Таптыыбын… Шёпот сердца…
Шрифт:
Сотору-сотору клс тыаа хачыгырыыр, ыарахан ыйааыннаах тимир аан аыллан кыыкыныыра ииллэр. Миичик букатын манныгы киинээ эрэ крбт буолан, хаайыы амырыын сытын отой сблээбэтэ. Бу иэн: «Билигин тааараллара буолуо, Бккээ кэпсээтэхпинэ, арааа, итээйиэ суоа», – дии саныы-саныы мас ааннаах хоско кэллилэр. Кинини арыаллааччы милииссийэ ааны тосуйда.
Миичик син сырдык, ол эрээри барыта быылынан, кумааынан «кмллбт» кыараас хосхо киирэн, кх формалаах, саас ортолоох кии иннигэр кыыл брннээх остуол аттыгар атахтарыгар туорайдаах олоппоско олордо.
Милииссийэ
– Дьэ, табаарыс Харахутов, хас саастаах ыччаккыный, ханна рэнэиний? – диэн ыйытта.
– Сааым србэ, историк идэтигэр, СГУ-га рэнэбин, – киэн туттардыы Миичик хоруйдаата.
– Сп, дьэ рдк рэххэ рэнэр, инникитин педагог буолар баалаах эрээригин тоо арыгыны иэин уонна хаааыттан амсайар буолбуккунуй?
– Арыгыны да? Бээээ бастакыбын боруобалаатым.
– Эс, ама дуу? Устудьуоннар иэллэрэ-аыыллара уруккуттан баар суол. Ийэин, ааын итинник албыннаа! – Пётр Петрович куолаа дьиппинийэн барда.
– Кырдьык, бээээ бастакыбын боруобалаабытым, итээйбэт буоллаххытына бииргэ олорор уолум Бккэ Ракитинтан ыйыты, – Миичик, кырдьыгын балыйтаран эрэрин сэрэйбиттии, рсэ-рсэ саарда.
– Чэ, бастакыгын да буоллун… Ол эрээри Мичил Айаалович, эн манна арыгы эрэ иэн тутуллубаты, клгээннээн олороун. Ол эмиэ туунан ыстатыйа. Тоо бэйэ киэиттэн атын уопсайга тиийди?
– Мин даа? – Мичил улаханнык соуйда.
– Эн. сс общественнай миэстээ айдаарбыты, киэээи чуумпуну уйгуурдубуту таынан, эбии хос тннгн нт сынньыбыккын.
– Эс, мин даа?! – Миичик букатын да уолуйа соуйда. Ама, тугу да йдбт. Бу иэдээни, сааты-сууту.
Пётр Петрович кыыл паапка ииттэн хас да кумааыны ороон тааарда:
– Бу 14-с куорпус комендана Захарова, вахтёр Петрова, 301-с хос олохтоохторо Иванова уонна Толбонова сайабылыанньалара сыталлар. Манна этиллэринэн, туох да эбиитэ суох, бээээ 10 чаас саана кэлэн, вахтаа айдаарбыккын, салгыы онно сп буолбакка, аны 301-с хос тннгн тоута сынньыбыккын. Хос олохтоохторун ыт рбэт, ынах маыраабат гына хпккн, кинилэргэ сааммыккын. Быата, куаан дьыаланы оорбуккун. Дьэ, туох диигин? Эмиэ сымыйа диигин дуу? Аны туран, уоскута сатаабыт табаарыс уолу сыааын тоуппуккун. Ити с ыстатыйа.
– Кими? Бккэни дуо? Эс… Мин тугу да йдбппн, кырдьык этэбин… – Миичик тбтн санньытан, кубарыччы барбыт кырааскалаах муостаны одуулуу олордо.
– Дьэ, оччотугар тоо исти уонна буруйу оорду? Син туох эрэ сылтах, нууччалыы эттэххэ, «мотив» баар ини, – Пётр Петрович ураты сымсатык суон, модороон тарбахтарыгар кх нх, тктээх платогун ылан, ачыкытын тааын кичэллээхтик сото олордо.
– Ээ, туох… тапталтан…, кыыстан, чэ, диэххэ, – диэт, Миичик сирэйин эмиэ умса крн кэбистэ.
– а, кыыс, быстах таптал аайы итинник арыгылыыр эр кии дьыалата дуо? Млтх кии быыыта. Бачча эдэр эрээри. Сс тапталы крс. Оччотугар сстэ маннык быыыланаын дуо? – Пётр Петрович кэлэйбитии сирэйин мырдынатта.
– Чэ, уопсайынан, дьыала маннык: кыччаабыта усулуобунай син биир ылаын, силиэстийэ кэмигэр манна сытаын. Барыта быаарылыннаына, иннэ-кэннэ билиннэинэ, сайабылыанньалаахтары кытта кэпсэтии бардаына, суут буоллаына эрэ босхолоноун. Барыта йднр? – Пётр Петрович олус тргэнник сааран добдугураппытын Миичик улаханнык йдбтр да, тбтн иигэр бэйэтиттэн бэйэтэ кэлэйэн, лбээй кэинии олордо.
Эмиэ тимир клс халыгыраата, хаайыы тимир эрэиэкэлээх ааннара клэн аллараспыттыы кычыгыраатылар, тгэхтэн кэлэр дьаардаах сыт ыраас салгыны саба брйдэ. Аппыт айаын сабар диэни билбэт адьарай дойдутун уйатыгар Миичик бастакы хардыыларын оорон эрэрин куойа макытыгар ситэ оустарбакка, тлн-илэтин араарбакка, дьууурунайы кус оотун курдук батыан истэ.
Маришкалаах Аанчык бгн, баскыыанньаны рбл кн диэбэккэ, эрдэ уугуннулар. Миичик кэлэн айдааран-куйдааран, тннктэрин тоута сынньыаыттан 3 эрэ хонук ааста. Маришка эмиэ да бэйэтин буруйданар курдук. Барыта хайдах эрэ. Аанчык Миичиги акаары, арыгыыт, атаах эбит диэн наар дьгэтин йдт сатыыр. Дьиэр, хара манайгыттан Миичиги тэйитиэхтээх эбит, эрэл кыымын сахпакка. Ийэтэ куруук «Дьону хаан да сэнээбэт, атаастаабат буол. Туох барыта сэттээх-сэмэлээх. Кии эйиэхэ киилии сыыаннаар буоллаына тэйиппэт буол» диэн такайыыта дьайбыта эбитэ дуу?
Сарсыардааы чуумпуну рэйэн, чэпчэки атах тыаа уопсай синньигэс крдрнэн тоугураан кэллэ уонна ала-чуо кинилэр ааннарыгар тохтоон, тосуйан тобугуратта. Онтон кыргыттар «даа-даа» диэн хаыыларын кэннилэриттэн ааннарын аргыый сэгэтэн, Маришка ханна эрэ крбт эдэр дьахтара киирэн кэллэ. Ол эрээри, омос крдхх, эмиэ да эдэркээн кыыска маарынныыр курдук нарын быыылаах, кэрэ сэбэрэлээх саас ортолоох дьахтар буоларын саатыттан тута сэрэйдилэр.
– т кннэн. Бырастыы гыны, сэрэтиитэ суох соуччу кэлбиппэр.
Дьахтар харда хоруй крдбкк, аан аттыгар турар олоппоско олордо.
– Мин Мичил ийэтэбин, Мария Ивановна диэммин. Эиги кини тугу гыммытын билэит. Чэ, онон ырааынан эргитэ барбаппын. Оом йэтигэр арыгы диэни амсайбатаа. Маннык быыы-майгы буолбутуттан бииги, чугас дьоно уонна аймахтара, олус айманныбыт. Онно эиги эмиэ буруйдааххыт. Уолбун оннукка тиэрдибиккит. Ыраас тапталын сыыска-буорга тэпсибиккит. Ону туох… туохха кэллим. Эиги ообор тн эрэ баарар буоллаххытына, сайабылыанньаытын тттр ылы. Мин харчы да биэриэм этэ. Кэ крбт соотох чыычаахпын бу айылаах… – диэн баран, дьахтар уйа-хайа суох ытаан барда.
Дьахтар ыстакааннаах ууну омуннаахтык омурдан, арыый уоскуйа быыытыйда. Иитин остуолга тттр уураат, махтанар диэни да билбэккэ, дьнэ уларыйа оуста, дьэбир, дьиппиэн крнэннэ. Кыргыттары ннээх хараынан иккиэннэрин биир-биир тр-батары крттт. Онтон хараын Маришкаттан араарбакка эрэ:
– Эн дуо, Марина?
– Мин… – диэтэ Маришка аат эрэ харата.
– Мин буолан… Балыгы сиэбэтэх куоска курдук ньылбыйан олороун. Дьон олоунан оонньуурум сыыа диэбэккин дуу? – дьахтар тыйыстык ыйытта. Бу кэмэ дьахтар хараа уоттанан, уостуун-хаастыын ууктанан, мунна кырыыланан, стк бааа сирэйигэр ойууланан олус дьулаан крнэннэ.