Гренландские сказки / Tunumiut meeqqanut oqaluttuaat
Шрифт:
Qaangiussimalermata tikiuteqqeriarpoq qimusseq. Qimussersup aperaa:
– Nannunik takunngilatit? Oqaatigai pingajoqqat aatsaannguummat qaangiuttut. Taava qimussersup taassuma oqarfigaa:
– Tassani utaqqiniarit utimut aqqusaassavakkit!
Qimusseq taanna aallaqqeriarami (саночник тот когда снова уехал) mulullatsiaannarluni (долго не отсутствуя = спустя немного времени; muluvoq – /долго/ отсутствует; -llatsiarpoq – недолго) qangaammalli tikiuteqqereerpoq (тут же и вернулся) nannut pingasut tamaasa toqoreersimallugit (всех троих медведей убив). Ikeqqummani (/когда/ он сказал ей садиться в сани; ikivoq – садится /в сани, в лодку/; -qquaa – просит его/её /сделать
Qimusseq taanna aallaqqeriarami mulullatsiaannarluni qangaammalli tikiuteqqereerpoq nannut pingasut tamaasa toqoreersimallugit. Ikeqqummani qimusseqasiuppaa. Aallariaramik qimussersup oqaluuppaa:
– Nuliakasikka pingasukasiit nerrersuuinnaapput (мои три жёнушки – обжоры; nuliaq – жена; nerrersooq – обжора), tikikkutta (когда мы приедем) isissanngilatit (ты заходить не будешь). Qamutikka nappartikkukkit (я свои сани поставлю стоймя; nappartippaa – ставит; приставляет его/её) tunuanut toqqussaatit (а ты за ними спрячешься)! Taava taakkua nannut ilioqqareerukkit (когда этих медведей выгружать мне надо будет; iliorarpai – выкладывает их одного за другим) igalaakkut oqariaruma (я через окно крикну) ”siulliup angineq piumaarpaa (первая самого большого получит; siulleq – первый; angineq – самый большой)”, tassaasiit siulliuniutissapput (они, как обычно, бросятся наперегонки, чтобы подбежать первыми; siulliuvoq – является первым; -niupput – соревноваться).
– Nuliakasikka pingasukasiit nerrersuuinnaapput, tikikkutta isissanngilatit. Qamutikka nappartikkukkit tunuanut toqqussaatit! Taava taakkua nannut ilioqqareerukkit igalaakkut oqariaruma ”siulliup angineq piumaarpaa”, tassaasiit siulliuniutissapput.
Tikikkamik (когда они добрались) taamaaliorpoq (она так и сделала). Qamutaata tunuanut toqqorluni (за санями спрятавшись), tamaana akunninnguisigut isiginnaarusaarluni (в щёлки тихонько наблюдая; akunneq – промежуток; isiginnaarpoq – наблюдает; -rusaarpoq – медленно; расслабленно; с удобством). Taava igalaakkut angut suaarpoq (тут через окно человек крикнул):
– Taamagooq (так, мол, и так) siulliup angineq pigumaaraa (первая самого большого получит)! Iii (ой-ой-ой), illunnguakasimmit anileriarput arnarsuit pingasut ululisartut (из домишки выбежали три бабищи с ножами улу /в руках/; illunnguakasik – неказистый домишко; -nnguaq – маленький; arnarsuaq – баба: «большая женщина»; ululisartoq – имеющий при себе нож-улу; -lik – оснащённый чем-л.) naarsuarnik ilikkaartut (с огромными животами /были они с большими/; naaq – живот; -kkaaq – имеет что-л. большое).
Tikikkamik taamaaliorpoq. Qamutaata tunuanut toqqorluni, tamaana akunninnguisigut isiginnaarusaarluni. Taava igalaakkut angut suaarpoq:
– Taamagooq siulliup angineq pigumaaraa! Iii, illunnguakasimmit anileriarput arnarsuit pingasut ululisartut naarsuarnik ilikkaartut.
Nannut tungaannut arpaliullutik (к медведям подбежав) oqarput (они сказали):
– Uanga aajuna pissara (я вот этого возьму)! – Uanga aajuna pissara (я вот этого возьму)! Tamarmik immikkut nanoq ilivitsoq tiguaat (каждая по одному целому медведю взяла; immikkut – по отдельности; ilivitsoq – целый; tiguaa – берёт его/её). Pilakkamikkit, pilakkamikkit (свежевали они их, на куски разрезали; pilappaa –
Nannut tungaannut arpaliullutik oqarput:
– Uanga aajuna pissara! – Uanga aajuna pissara! Tamarmik immikkut nanoq ilivitsoq tiguaat. Pilakkamikkit, pilakkamikkit iseqaat. Uutsipput, uutsipput, iga siulleq uuperarlugu, qangaammalli uutatik nunguppaat. Tullissaanik aamma taamannak uukkamikku, suli uuinngitsoq aamma qangali nungoqqereerpaat, suliluunniit uertik nerisinnagu.
Aatsaat pingajussaannik uutsereeramik (только третьим приготовленным /горшком мяса/) qaarsillareermata (когда они наелись; qaarsillarpoq – удовлетворяется) uiat asuuna oqartoq (их муж наконец сказал):
– Aana pulaartoqaraluarpugut (тут у нас, кстати, гостья; pulaartoq – гость; -raluarpoq – кстати; вообще-то)! Taamannak oqaannartoq (только он так сказал) qangaammalli ulutik ujalereerpaat (/как женщины/ тут же за своими улу бросились: «свои улу искать стали»).
Aatsaat pingajussaannik uutsereeramik qaarsillareermata uiat asuuna oqartoq:
– Aana pulaartoqaraluarpugut! Taamannak oqaannartoq qangaammalli ulutik ujalereerpaat.
– Naak ulora (где мой улу)? – Naak ulora (где мой улу)? Uiat pilerpoq (их муж начинает говорить):
– Taassuma nannut takusimanngikkaluarpagit (она медведей если бы не увидела /кстати/) pisarisimassanngikkaluarpakka (я бы их /вообще-то/ не поймал), qaarsillarlusi (досыта) nerisimanavianngikkaluarpusi (вы /кстати/ точно бы не наелись; – navianngilaq – точно не)!
– Aa (вот как)! Iserniangusarli, iserniangusarli (проходи, проходи, дорогая)! Iseriarmat (когда /пуночка/ зашла) ajunngisaartuatsianngorput (они /вдруг/ стали очень любезными; ajunngisaarpoq – является добрым; -tsiarpoq – слегка):
– Ugguuna, ugguuna (сюда, сюда) illermut ingissaatit (на кровать присаживайся; illeq – лежак, топчан /в гренландском доме/; ingippoq – садится)!
– Naak ulora? – Naak ulora? Uiat pilerpoq:
– Taassuma nannut takusimanngikkaluarpagit pisarisimassanngikkaluarpakka, qaarsillarlusi nerisimanavianngikkaluarpusi!
– Aa! Iserniangusarli, iserniangusarli! Iseriarmat ajunngisaartuatsianngorput:
– Ugguuna, ugguuna illermut ingissaatit!
Aqqutaani taassuma nannussimasup aamma oqarfiginikuuaa (по пути этот охотник на медведей также сказал ей; nannussimasoq – охотник на медведей: «тот, который медведя убил»; nanoq – медведь; -simavoq – показатель свершившегося действия; -soq – тот, который; -nikuuvoq – сделал что-л. однажды):