Стамбульскі экспрэс
Шрифт:
— А што мне заставалася рабіць? Яе гонар, мой гонар…
— Божухна, якое шчасце, што ў мяне няма бацькі!
— А шпілька ў вас ёсць? — раптам спытаў Грунліх.
— Якая шпілька?
— Ці сцізорык?
— Няма ў мяне ніякіх шпілек. Навошта яны мне?
— У мяне ёсць ножык для паперы, — прапанаваў доктар Цынер. Падаючы яго Грунліху, ён спытаў: — Вы не скажаце, колькі часу мы тут ужо сядзім? Мой гадзіннік спыніўся.
— Гадзіну, — адказаў Грунліх.
— Значыць, засталося яшчэ дзве гадзіны, — задуменна сказаў
Двое іншых не пачулі яго. Ёзеф на дыбачках падышоў да дзвярэй з нажом для паперы ў руках, а Корал назірала за ім.
— Хадзіце сюды, паненка, — сказаў Ёзеф і, калі яна падышла да яго, шэптам спытаў: — Ёсць у вас які-небудзь тлушч?
Яна выцягнула з сумачкі бляшанку з крэмам, і ён густа памазаў ім замок у дзвярах, пакінуўшы чыстым толькі невялікую частку замка. Ён ціхенька засмяяўся, сагнуўся амаль удвая, разглядаючы замок.
— Вось гэта замок! — радасна шапнуў ён. — Вось так замок!
— А навошта вам крэм?
— Каб не было шуму. Крэм дапаможа мне дзейнічаць без шуму. — Ён вярнуўся да астылай печы і махнуў ім рукой, падзываючы да сябе. — Калі б мы змаглі адцягнуць увагу вартаўніка, нам удалося б уцячы.
— Нас бы застрэлілі, — сказаў доктар Цынер.
— Яны не могуць застрэліць усіх адразу, — запярэчыў Грунліх і ў адказ на іх маўчанне дадаў толькі два словы: — Цемра. Снег. — І адышоў на крок, чакаючы іх рашэння.
Яго мазгі працавалі дакладна. Ён першы выйдзе за дзверы, першы пабяжыць — яму бегчы значна лягчэй, чым пажылому чалавеку і дзяўчыне, вартаўнік будзе страляць па бліжэйшым ад яго ўцекачы.
— Я параіў бы вам заставацца тут, — сказаў доктар Цынер, звяртаючыся да Корал. — Вам тут нічога не пагражае.
Грунліх разявіў быў рот, каб запярэчыць, але не сказаў нічога. Усе трое глядзелі праз акно на вартаўніка, які хадзіў узад і ўперад з вінтоўкай цераз плячо.
— Колькі вам спатрэбіцца часу, каб адчыніць дзверы? — спытаў доктар Цынер.
— Пяць хвілін.
— У такім разе пачынайце.
Доктар Цынер пагрукаў у акно — падышоў другі вартаўнік. Яго вялікія зычлівыя вочы наблізіліся да шкла і ўважліва глянулі ў залу чакання. У пакоі было цямней, чым знадворку, і ён нічога не ўбачыў, акрамя няясных фігур, якія безупынна сноўдаліся туды-сюды, каб сагрэцца. Доктар Цынер наблізіў рот да акна і загаварыў з ім на яго роднай мове:
— Як вас завуць?
Нож для паперы скрыпеў: «скрытч», «скрытч», «скрытч», — але, калі ён саскокваў з замка, яго віск заглушаўся крэмам.
— Нініч, — адказаў скрозь шкло няясны голас.
— Нініч, — павольна паўтарыў доктар Цынер. — Нініч. Я, здаецца, ведаў вашага бацьку ў Белградзе.
Гэтая прымітыўная хлусня не выклікала ў Нініча ніякага сумнення, ён прыціснуўся носам да шкла, але нічога не ўбачыў у зале чакання: яму засціў твар доктара.
— Бацька памёр шэсць гадоў таму.
Доктар Цынер рызыкаваў вельмі нямногім, бо ён добра ведаў жыццё беднякоў у Белградзе і яму было вядома, як яны харчаваліся.
— Так. Ён хварэў, калі мы з ім пазнаёміліся. Рак страўніка.
— Рак?
— Болі.
— Так, так, у жываце. Яны пачыналіся звечара, і ўвесь твар яго пакрываўся потам. Маці ўвесь час ляжала побач з ім і выцірала яму твар. Падумаць толькі, вы яго ведалі, шаноўны пане. Хочаце, я адчыню акно, каб нам лацвей было гаварыць?
Нож у Грунліха ўсё скрыпеў, скрыпеў і скрыпеў: выкручаная шруба звалілася на падлогу, бразнуўшы, як шпілька.
— Не, не трэба. Гэта можа не спадабацца вашаму напарніку.
— Ён пайшоў у горад, у казармы, да маёра. Тут нейкі іншаземец наводзіць даведкі. Мой напарнік думае, што тут нешта не тое.
— Іншаземец? — спытаў доктар Цынер. У яго перахапіла дыханне, з'явілася нейкая надзея. — Ён ужо паехаў?
— Толькі што пайшоў назад да сваёй машыны, туды, на шашу.
Зала чакання была ў цемры. Доктар Цынер на хвілінку адвярнуўся ад акна і ціха спытаў:
— Як у вас? Можаце хутчэй?
— Яшчэ дзве хвілінкі, — адказаў Грунліх.
— Тут нейкі іншаземец з машынай на шашы. Наводзіў даведкі.
Корал сціснула рукі і ціха сказала:
— Ён вярнуўся па мяне. Вось бачыце? А вы казалі, ён не прыедзе. — Дзяўчына ціхенька засмяялася, і, калі доктар Цынер шэптам папрасіў яе не шумець, яна сказала: — Гэта не істэрыка, гэта я ад шчасця.
Яна падумала: «Зрэшты, мая жахлівая прыгода прынесла нейкую карысць: яна даказала, што Майет у мяне закаханы, іначай ён нізавошта сюды не вярнуўся б. Ён, пэўна, спазніўся на цягнік, і нам давядзецца разам правесці ноч у Белградзе, а можа, і дзве ночы», — і яна пачала марыць пра шыкоўныя гатэлі, пра абеды і пра яго руку ў яе руцэ.
Доктар Цынер ізноў павярнуўся да акна:
— Зусім перасохла ў горле: надта хочацца піць. У вас ёсць віно?
Нініч пакруціў галавой:
— Не, — і дадаў няпэўна: — У Лукіча ёсць бутэлька ракіі — там, цераз дарогу.
Ад цэмры, што хутка гусцела, адлегласць здавалася даўжэйшаю. Месяца не было, і рэйкі не блішчалі: здавалася, да лямпы ў кабінеце начальніка станцыі было метраў сто, а не дзесяць, як на самой справе.
— Паспрабуй дастаць нам віна.
Той пахітаў галавой:
— Мне забаронена адыходзіць ад дзвярэй.
Доктар Цынер не прапанаваў яму грошай. Ён толькі крыкнуў скрозь шкло, як ён лячыў бацьку Нініча:
— Калі боль рабіўся нясцерпны, я даваў яму таблеткі.
— Такія маленькія і круглыя?
— Так. Таблеткі морфію.
Нініч задумаўся, прыціснуўшы твар да шыбы. Па яго вачах было відно, як думкі ў галаве ў яго замітусіліся, нібыта рыбы ў цеснай пасудзіне.
— Падумаць толькі, гэта вы давалі яму тыя таблеткі. Ён звычайна прымаў толькі адну, калі пачыналіся болі, і яшчэ адну на ноч. Тады толькі ён мог заснуць.