Закрываўленае сонца
Шрифт:
– Зь неба звалiлася. Ха-ха-ха!
– Гэта табе на небе самакат далi?
– О так! Сьвяты Мiкола даў! Ха-ха-ха!
Янук зручна перахiнуўся праз бок каляскi i ўшчыпнуў Дуню за бок.
– Ах ты, нягоднiк! Няможна так! Скажу маме, дык яна цябе вылупцуiць, сьмяялася дзяўчына.
Дуня абаперлася правай рукой аб борт каляскi й так хвiлiну ехалi моўчкi. Янук пазiраў на поўныя дзяўчынiны грудзi, гладзенькi падбародак, круглую, як адточаную добрым майстрам, шыю i далей унiз, дзе рама мужчынскага
– Адкуль-жа ты самакат узяла?
– Казала табе, што сьвяты Мiкола даў, ха-ха-ха, - рагатала дзяўчына.
– Гэта, мусiць, сьвяты Мiкола некага раскулачваць памагаў... Га-га-га!
– зарагатаў Янук.
Макатунiшка нiчога не адказала, адно зiрнула на яго скоса.
– Ты з Гацяў едзеш?
– спытаў Янук.
– Ага.
– Школу скончыла?
– На днях ужо.
Зноў хвiлiна маўчаньня. Мiнулi чугуначны пераезд.
– Ты знаеш што, Янучок?
– Ну?
– Даўно з табой пагаварыць хацела.
– Гавары.
Бурклiвы Янук прыгадаў цi адну жаўнерскую руку, што гарнула-тулiла гэту дзяўчыну на вечарынах, яшчэ цяпер зьвiнела ейнае хiхiканьне ў цемры. Кальнула ў сэрца. I стаяла яна побач, як цудоўная, пышна расьцьвiўшая зьява, зь беленькiмi зубкамi, мяккiмi вусенкамi й выклiкаючымi на паядынак вачмi-васiлькамi. Стаяла ўдзень i ўночы. I нараджалiся думкi. Часам, у юнацкiх снох, сядала яму на каленi, моцна-моцна гарнулася-тулiлася, горача, да страты прытомнасьцi цалавала. Зьява вялiкая, як цьвiтучае жыцьцё, як цудоўная вясна, як сьветлая крынiца.
Але вось зьявiлася яна побач, тымi васiлькамi скрабла-вярэдзiла кволыя струны. I ня мог Янук проста ў вочы ёй зiрнуць. А дзяўчына, нахабнiца, зводзiла, быццам у самае нутро ягонай душы зазiрнуць намагалася.
– Як тут во так пагаворыш...
– А чаму не?
– Давай паглядзiм, што ў лесе робiцца.
– А кабылу дзе дзець?
– Прывяжы, нi ўцячэць.
Янук падумаў.
– Трэба было-б яшчэ воз каменьня на станцыю завезьцi.
– Нiкуды яно нi ўцячэць, каменьне тваё. Здаганяй мяне!
Дзяўчына раптоўна нацiснула на самакат i гонка пусьцiлася гасьцiнцам, аж хвост касынкi з пушыстымi валосамi забаўляўся. Янук пугай сьвiснуў над кабылай i сьцебнуў па бакох лейцамi. Кабыла трушком пабегла за дзяўчынай. Дуня азiралася, махала рукой, падганяла.. Уехаўшы ў Гаравацкую пушчу, яна павярнула направа ў бочную дарогу. Гэтта лес быў густы, колы стукалi па карэньнi. Дуня пад'ехала яшчэ добры кавалак, павярнула налева й на малой паляне зьлезла з самакату. Янук прывязаў кабылу да камля бярозы, адпусьцiў падпругу, узяў з возу й падкiнуў ей сена. Азiрнуўся. Самакат ляжаў пад хвояй, а дзяўчыны нiдзе ня было вiдаць.
– Ку-ку! Ку-ку! Лавi зязюльку!
Звонкi галасок прыляцеў
Бярозанька, сасоначка.
паклiч майго мiлёначка.
Жду хвiлiнку, жду я дзьве,
ды мiлёначак ня йдзець.
– Гэта, раней няведамая Януку песенька даляцела да яго з глыбi лесу з правага боку. Не марудзячы, хлапец кiнуўся туды. Дрэвы парадзелi. Як матылёк, дзяўчына пырхала ад аднаго дрэва да другога навокал паляны. Янук нагнаў яе i ўчапiўся за руку. Дуня зручна крутнулася, падставiла нагу й хлапец не агледзеўся, як ляжаў на траве, а а Макатунiшка гарэзьлiва ўсьмiхалася, з вышынi пазiрала яму проста ў вочы.
– Даганяў мяне, пакуль цябе нi злавiла! Ха-ха-ха!
Янук схапiў яе за нагу й пакацiў.
– Я-ж цябе цяперака нашчакачу!
Бахмач казытаў за бакi, за грудзi, а дзяўчына-рагатуха аж заходзiлася ад сьмеху. Ён спынiў казытаньне, пачырванеў, сарамяжлiва паглядзеў на грудзi, што хвалявалiся пад тонкiм крамным паркалем, на поўадкрытыя вусны, гарэзьлiвыя вочкi. Дунiны рукi схапiлi хлопца абцугамi й сьмела, прагавiта прыляглi да ягоных дзявочыя вусны. Янук адчуваў п'яную асалоду. I вусны, i краскi, i выразна чутнае бiцьцё Дунiнага сэрца зьлiлося зь недалёкiм кукаваньнем зязюлi, зь iншымi птушынымi сьпевамi. Хлапец шыбаваў дзесь над хмарамi да цудоўных, нязьведаных вышыняў. Дзяўчына адняла вусны.
– Янучок, ты мой мiленькi, якi-ж ты дурненькi, - сказала.
– Чаму?
– Цi-ж ты ня вiдзiш, што цябе люблю? Чаго-ж стыдаiшся?
– I я..., - зацяўся Янук, зiрнуў набок, - цябе люблю...
– Дай мне сваю руку, - загадала, ды схапiла левую Янукову руку.
– Ты калi шчупаў дзяўчыну?
– Што?
Яна павяла Янукову руку пад сукенку й зноў прагна прылiпла да ягоных вуснаў. Хлапец дрыжэў, набухаў, здавалася, як пузыр, што неўзабаве лопне. Млоснасьць i павышаны пульс зусiм адурманiлi яго. Здавалася, што перагарыць з напружаньня. I калi ўжо зусiм забрала дыханьне, дзяўчына прахапiлася, адпiхнула яго й чырвоная, палкая, цяжка дыхала.
– Хацеў-бы, можа!
– сказала глухiм голасам i пагрозьлiва памахала пальцам.
– На бярозцы грушы растуць!
– Я-ж табе пакажу, як зводзiць, нястыднiца ты!
– крыкнуў злосна Янук.
Дуня нырнула мiж дрэваў i пакуль задыханы Янук выбег на паляну, яна ўжо цiснула на ступнi самакату.
У тую ноч доўга ня мог заснуць Янук Бахмач. Трызьнiлася й зводзiла Дуня, а кабыла зь цяжкiм возам каменьня напiнала гужы й нiяк не магла ўзабрацца на ўзгорак на гасьцiнцы.
Таронта, 1971-1973