву і ўбачыў, што над самым яго тварам стаіць нейкі даўгаморды вусаты звер і глядзіць яму проста ў вочы чорнымі, бліскучымі вачыма.
Пацук! Паскудны буры пацук велічынёй з вялікага сабаку! І ён не адзін, тут іх два, яны нападаюць на Гулівера з двух бакоў! Вось нахабныя жывёліны! Адзін з пацукоў асмялеў так, што ўспёрся лапамі проста на каўнер Гулівера.
Гулівер усхапіўся, выхапіў шпагу і адзіным ударам распароў зверу жывот. Пацук упаў, а другі кінуўся наўцёкі.
Але тут ужо Гулівер пагнаўся за ім, дагнаў ля самага краю пасцелі і адсек яму хвост.
У гэту самую хвіліну ў пакой увайшла гаспадыня. Убачыўшы, што Гулівер увесь у крыві, яна спалохана падбегла да пасцелі і хацела ўзяць яго на рукі.
Але Гулівер, усміхаючыся, падаў ёй сваю акрываўленую шпагу, паказаў на мёртвага пацука, і яна ўсё зразумела.
Паклікаўшы служанку, яна загадала зараз жа ўзяць пацука шчыпцамі і выкінуць вон. І тут абедзве жанчыны ўбачылі адсечаны хвост другога пацука. Ён ляжаў ля самых ног Гулівера, даўгі, як пуга.
4
У гаспадароў Гулівера была дачка — прыгожанькая, ласкавая і вельмі разумная дзяўчынка.
Ёй было ўжо дзевяць гадоў, але для свайго ўзросту яна была вельмі маленькая — усяго з які-небудзь трохпавярховы домік, ды і то без усялякіх там флюгераў і вежаў.
У дзяўчынкі была лялька, якой яна шыла прыгожыя кашулькі, сукеначкі і фартушкі.
Але з таго часу як у доме з'явілася дзівосная жывая лялька, яна і глядзець не хацела на старыя цацкі.
Сваю былую любімую ляльку яна засунула ў нейкую скрынку, а яе ложачак аддала Гуліверу.
Удзень ложачак трымалі ў адным з прыскрынкаў камода, а вечарам ставілі на паліцу, прыбітую пад столлю, каб пацукі не маглі дабрацца да Гулівера.
Дзяўчынка пашыла свайму «грыльдрыгу» (на мове веліканаў «грыльдрыг» азначае «чалавечак») падушку, коўдру і просціны. Яна пашыла яму сем кашуль з самага тонкага палатнянага абрэзка, які толькі магла знайсці, і заўсёды сама мыла яму бялізну і шкарпэткі.
У гэтай дзяўчынкі Гулівер пачаў вучыцца мове веліканаў.
Ён паказваў пальцам на які-небудзь прадмет, і дзяўчынка некалькі разоў запар паўтарала, як ён называецца.
Яна так клапатліва даглядала Гулівера, так цярпліва вучыла яго сваёй мове, што ён назваў яе сваёй «глюмдалькліч» — гэта значыць нянечкай.
Праз некалькі тыдняў Гулівер пачаў патроху разумець, пра што гавораць вакол яго, і сам з горам папалам мог размаўляць з веліканамі.
А між тым чутка пра тое, што яго гаспадар знайшоў на сваім полі дзіўнага звярка, разышлася далёка.
Гаварылі, быццам звярок маленькі, меншы нават за вавёрку, але з выгляду вельмі падобны на чалавека: ходзіць на дзвюх нагах, стракоча на нейкай сваёй мове, але ўжо крыху навучыўся гаварыць і на чалавечай мове. Ён разумны, паслухмяны, ахвотна ідзе, калі яго клічуць, і робіць усё, што яму загадваюць. Мордачка ў яго беленькая — далікатнейшая і бялейшая, чым твар у трохгадовай дзяўчынкі, а поўсць на галаве шаўкавістаяі мяккая, як пух.