Учебник языка эсперанто. Основной курс
Шрифт:
3-10. В отличие от предлога наречие употребляется самостоятельно: Elvira lernas kun Rimma – Ili lernas kune (вместе); La knabo estas en la domo – La knabo estas ene (внутри).
3-11. Непроизводные наречия: anka ‘также’, ‘тоже’, ‘и’ (стоит непосредственно перед словом, к которому относится), hodia ‘сегодня’, tre ‘очень’: Hodia anka mi estis en la universitato ‘Сегодня
3-12.Частицы: jes ‘да‘; ne ’не’, ‘нет‘; nur ’только’, (всего) лишь: Jes, mi volas; Ne, mi ne povas; Al mi estas bone nur kun vi.
3-13.Дополнительное придаточное предложение присоединяется к главному с помощью союза ke ‘что’, ‘чтобы’, который не следует путать с местоимением kio ‘что’: Li diris, ke li lernis la lecionon ‘Он сказал, что он выучил этот урок’; Li diris, kion li lernis hodia ‘Он сказал (то), что он выучил сегодня’.
3-14. Иногда слова-приветствия являются усечённой формой длинной фразы, в таких случаях винительный падеж сохраняется: saluton al vi! ‘привет тебе!’ (т. е. я шлю тебе привет), bonan tagon! ‘добрый день!’ (т. е. я желаю вам доброго дня), bonan apetiton! ‘приятного аппетита!’ (т. е. я желаю вам приятного аппетита).
3-15. Предлог может употребляться в функции приставки и называется в таком случае полуприставкой: internacia ‘интернациональный’, ‘международный’, interplaneda ‘межпланетный’, enpartia ‘внутрипартийный’, kunlabori ‘сотрудничать’, kunsidi ‘заседать’, dumkongresa происходящий во время конгресса.
3-16. Приставка mal- придаёт слову противоположное значение: ri^ca ‘богатый‘ – malri^ca ’бедный‘; malbone ’плохо’; malagrable ‘неприятно‘; malplezuro ’неудовольствие’; malkomforto ‘дискомфорт’, ‘неудобство’; malprogresi ‘регрессировать’, ‘приходить в упадок’; Estas malfacile diri ‘Трудно сказать’; Nia domo estas negranda, sed anka ne malgranda; ^Si havas malbonan karakteron.
3-17.
— Bonan tagon, Andreo!
— Saluton, Nikolao! Mi volas konatigi vin kun Nina.
— Tre agrable. ^Cu anka vi lernas en la universitato?
— Ne. Mi laboras. ^Cu vi estas studento?
— Jes. Mi lernas kun Andreo en la sama grupo. Kio estas nova?
— Nina diris al mi, ke hodia vespere en la centra kulturdomo estas la unua leciono de Esperanto-kurso.
— Kio estas Esperanto?
— ^Cu vi ne scias? ^Gi estas internacia lingvo, facila, bela kaj ri^ca. Ni povas lerni ^gin dum mallonga tempo.
— Dum kiom da jaroj?
— Necesas nur kvar-kvin monatoj por lerni la bazon de la lingvo. Nu, kiel? ^Cu vi volas lerni Esperanton?
— Jes. Kun granda plezuro. Kaj Nina?
— Anka ^si. Kaj du knaboj Sa^sa kaj ^Jenja. Ili estas ^siaj fratoj.
3.1. Что означают следующие слова?
Malnova; maljuna; nejuna; nemaljuna; metalisto; realisto; motoristo; portretisto; atomobilisto; medicinisto; radiisto; laboristino; partia; momenta; dua; hodiaa; jesa; longo; grando; afi^si; sporti; lernojaro; filmaktoro; metalo^hemio; atomotoro; motorvagono; sistemotekniko; triprograma; triprocenta; novmoda; muzik-pedagogia instituto; unuaklasa; scivola; scipovi.
3.2. Переведите сочетания:
diri al la kapitano; de tago al tago; miliono da faktoj; dum koncerto; dum laboro; mi ne vidis vin dum longa tempo; dum kunsido; inter ili; por knabinoj; programo por tago; romano en la franca lingvo; lerni en vespera kurso; labori kun plezuro; domo kun kvin eta^goj; vidi sur la plano; heroo de nia tempo.
3.3. Переведите фразы:
Esperanto estas la lingvo por ni.
Por bonaj aktoroj ne estas malbonaj roloj (F. Schiller/^Siler).
Kritiki estas tre facile.
Kiun daton ni havas hodia?
– Hodia estas la kvara (tago) de majo.
Kie vi lernis por esti ^hemiisto?
– Same kiel Palo,
mi lernis en la Moskva universitato dum kvin jaroj.
En la bona malnova tempo.
Li diras «jes», ^si diras «ne».
^Cu anka vi scias, ke en la Esperanto-klubo estas interese?
– Jes, mi scias: de tempo al tempo mi estis inter esperantistoj kune kun mia frato Danielo.
Kiom da jaroj havas via fratino Helena?
– ^Si estas malgranda, nur trijara.
Ili laboras kaj laboras, sed ili ne havas bonajn rezultojn.
Mi ne scias, kio estas necesa por havi bonajn rezultojn; mi scias nur, ke necesas tempo.
^Cu la interleciona pazo estis mallonga? – Ne, ^gi estis longa.
En la unua vespero mi vidis lin, lian fratinon kaj liajn fratojn; sur lia fratino estis bela palto.
Bertalan Farka^s estas la unua kosmonato-esperantisto.
Unue necesas voli, due necesas povi.
Bonan novan jaron al vi!
La tempo laboras por ni (W. Gladstone/Gladston).
3.4. Переведите на эсперанто:
Лена учится в пятом классе.
Она изучает эсперанто в классе в течение трёх месяцев.
Её брат Александр тоже изучает международный язык, но на курсах в республиканской библиотеке.
Он говорит, что эсперанто – необходимый язык с оригинальной и очень лёгкой грамматикой, что изучать эсперанто – удовольствие.
3.5. Составьте на эсперанто диалог по ситуации: