54 исторические миниатюры и 29 переводов. Сборник
Шрифт:
Mykola Kopernik wywolal Izaaka Newtona przez telefon.
– Dzie'n dobry, pan Newton! Jak pogoda? Wiatr nadyma zagle?
– Dzie'n dobry, pan Kopernik. Pogoda 'swietna. Slo'nce 'swieci. Jablka padaja.
– Tematem mojej rozmowy telefonicznej, pan Newton, - tworzenie lotniczej i rakietowo-kosmicznej branzy.Wasze uczestnictwo w stworzeniu elektromaszynowego przemyslu doprowadzilo do gromadzenia do'swiadcze'n. Dyskusja i uog'olnienie sa bardzo przydatne.
W Rosji jest obecnie aktywnie dzialaja panowie Nikolaj Zukowski, Konstantin Ciolkowski. Do'swiadczenia, eksperymenty, teoretyczne opracowania, dyskusje. W og'ole - naukowa dynamika. Pewne osiagniecia - u pan'ow Aleksandr Mozajski i Wladimir Wiernadski. Mozliwie, w kontek'scie naszej wymiany my'slami zasluguje wspomnienia i Aleksandr Czyzewski.
Pan Zukowski uwaza siebie naukowcem, badaczem, tw'orca teorii naukowych, zalozycielem naukowo-technicznej szkoly. Lecz on, mozliwie, 'swiadomie unika organizacyjnych, ludzkich ryzyk, zwiazanych z wypuszczaniem konkretnych modeli samolot'ow. Mozna uzna'c to za wierna linie postepowania -on nie ma przedsiebiorczego do'swiadczenia. Odpowiedzialno's'c za finanse i odpowiedzialno's'c za ludzkie zycia - to oddzielne zadania.
Przedsiebiorcy-fabrykanci, kt'ore teraz sa aktywne w Rosji. Oni albo dalekie od nauki, albo - oddzielni energiczni ludzie - nie do ko'nca przedstawiaja te objeto's'c ryzyk i trudno'sci, z kt'orymi oni mogli by zetkna'c sie, zaczawszy przemyslowa, seryjne wypuszczanie samolot'ow i rakiet. . Do'swiadczenie i gotowo's'c rosyjskiego przedsiebiorczego 'srodowiska do ksztaltowania rakietowo-kosmicznej i lotniczej branzy teraz, na rubiezy XIX - XX wiek'ow, - wywoluja duze pytania.
Pan Ciolkowski... Czasami powstaje wrazenie, ze on czym biedniejszy, tym genialny. Bezinteresowni, romantyczni ludzie...
Pan Ciolkowski osiagnal doskonale wyniki. Nic nie powiesz: genialno's'c, naukowa intuicja.
Doskonale naukowe perspektywy u pana Siergiej Korolow. Sa wszystkie podstawy czeka'c od jego nie tylko dobrego naukowego my'slenia, ale i doskonalych organizacyjnych zdolno'sci. Jednak, ani u pana Ciolkowski, ani u pana Korolow nie bedzie przedsiebiorczego do'swiadczenia.
Oto sytuacja: sa zasoby, sa wiedze, sa tw'orcy nowych naukowych kierunk'ow. Pytanie: jak startowa'c? Zwlekanie jest nie pozadane.
– Naprawde, pan Kopernik, tworzenie przemyslu elektrotechnicznego stalo sie faktem. Jedna z potwierdze'n jest nasza rozmowa telefoniczna.
Nawiasem m'owia'c. Wspomnicie Napoleonskie wojny, kontynentalna blokade! Zako'nczenie importu sadla i 'swiec z Rosyjskiego imperium do Brytanii zmusilo Brytyjczyk'ow szuka'c nowe sposoby o'swietlenia mieszka'n i ulic (o'swietlenie gazowe). I problem o'swietlenia wyszedl na nowy poziom, ona stala sie przedmiotem dzialalno'sci badaczy, uczonych, wynalazc'ow. Elektryczna zar'owka "zapalila" 'swiatowa elektryfikacje.
Pan Thomas Edison ma niezbedna energie, doskonala intuicje, dobra odporno's'c na ryzykowne sytuacje, wystarczajace do'swiadczenie przedsiebiorcze. Jemu byla na biezaco nadana "Ksiega eksperyment'ow Faradaya".
Jasne, ze on dzialal i dziala nie jeden.
Zwyczajnie, byly trzeba kadry. Ich skierowala Europa: i z Niemiec, i z Austro-Wegr'ow (na przyklad, z Wojskowej Krajina), i z innych kraj'ow. Wlaczyly sie do sprawy naukowe i inzenierskie kadry, przygotowane w Ameryce.
Znaczna cze's'c mlodziezy nowego kontynentu odczuwa sklonno's'c przestawi'c sie z pracy na fermach, tartakach i w bakaliowych sklepach na wysoko wykwalifikowana dzialalno's'c we wsp'olczesnych budynkach kompanii elektromaszynowych.
Finansi'sci, bankierzy zdawali sobie sprawe, ze spolecze'nstwo jest gotowe na nowe o'swietlenie, do uzycia silnik'ow. Zdecydowali sie ryzykowa'c pieniedzmi, zrealizowali inwestycje.
Jest stworzona elektrownia na wodospadzie Niagara.
Moja my'sl o czasu trwania okresu potrzebnego na powstanie przemyslu elektrycznego: okolo 10-20 lat.
Co do perspektyw rakietowo-kosmicznej i lotniczo branzy...
Zostawi'c bez efektywnego stosowania ten naukowy, eksperymentalny, kadrowy potencjal, kt'ory formuje sie w Rosji wysilkami pan'ow Zukowski i Ciolkowski (i bedzie formowal sie w przyszlo'sci panem Korolow), bylo by nieracjonalne. Tym wiecej, ze zasoby i obszary sa unikalne i adekwatne zadaniu wyj'scia czlowieka w kosmos..
Nastapila czas uzupelni'c Przemyslowa rewolucje 18 stulecia i Elektryfikacje 19 stulecia Kosmiczna rewolucja 20 stulecia.
Je'sli podoba'c sie okre'slenia "Kosmifikacija", "Kosmizacija" lub podobne - dlaczego nie uzywa'c?!
Kadry sa. Znaczna cze's'c mlodziezy nie przeciw to, zeby zamieni'c prace w chlopskich gospodarstwach, handlowych sklepach, kopalniach na wysoko wykwalifikowana prace.
Sprzyja i pojawienie - wedlug historycznych standard'ow nagle - inteligencji (intelektualist'ow) wysokiego fachowego poziomu na obszarach od Dniepru i do Pacyfiku.
Nie mi Wam opowiada'c, ze pa'nstwa, co dobrowolnie weszlo do Rzeczpospolita, - Polska i Wielkie Ksiestwo Litewskie- pierwsze, albo prawie pierwsze, posiadacze w Europie - patrzac jak sformulowa'c kryterium "pierwsze'nstwa" - pisanych konstytucji i wydanych przez kr'ol'ow, oficjalna wladze dokument'ow, kt'ore chronily prawne polozenie, "wolno's'c" osoby, "swobode" osobowo'sci.
Przez wieki uro'sli ludzie, kt'ore spr'obowaly prawa i wolno'sci.
Jasno, ze w spolecze'nstwie konsumpcja prawnych korzy'sci nie moze by'c jednakowa dla wszystkich.