Сэ?эн, кэпсээннэр
Шрифт:
– Табаарыс лейтенант, кырдьаас табаын уматтыар диэри саатын тутарга син буолуо дуо?
– Тут. Ол эрээри кр эрэ, иитиитэ суох дуо?
– Иитиилээх, – диэтэ оонньор, – бачча кии киини дэниэ буоллаай! Тоойуом, р тутан ис.
Икки уостаах саа барахсан. Дьиэбэр маннык сэгэттэйим хаалбыта. ст-трт хааы биирдэ тэптэрии… Ктн иэр куу тбтн хампы ытыы…
Инним диэки кр тсптм – биир куоас рэхтэн р ктн чолоуйан иэр. Икки ттбттэн ыга олорон иэллэр. Ктн иэр ктр кырыыбалыы ааан истэинэ, эбэтэр тб рднэн ааспытын кэннэ
Саам быыа лейтенант иилэ быраыммыт плащ-палат- катыгар тэн сиэн эрдэинэ били кинини кытта кэккэлээн испит биригэдьиир кыыс умуруорда.
– Сааны биэр! – диэтэ лейтенант уонна кии кыыырдаына крр хараынан миигин крд.
– Кр эрэ, бу оо кыраытын, кр эрэ, бу куоас эмиин! – диэтэ, тэн куоаы ылбыт, саалаах оонньор. «Сааын ыл» диэн мин имнэнэрбин истибэт.
– Бары! – диэн лейтенант шоферга хаыытаата.
Оонньорго саатын биэрдим.
– Куоаы эмиэ ыл.
– Баыыба, биэбэкээм, баыыба! – диэмэхтээтэ оонньор, – хантан кэлбит барахсаыный?
– Саха сириттэн.
– Ээ, ол иин сэрэйбитим. Сахалар трт удьуор булчут аймахтар. Дьэ буоллаа, фашиы баас бу курдук. Тбтн… . э-э…
– Фашиска да тиийиэхпит, – диэтэ ким эрэ.
Сотору массыынаттан тстбт, колхозтаахтар ааа айанныы турдулар. Бэйэбит суолбутунан бараары, стройга турдубут. Лейтенант эмискэччи «Смирно!» команданы биэрдэ.
– Байыас Чээрин, стройтан таыс!
с хаамыыны тахсан баран, строй диэки эргийдим.
– Байыас Чээрин клэ суох сааны эспити иин, биир нэрээти биэрэбин.
Казармаа кэлэн баран, лейтенант биэрбит нэрээтигэр бу тн штабы сууйарым дуу, куукунаа хортуоппуй ыраастыырым дуу диэн ханна ыытыахтаахтарын таайа сатаатым.
Бу киээ ханна да ыыппатылар, чгэй баайытык утуйдум. Тээн сс биир куоаы, с немеи лрдм.
Сарсыарда хонууга строевой занятиеа сылдьабыт. Хантан эрэ биир саллаат кэлэн бииги лейтенаммытыгар тугу эрэ эттэ. Тыала бэрт буолан, тугу эппитин бииги истибэтибит.
Лейтенант миигин ыыран ылла.
– Бу саллааты батыс.
Дьэ буоллаа, били нэрээппин толоро бардаым буолуо.
– Бу ханналаан иэбит, дооор? – диэн, баран иэн аргыспыттан ыйытабын.
– Лейтенант Лобадаа.
Чэ ол иин, сэрэйбит сэрэх.
Лейтенант Лобадаа: «Чээрин саллаат кэллим», – диэн дакылааттаатым.
– Холкутуй! – диэтэ лейтенант уонна биир старшай сержаны ыыран ылла.
– Занятиены салгыы ыыт.
– Батыс! – диэтэ лейтенант миэхэ, – ити бинтиэпкэни ыл.
Нэрээппэр харабыллыы барар буоллаым, кэм да чгэй дии санаатым.
Икки боллох икки ардыгар сытар дэхси сир устун баран истибит.
Лейтенант тугу да кэпсэппэт, кыыырбыта кэм да ааа илик быыылаах. Бк туттан лейтенаны батыан иэн, кини тохтообутугар кр тсптм, сыал ытар сиргэ кэлбит эбиппит.
– Сыт уонна ол «фашиы» ыт! – диэтэ лейтенант, биир ботуруону биэрдэ.
Бирикээи толороору сыттым. Тугун ытарым эбитэй?
– Тугун ытабын, табаарыс лейтенант? – с сс метрэлээх сиргэ харааран кстр фашист фигуратын кыаан сытабын.
– Фашист тугар кэбирэхтик л дии саныыгын, ону ыт, – диэтэ лейтенант.
Тии буоллар харахха ытыллыа этэ, оччоо тириитэ алдьаныа суохтаах. Оттон фашист тириитэ туохха наадалааый?.. – Кыыы сытан кыратык толкуйдаан баран ыттым.
Лейтенант сыалга урут тиийэн, чохчойон олорон, саннынан блээн туран «фашиы» кр-кр:
– Тугун ыппыккыный? – диэн ыйытта.
– Сн ыппытым, табаарыс лейтенант. Сыыан кэбистэим дуу?.. – Лейтенант кнн турбутугар крбтм «фашист» сн хаба ортотугар буулдьа суола чрйэн кннэ. «Таппыппын!» – диэн рэ санаатым.
Лейтенант кхсн этиттэ, миигин крн баран хааын трдэнэттэ уонна ытар сир диэки хаамта. Мин батыан истим.
Итиччэ чгэйдик сыалбын таба ыппытым кэннэ, бэл, мичик гыммат, ити аата кыыырбыта кэм да ааа илик буоллаа.
Лейтенант бинтиэпкэни ылан, хайа, баар, алас турбута буолаарай диэбиттии, сыалын крд, хаастарын трдэс гыннарда. (Дьэ били нэрээтин туунан этээри гыннаа буолуо!).
– Фашист сс туоар кэбирэхтик лн сбй?
– Срээр, табаарыс лейтенант.
– Срэин ыт! – Биир ботуруону биэрдэ.
Срэин туа буолуо диэн кыаан баран тардан кэбистим.
Баран крбппт мин кыаабыт сирбэр тспт.
– Срэин э ттнэн тспт курдук крбн, эн санааар? – диэн ыйытта лейтенант.
– Табаарыс лейтенант, фашист срээ бр дылы, оннук аллараа тэрэ буолуо дуо? Бр – биллэр дьыала, хоройон олордор эрэ срээ хабаын тгээр чугаыыр, оттон немец…
Бр срэиттэн немец срээ сылдьар сирэ атынын туунан сс элбэи этиэх кии…
Лейтенанныын тттр кэлэн истибит.
Саарбат. Бээээ кыыырбыта аныаха дылы ааспат баайыта дуу? Старшай сержант салалтатынан рэнэ турааччыларга чугааан иэн лейтенант тохтоото.
– Снайпер буолуоххун баараын дуо?
– Баарабын, – диэн ботугураатым.
– Штабы кытта кэпсэтиэм. Билигин взводкар бар.
Иккитэ-стэ атыллаан иэн тохтоотум.
– Табаарыс лейтенант, мин бээээи нэрээппин толоро иликпин…
– Бээээи нэрээти ктрэбин. Кэлэр кэмэ холобурга сылдьар саллаат буол, – диэтэ лейтенант уонна бара турда.
Ити кнтэн ыла снайпердар взводтарыгар кэллим.
Биэстэ эстэр бинтиэпкэни кытта «киилии» кэпсэтэргэ, атас-доор буоларга рэнэбин.
Сэрии бара турар сириттэн биэс кстх сиргэ тохтоон сытабыт. Бирикээи ктэр бт.
Саллаат ханна да тохтоотун – ууннук да, кылгастык да олохсуйар буоллун – хаххаланар сир, землянка хастар идэлээх. Бииги трд буолан биир киэ соус землянканы хастан, иигэр от таан сытабыт.