Дзiкi сабака дзiнга, альбо аповесць пра першае каханне
Шрифт:
– Вядома, яны дурныя, - сказала Таня, - калi не адрознiваць ваду ад звычайнага шкла.
А Коля не ведаў, што б яшчэ сказаць.
Ён пайшоў па мастках, не крануўшы пальцам сваёй вуды. Дошкi гнулiся ад яго крокаў. Кошка Казак, якая паспела ўжо лапай нацягаць на масткi дробнай рыбы, паглядзела на яго з асцярогай. Яна пасунулася, даючы яму дарогу. Але кацяня Арол, пахiстаўшыся на мокрай дошцы, з цiхiм усплёскам упала ў ваду. Цi было яно так захоплена малькамi, што шнырылi ля самай дошкi, цi вельмi блiзка падышло да краю, не
Таня ўскочыла на ногi, ледзь крануўшыся масткоў - такая яна была лёгкая.
Яна саскочыла на бераг, увайшла ў ваду, i рака надзьмула яе сукенку - яна стала падобная на лясную кветку. Кошка таксама скочыла ў ваду. А Коля застаўся на месцы.
Таня выцягнула руку i ўзяла кацяня ў далонь. Яно стала меншае за пацука. Рыжая поўсць яго вымакла, яно ледзь дыхала.
Таня паклала кацяня на камень, i кошка аблiзала яго.
А Коля ўсё стаяў на месцы.
– Ты знарок скiнуў яго ў раку! Я сама гэта бачыла!
– крыкнула Таня сярдзiта.
Коля маўчаў.
"Можа, ён баязлiвец", - падумала Таня.
I тады яна прытупнула на яго нагой.
Але i гэта не заставiла яго зварухнуцца. Ён не мог вымавiць нi слова настолькi быў здзiўлены.
Таня кiнулася прэч ад яго. Яна бегла па сцяжынцы ўгору, i каленi яе абдымала мокрая сукенка.
Коля дагнаў яе на самай вяршынi гары, каля рыбацкiх дамоў, i тут, задыхаючыся, узяў яе за руку.
– Таня, - сказаў ён, - павер мне, я не хацеў... гэта выпадкова. Кацяня само ўпала ў ваду.
– Пусцi мяне, - сказала яна, вырываючыся.
– Я больш не буду лавiць! Я пайду дахаты!
– Тады i я пайду.
Ён адпусцiў яе руку i ступаў шырока, каб не адставаць.
– Не хадзi за мной!
– крыкнула Таня.
Яны спынiлiся ля высокага каменя, што падпiраў хацiнку рыбака.
– Але ты прыйдзеш да нас абедаць?
– спытаў Коля.
– Сёння выхадны. Тата будзе цябе чакаць. Ён скажа, што я пакрыўдзiў цябе.
– Вось чаго ты баiшся!
– сказала Таня, прыхiнуўшыся да высокага каменя.
– Не, ты не так зразумела мяне. Я люблю тату, а ён будзе засмучаны. Вось што ты павiнна зразумець. Я не хачу, каб тата...
– Маўчы, - сказала яна, - я добра цябе зразумела. Я не прыйду сёння абедаць. Я больш нiколi да вас не прыйду.
Яна павярнула налева, i сцяна рыбаковай хаты адразу ж закрыла яе.
Коля сеў на камень - яго ўжо нагрэла сонца, ён быў сухi i цёплы, i толькi ў адным месцы цямнела сырая пляма. Гэта мокрая сукенка Танi кранулася каменя i пакiнула на iм свой след.
Коля пакратаў яго.
"Дзiўная дзяўчынка Таня, - падумаў ён таксама, як i Фiлька.
– Цi не думае яна, што я баязлiвец? Дзiўная дзяўчынка, - рашыў ён цвёрда.
– Хiба можна здзiўляцца таму, што яна зробiць цi скажа?"
I,
А Фiлька нiчога не бачыў. Ён сядзеў за мыском на глiне i цягаў гусцёрак плоскiх рыбак з чорнымi вачыма - i выцягнуў карпа з вялiкай галавой, якога тут жа каменем забiў на пяску.
Пасля гэтага ён вырашыў адпачыць. Зiрнуў на масткi. Дзве вуды гойдалiся над вадой, лёскi былi туга напятыя - на iх хадзiла рыба, - але нiкога паблiзу не было - нi Колi, нi Танi.
I крамянiстая сцежка бязлюдная.
Ён паглядзеў таксама ўверх, на горы. I над гарамi хадзiў толькi вецер, таксама пустэльны, якi не наганяў нават асеннiх воблакаў.
Толькi адна кошка з кацянятамi валаклася з прыстанi ўгору.
IX
I ўсё-такi Таня прыйшла абедаць. Яна паднялася на ганак з шклянымi дзвярыма i рэзка адчынiла iх, шырока расхiнуўшы перад сабой, а сабака, як заўсёды, застаўся на ганку.
Таня гучна ляснула дзвярыма. Урэшце, гэта яе права прыходзiць, калi ёй захочацца, у гэты дом. Тут жыве яе бацька. Яна ходзiць да яго. I няхай нiхто не думае, што дзеля каго-небудзь альбо дзеля чаго-небудзь iншага, напрыклад, дзеля пiражкоў з чаромхай.
I Таня яшчэ раз стукнула дзвярыма, яшчэ мацней, чым да гэтага.
Дзверы зазвiнелi i запелi шкляным голасам.
Таня зайшла i села на сваё месца за сталом. У доме ўжо абедалi, i на стале стаяла поўная мiска з пельменямi.
– Таня!
– узрадаваўся бацька.
– Ты прыйшла? А Коля сказаў, што не прыйдзеш сёння. Сядай хутчэй i еш. Еш як след. Цёця Надзя зрабiла сёння для цябе пельменi. Паглядзi, як Коля iх лоўка зляпiў.
"Вось як, - падумала Таня, - ён i гэта ўмее!"
Яна ўпарта глядзела на бацьку, на сцяну, на добрыя рукi Надзеi Пятроўны, што падавалi ёй то хлеб, то мяса, а на Колю зiрнуць не магла.
Яна сядзела, нiзка схiлiўшыся над сталом.
Коля таксама сядзеў на сваiм месцы, унурыўшыся, увабраўшы галаву ў плечы. Аднак вусны яго моршчылiся ад усмешкi.
– Тата, - сказаў ён, - навошта ты сказаў Танi, што я зляпiў гэтыя пельменi? Яна iх не будзе есцi.
– Хiба вы сварылiся, дзецi?
– запытаў з трывогай бацька.
– Што ты, тата!
– адказаў Коля.
– Мы нiколi не сварымся. Ты ж сам казаў, што мы павiнны быць сябрамi.
– Але, - сказаў бацька.
А Коля, перагнуўшыся праз стол да Танi, прагаварыў шэптам:
– Хто ж гэта казаў мне, што сёння не прыйдзе абедаць?
Таня адказала яму ўголас:
– Я зусiм не прыйшла абедаць. Я не хачу есцi. Не, не, я зусiм не хачу есцi!
– гучна паўтарыла яна бацьку i яго жонцы, якiя разам загаварылi з ёй.
– Як жа гэта ты не хочаш есцi?
– разгублена запытаўся бацька яшчэ раз.
– А пельменi?
– Дзякуй, я паабедала з мамай.
– Не прасi яе, тата, у трэцi раз, - сказаў насмешлiва Коля, - яна ўсё роўна не будзе есцi.