Бер к?йр?тик, гомер = Давай поговорим, жизнь

З?лф?т

Дала уртасында ак теплоход…

Юлы бетеп бара Иделкйне... Зур Хзрг хзер тшсе... Колач салып бер йзсе кил, Каерылып ишкк ишсе! ...Идел читт калды... Дала безне Кунак итеп дште тргрк. Монда гына креп була икн – Чынлап, газиз иркй тгрк! Шулчак... лл инде акылыма Дала сихерлре сирпелде? – Ак теплоход бара дала буйлап, Карап туймас мираж шикелле! Катлы-катлы «Титаник»тай кораб Алсу мкле дала тренд! Иделкйне Хзр кочагында Эреп юкка чыгар иренд! ...Идел ярында мин алый алдым: Булган икн минем алдымда Дала ршсене шук уены – Серле мираж тгел, чын днья... ...Югарыдан – очкычтан – мин крдем Таралгандай булды томаннар: Мен кайда икн Иделкйне Тотып алып, буып салганнар! Килгн юлы инде дигез аны, Юл двамы мгр... кр ле! – Шушы икн Безне буынга ят Борынгы, чын Идел дигне! Казан янындагы шау дулкынлы Сусаклагыч тгел икн л! – Бормаланып ага... Яры таллы... Теплоходлар йзеп ткнд Минем сыман, Тын даладан, читтн Кемдер кылса моны тамаша, йтер: «Титаник»тай

олы кораб Дала буйлап бара лабаса!» ...Суы да бит Инде хзер яман – Су коену хтта тыела... мма ярлар монда – чып-чын ярлар, Борынгылар булып тоела! Казан-Болгар креп белгн ярлар Кптн аккан лмг уралып... Очкыч трзеннн карап уздым – нсез калды йрк беравык... Кз алдына гел кил д баса Без яшгн сер бу заман: Дала уртасында – ак теплоход! ...«Титаник»ка никтер охшаган.

Кендеге каны

йлнде безне яшеш, Тмам тулганды... Кайларга тамган иде со Кендеге каны? Шул изге ирне, чордашым, Табарсы микн? Хтерне изеп, гяки Чирлр ткн... Ни нфес безне котыртты? – Алга ташландык! Кичге гаеп гамьнр Бген – ташландык, м нкъ шушы ташландыктан Кнне башладык... Безне хтта иртгсе Кн д ташландык... Шундый ташландык дньяда Кем белсен аны – Кайларга тамган икнен Кендеге каны?! Догалар кылып салынган Нигезлр купкан, – Нигезлр эзен кабатлап Шыта кычыткан. Авыллар купкан ирлрд Ктлек кала, Буразна сыза трннр, Иген чайкала. Срлр д, таптыйлар да Инде югыйс – т нигез кычытканы Кабаттан с! Онытты кая тамганын Кендеге каны. Шул тшне бетмс тамгасы – ир кычытканы! Ни семлек биек, бек Кычыткан чаклы? Шундый уй килде... йтерсе Кычыткан чакты! ...Уйлар да ташлар бу уен Ташландык бала, Ташландык ил, ташландык ир, Ташландык заман! Кз алдына кил шомлык, Куркынып куям: Салкын бушлыкта оча ир – ташландык оя...

Ипи крге

– Миа «Инкй!» дип эндшегез! – Диде безг нкй нигдер... йт алмыйм – бу сз кайсы яктан, Кайсы тарафлардан килдер? ...Бар иде бит шундый рхт чаклар! Караулы р казык, р такта... Мич алдында чуен... бргеле... Чыжлый чйнек кече учакта... Барыбыз да берг – мич алдында... ркем исн... Берг бергсен, Лкин беребез д белми ле Кемне кая барып керсен! Ипи ктбез л: – И инкй, Ач инде шул мичне капкачын! – Ачар идем мичне капкачын да... Ярар микн аны ачкачтын? Уртасы чи калып, асты кеп, Нишлрмен со сте килмс? ...Абау бу инкй! з сзе сз! Бирми икн Ходай бирмс! Мич капкачын ачмый... зе ис Шул капкачны ачып карый да йтеп куя: – Инде, Ходай кушып, Йзе ген килс ярый ла!.. Мич кймсе таман таманын да... Ипекйне сте купмасын! Ч, атасы! Суык кертсе бит! Яп ишекне! Шуны тупсасын Киезл, дип, нич йттем сиа! ...Без – скед... Ипи ктбез... Шул ипине кабып карар чен, Мичк керер хлг иткнбез... Ч, агайне! Берк шауламагыз! – Мичтн ипи ала инкй! Сындыра ул кайнар ипекйне, Чыжлатып май яга инкй! Сап-сары май сегн ипекйне Кайнарлыгы – авыз пешрлек, Тик бер ген кабып карау чен, Сират кперлрен кичрлек, Яланаяк кузга тшрлек! ...Бар иде бит шундый нурлы еллар – Барыбыз да берг, исннр! Мич астында чикертклр сайрый... ылы идн, якты тшмнр... Нилр ген кичермде кеше, Кпме илд, юлда йрмде! Лкин аны кз алдында торды иел саплы ипи крге... Эзлп тапкач, юклекне и тын, Баллы ччк аткан ирлрен, Саф юкдн иат итте оста Изге корал – ипи крген!.. ...И трдге ипи булар брки... Ала шуны ипи крге... Кайнар крктге кайнар ипи – Шул, инкй, сине йрге!

Татлы бал

Олы мгън тел очында гына, Тел очында... бик т еракта! – Мин сорауга гына ышанамын, Гел ышанмас булдым авапка. Ачылырмы согы мгън сере? Борчымасмы сорау келне? Сер ачылып беткн андый заман Ахырзаман зе тгелме? авап бит ул дреслекк тгел, Бер шаукымга гына охшаган. Согы мгън д сорау булып калыр... Чынга гына бары ышанам. ...Кеше гзл мгън якынлыктан Тмам зклре зелс: – йт ген алмыйм, тел очымда, Тел очымда гына югыйс!.. Ходай зе белсен... Безг ниг Алатулар газиз гомерне? – Минем чен кеше мен шулай Аптыраган килеш кадерле!.. Алашылмас килеш кадерле... Тел очында кала бек очыш, Бек шигырь – бек чишелеш... авап аман тел очында килеш Согы йортка – грг тш, имеш! ...Хер, гыйлем кирк микн моа? Бераз гашыйк булып алсана! Гашыйкларны тел очыннан – Нрс? – лбтт ки, татлы бал тама!

Чылтыр-чылтыр келем…

Селем Нзилг

аным арганда, талганда кел, «Абыкай!» диеп эндште сеел, Куе болытлар китте таралып... Дньядагы бу шомлы каралык Гомерлек тгел, мгелек тгел, аным арса да, талса да кел, «Абыкай!» диеп эндште сеел... Ыкны агымы – иелдн иел! йт сыман Ык: «Агам да агам Гомерне теге ягына табан...» Кел Ыгымда ташы син, кел, «Абыкай!» диеп эндште сеел. Куе болытлар китте таралып, Кил иде бит анда яралып, Ярмакчы булып минем йркне... Атка тагыпмы язмыш сйртте? – Сйрлдем кара комга уралып... Якты болытлар китте каралып. Гомерлек тгел, мгелек тгел, Замана, сине шыр шр кге! Йолдызга кел аман ашкынган – Саф

чишм чыга ташлар астыннан... Чылтыра, кел! Ташып, бер тгел! Каралык ирд мгелек тгел. аным арганда, талганда кел, Ярсулы Ыкта дулкыннар иел... Слам йт, дулкын, мгелек юлга! Тезлник ле Галм алдында, Дньяда яшп туярлык тгел, – «Абыкай!» дип эндште сеел...

Кызлар кл

Иллр иск тшкн чагында, Кз алдыма кил гел ген – Сулар тиб чишм тбенд, Кызлар кл чишм янында, Иллр иск тшкн чагында. Кз алдыма кил гел ген Шул чишмне яшел сукмагы; Каршыма ук килеп туктады, Чулпы чылый иде билед – Кз алдыма кил гел ген... Сулар тиб чишм тбенд – Иседме сине ул кннр? Ул кннрдн калды ттеннр... Лкин аман ле келд Сулар тиб чишм тбенд. Кызлар кл чишм янында. ...Ул чишмлр кипте лбаса – Яа заман – яа тамаша! Хыялымда бары, анымда Кызлар кл чишм янында. Иллр иск тшкн чагында, Утлы уйлар айкый келне: Кемнр ырсыз итте бу илне? ...Гяки мин хкем алдында – Иллр иск тшкн чагында...

Каргыш

Коткы дигн нрс бу татарга Нишлп икн шулай тиз кер? – Хер, тилег «син – тиле» дис, Ул тигнк буе сикер! ир тырмашып гомер иткн чакта Гел иманнан анга кот кунып, Денсез чир килгн ил стен – Осталары кызыл коткыны! И мчетле татар авыллары! ир белн кк гя тоташкан... Манараны айга орынуы – Ашкынуы анны Илака. Денсез чир белгн иелсен, ан м Ила аман бер булса, Чир ир – ккк тблгн шул Манаралар ирг егылса. Мселманны бары зеннн гел Алла йортын чир иштергн. Табылган бит шундый мртт затлар – Кара тнд иблис шкергн! Риваять бар: илд и беренче Манараны кискн бер бнд, Бар халыкны ткбир йт-йт ксеп елаганын кргн д Шаркылдап бер клгн: – ай, ахмаклар! Крдегез – зур гна эшлдем! ник Алла миа за бирми?! Ник башыма яшен тшмде?! Ак чалмалы мулла шунда аа Кырыс хкем булып калкынган: – з засын Ходай биргн инде – Мхрм иткн сине акылдан! ...Мчет манарасы кисчелр... Илемд кп юллар кичеп, мин Шулар хакында гел шомландыргыч, Яман хикятлр ишеттем. Кот кунмаган алар нселен, ммсене яман язмышы. Уйлап-уйлап йтеп куярлар гел: – ибрми шул мчет каргышы! Каян тапкан теге денсез затлар анын сатар шундый имгкне? – Мчете бар рбер авылны з Геростраты булган, димк ки! ...Мчетле чор кайтты... кем йтер, Агым, диеп, кире агылмас, Кабат ккк ашкан манарага Яа Герострат, дип, табылмас?! Й, кем йт ала?!

Качты иман ялп

Кзг ген крендеме лл, Саташканда тшт крдемме, – нсез итте, сзсез итте мине Кара кне мескен бер ирне! «Бер ир» дигн ирд, Кирт корып, Ясаганнар чучка йлве... Ниндидер кч: «Крсен кр!» – диеп, Шул йлг мине йдде. Рхт чиг монда мырыйк заты – Танау белн кзне ерт, актар! – Дугыз несен чумган инде Ччк чен скн куаклар... Чирмлекне аунар саз иткннр, Ышкынырга айлы ташлары... ...Шул ташларны кргч, Кк ишелеп, йлнде д китте башларым. Неслнгн шул ташларны берсен Чирм белн сртеп карасам... аны тере р мэминг газиз Корън хрефлре лбаса! Бу... борынгы кабер ташлары ла! – Кайсы ауган, кайсы янтайган... Сиа иман китергннр рухын Ниг якламыйсы, и Аллам! Догалы таш мсхрг тшкн, Дугыз ышкынырга таш калган... Яки кавем юкка чыккан монда, Яки кавем... иман ташлаган! – Дияр иде... Юлыктым мин моа зебезд, читт тгел л! – Елгалары бтерелеп аккан Исн, тере татар иленд... бер кмк хуалыкны н «Хуа»сына шайтан кч биргн, – Зиратны ул кат-кат срдергн д Шунда... карабодай ччтергн!.. Юкса ан бит ркемд д бары Тик бер ген кнлек кблк... Кем чендер ул – мгелек сыман! – Иман, ахры, качты ялп. з гнаы чен а орулар Кайтмас булып качты хтердн... Сенлр шуа – йтерсе л Явыз ристан качты ктердн! ...Иман сатып, зина кылу бит бу Ходайны нкъ зе алдында Асыл мэминнрне оныклары Бген яшп яткан авылда...

Сйлшик, дисе…

Илдшем минем, сйлшик, дисе Илд гарасат уйнаган чакта... Нинди кннр бит кайтмаска кит! Нинди тннр бит китмск кайта! Килгн бу тннр китр, дисеме, Кн кайтыр кннр итр, дисеме? лмс-терелмс ил йрп ята – Калка да бата, бата да калка... Ни дип сйлшик, илдш, бу хакта?!

Гомерлек ырымнарым

Ничеклр тз комнары, Ничеклр тз яры? – Вакыт адымнары сыман Ыгымны агымнары... Чиге бар микн дньяда Шулкадр ыргылуны? Туктата алмастыр сине Кыямт хтта, Ыгым! Табан астыннан комнарны Умырып ала Ыгым... Кинн ир сине кчтн: – Й, тагын... тагын, ныгым! ...Крст, Ык, тагынлыгы! Талпынган тере суым син, Алкынган тере суым, Тн йокылары белмгн Гашыйклар сере – Ыгым... Гомерне адымнары бу Ыгымны агымнары, Ыгымны агымнары шул, Агымны ырымнары – Гомерлек ырымнарым!

Татирк

Тылыймчы ак тынлыгыны, Ак бсле тугай... Сискнеп куйды татирк – Тш кр бугай... Татиркк язлы тшлр Кергнме лл? – Яздан адашып былбылы Килгнме лл? Кунгандыр былбыл нкъ шушы Тиркне сайлап, зе белгн сю ырын Туйганчы сайрап. Йокыга чумган тиркне Сискндергндер – Татиркне аныдыр – ыр, ан – берднбер... Шулайдыр... Ак бсле тугай Тынлыгын уйды – Сискнде кинт татирк, Ак бсен койды. ...Гаеп мле ианны... Актан ак йокы... Хтта йолдызлы ккне д Сарыган сыкы...