Таблеткi для сну

Лоўгач Віктар

Дарагі пляменнік, ты сёлета — выпускнік. Хутка атрымаеш атэстат сталасці.

Куды пайсці, якую выбраць спецыяльнасць,— задача няпростая. Тым болей — з тваёй натурай. Чула, ты ў журналісты падацца рашыў! А ці ведаеш ты, якая ў іх зарплата? Галыцьба галыцьбою. У вечных даўгах. Не, Данілка, не тая гэта прафесія. I ў следчыя не рыпайся. Без юрыстаў мы ў сваім родзе абыдземся. I настаўнікі з адной зарплаты жывуць. Няхай на здароўечка цешацца ёю.

А ты ў мяне адзіны пляменнік, не для таго дзесяць гадоў у школе адседзеў, каб рублі з месячнага заробку лічыць. На гэта і трох класаў

хопіць. I сцэнай кінь захапляцца. У зоркі экрана не так проста выбіцца, а быць звычайным артыстам, што наняцца ў дрывасекі. А легкавая машына толькі марай і застанецца.

Гандаль, Данілка! Во дзе ты павінен прымяніць свой талент. Будзеш як сыр у масле купацца. Павер цётцы сваей, загадчыцы магазіна. Усе мне нізка кланяюцца. I настаўнікі, і юрысты, і нават прафесары. Кожны з іх хоча лепшы кавалачак на катлеткі.

На жыццё не скарджуся. I старэйшай дачушцы, і малодшай — кожнай па «Жыгулёнку» купіла. I аб кааператыўных кватэрах паклапацілася.

Не горш за мяне ўладкавалася і другая цётка твая, Аўдэля. Яна — у прамтаварным аддзеле гастранома. Дэфіцытамі направа і налева распараджаецца. Бачыў бы ты дачу яе. Церам у тры паверхі!

Во што значыць, калі жыць з галавою.

Мой старэйшы зяць пра нас нават вершык склаў.

Слухай:

Наш век: якможаш — так жыві! Рашылі цвёрдагандляры. Наш век: якможаш — так жыві, Усё, што бачыш,— пры, бяры. Са склада, базыі ларка — Мы з гэтым звыкліся даўно, Бо хто ж урэжа тут калка, Калі ўсе разам,заадно.

Ах, родны нягоднік, як трапна заўважыў! Сапраўды, і бяром, калі з розумам, і парука ў нас жалезная. Усе за аднаго, адзін — за ўсіх.

Адсюль і твой, Данілка, выбар — гандаль. Што ні прывоз тавараў, то інстытут на ўсё жыццё, бо размеркаванне дэфіцыту — гэта і праяўленне вынаходніцтва нашых работнікаў, і да зарплаты па дзве даплаты. А спасцігнеш гэтыя навыкі, лічы, дыплом у кішэні і руль «Волгі» ў руках.

3 прывітаннем твая цётка Арына.

Здарыцца ж такое...

Сабраліся на чарговую нараду галоўны заатэхнік, галоўны ветурач, загадчык лагера, шэсць пастухоў і два начныя вартаўнікі. Пытанне паставілі рубам: «Што рабіць, каб мець зімой і свежую, і кіслую капусту? Калі так пастух і далей будзе пасвіць, то бычкі ўсю капусту з'ядуць».

Выказваліся думкі наконт таго, каб правесці суботнік ці нядзельнік і абгарадзіць капусту... Можна прызначыць яшчэ двух вартаўнікоў-агароднікаў.

Сонца ўсё ніжэй садзілася за лес. Восьвось падменныя пастухі павінны былі прыгнаць бычкоў у лагер. I галоўны заатэхнік, абхапіўшы галаву рукамі,

у каторы раз пытаў:

— То як быць, браткі?

I тут нечакана з'явіўся дзед Архіп з яловай жэрдачкай і ўпэўнена сказаў:

— Патрэбны малаток і два цвікі. Каб жэрдачку прыбіць. I — канец выбрыкам бычкоў.

Усе радасна ўздыхнулі: «Во яно, выйсце!»

Няўмека

Ажаніўся я з Аўдэляй па вялікаму каханню. Ужо на апошнім курсе нашага бухгалтарскага тэхнікума мы і дня не маглі пражыць адно без другога. У яе былі блакітныя вочы і прыгожы голас. Яна часта тым голасам пела мне:

— Родненькі мой Стасік! Ты — самы разумны, самы прыгожы. Хоць на край свету пайду з табою. Басанож, у адной сукенцы.

Вучыўся я някепска. А калі быў на практыцы, нават галоўнага бухгалтара падмяняў у раённай нарыхтоўчай канторы.

I вось мы — пажаніліся.

А праз год-другі мне давялося спусціцца з аблокаў. Заціх у маім сямейным садзе салавейка. Аўдэля ўжо не гаварыла, а кухонным нажом па сэрцы рэзала:

— Якая я гаротная! Каму лес свой даверыла! Ці ж мужчына ты? Нi цвіка забіць, ні дадатковую капейку прыдбаць.

А я стараўся. Пакуль прыйдзе мая любая з работы, і вячэру згатую, і ў кватэры прыбяру. Ды толькі ў падзяку вось гэта:

— Баба!

А то, бывала, градкі ўскапаю, памідорчыкі ды бурачкі пасаджу. А жонка і тут:

— I хто цябе прасіў у агарод лезці?!

А колькі за дровы папрокаў было:

— Ну і дроўцы! Пацурбалкі нейкія. У суседа Кастуся вунь паленцы — залюбуется. Самі ў печ лезуць.

А ў апошні час за ганак Аўдэля стала мяне церабіць:

— I куды толькі глядзіш, няўмека? Усё развальваецца. Мо паклікаў бы людзей з камунгаса, калі сам адрамантаваць не можаш.

Я выбраў момант, калі жонка была ў камандзіроўцы, і ўзяўся за ганак.

З'явілася ў двары мая палавіна апоўдні. Ды перш, чым у хату зайсці, залюбавалася ганкам. То з аднаго боку паглядзіць, то з другога.

— 3 камунгаса людзі былі? — спытала.— Вучыся, целяпень. Лялечка, а не ганак. Пакліч таго майстра. Пачастуем. Няхай табе сорамна стане.

— Ну,— кажу,— накрывай стол.

Калі жонка ўсё зрабіла, я заходжу ў пакой, за стол саджуся. Ды да каўбаскі з відэльцам цягнуся. А жонка бац па руцэ: «Куды лезеш — то майстру».

— Во ён,— кажу,— той майстар. Я.

Аўдэлю маю нібыта шэршань за спіну дыбануў. Ажио да столі ўскочыла.

— А я ведала, што з-за такой дробязі ты не будзеш турбаваць людзей з камунгаса. Не дарос. Ды і ганак — смяхоцце адно.

I сунула бліжэй да мяне талерку з каўбасой: «Раз ужо нарэзала — то еш, няўмека...»

Виктор ЛОВГАЧ

ТАБЛЕТКИ ДЛЯ СНА

Рэдактар У. М. ЦВЯТКОУ

Тэхрэдактар Г. В. АФАНАСЬЕВА.

Карэктар В. М. ШУСТ.

Здадзена ў вытворчасць 28.06.89. Падпісана да друку 24.07.89. Фармат 70х108 1/32. Папера друкарская № 2. Новагазетная гарнітура.

Друr афсетны. Ум. друк. арк. 2,1. Ум. фарб.-адбіткаў 2,0.