Грот афаліны
Шрифт:
— А цяпер — мяне, — выставіў да яго кітаец здаровую нагу.
Пуол ступіў па мяккім дыване, чуючы ласкавы козыт ворсу ў падэшвы. Укленчыў каля канапы, каля ног кітайца. Ён гатовы быў поўзаць на каленях (пакуль што!), гатоў слугаваць дзеля таго будучага, што чакае яго. Вынес гаспадаровы туфлі за дзверы, левы быў клейкі ад крыві.
— А цяпер падай бліжэй апарат… у кутку вунь… — паказаў гаспадар за тарэц канапы пад акно.
Пуол кінуўся туды, а як браць — не ведаў. Упала, загрукала трубка.
— Зараз… Ён разваліўся… І ён прывязаны, я зараз
— Ха-ха… — не вытрываў кітаец. — Не трэба адрываць, адвязваць. Давай так, як ёсць.
Пуол паставіў тэлефон яму на калені. Кітаец зняў трубку, паторкаў пальцам у кнопкі з лічбамі. Пачакаўшы, сказаў у трубку:
— Застаёмся пры сваіх інтарэсах… Нават пукалкамі пачалі забаўляцца… Пра падрабязнасці пазней — і не па тэлефоне. — Паслухаў нейкі адказ з трубкі і яшчэ сказаў: — Я думаю гэтаксама. Болей таго: я пра гэта ў свой час папярэджваў.— І паклаў трубку, перадаў апарат Пуолу, каб той паставіў яго на тую ж скураную тумбу, падобную на адрэзаную ад тоўстага дрэва калодку.
Стаўляў тэлефон Пуол падкрэслена асцярожна.
— Дай мне дзве падушачкі пад спіну.
Пуол хуценька ўзяў дзве падушачкі ад стала, паветра ўскалыхнулася, ледзь не патухлі свечкі.
— А цяпер сядай сам і расказвай, — уладна паказаў кітаец каля сваіх ног.
— Што? — Пуол падмасціў пад сябе падушку, унутрана дрыжучы ад захаплення: дзе гэта было бачна ці чутно, каб хоць адзін біргусавец сядзеў на такім!
— Усё! Хто ты, адкуль ты… Чаму на тым месцы апынуўся… Як зваць… Ці ёсць сям'я… Дзе жывеш…
Многа што цікавіла кітайца! Але Пуол расказваў усё шчыра, сам здзіўляючыся са сваёй шчырасці: звычайна любіў прыхлусіць. Стараўся быць дзелавым, гаварыць без лішніх падрабязнасцей.
Кітаянка прынесла каву. На падносе стаяла высокая кавярніца, два кубачкі на сподках, бліскучая цукерніца з цукрам, чатыры сухарыкі на папяровай сурвэтцы. Пуол толькі дзіву даваўся, што за маці ў кітайца: сын сядзіць з укручанай абы-чым, акрываўленай нагою, а не пацікавіцца, не папытае, што здарылася. І не ахае, як ахалі б усе маці ў такіх выпадках.
— Падцягні асцярожна стол бліжэй сюды… Свечак не перакулі… І пі, не саромся. Ты піў калі-небудзь сапраўдную чорную каву? Думаю, што і ўяўлення не маеш.
Пуол падцягнуў асцярожна стол да ног кітайца, нясмела ўзяў у рукі гарачы кубачак, цмокнуў раз нейкай гаркаты і апёк язык, губы. Выгляду, аднак, не падаў.
— А вы хто? — асмеліўся папытаць.
— Гэта табе не трэба ведаць. Чым менш чалавек ведае, менш праяўляе цікаўнасці, больш слухаецца і выконвае, што загадаюць, тым даўжэйшы яго век. Зарубі гэта сабе на носе!
— Я нічога такога не хацеў…— прамармытаў ён і тут жа спахапіўся: — Зарубіў, зарубіў!
— Хацець не ў меру таксама шкодна. Але ты мне падабаешся… Хоць ты і не хуацяо, не кітаец… Як я зразумеў, табе трэба грошы, а каб мець грошы, трэба знайсці свой бізнес. І табе трэба месца, дзе жыць… Так?
— Ага… — аблізаў абвараныя губы Пуол.
— Усё гэта ты будзеш мець… з цягам часу… Калі пройдзеш выпрабавальны тэрмін. Жытло,
— Шчыра дзякую! — не ўтрываў Пуол.
— Дзякаваць будзеш потым. Ды «дзякуем» і не адбудзеш. Будзеш рабіць тое, што табе загадаюць, даручаць. Ніякай сваёй ініцыятывы не праяўляць, чуў? Пытанняў ніякіх нікому не задаваць, старацца не бачыць таго, што не трэба табе па рангу бачыць. Калі пройдзеш выпрабавальны тэрмін, на тваё імя ў банку будзе адкрыты рахунак. На яго будуць пералічвацца грошы за разавыя паслугі… Гэта значыць, пасля кожнага канкрэтнага выпадку, калі будзе прызнана, што заданне ты выканаў бездакорна. Ты будзеш мець сувязь толькі са мною і не непасрэдна, а праз некага… Ох, памажы палажыць нагу… на канапу… А падушачкі гэтыя пад галаву… Каб вышэй…
На лбе кітайца блішчалі буйныя, як пярліны, кроплі. Ён змахваў іх рукавом, а яны зноў выступалі. Дыханне пачасцілася, стала перарывістым, мабыць, пачыналася гарачка.
— Ну й, вядома, ты будзеш мець кішэнныя грошы, на абыходак — харчаванне, гардэроб… — працягваў кітаец. — Не, мабыць, без эскулапа не абыдзецца… Куля ў назе сядзіць, рана не скразная. Я табе напішу запіску, скокнеш да аптэкара, паклічаш… Мама вас сустрэне каля пад'езда, правядзе сюды. Падай… вунь, на акне… блакнот і ручку.
3
Каля таго пад'езда, дзе кітаец завязваў Пуолу вочы, сядзела на прыступках яго маці — нібы кучка жабрацкіх лахманоў. Падышлі, і яна адразу ўстала, выцягнула з-за пазухі цёмныя хусцінкі, прапахлыя потам і даўно не мытым целам, завязала вочы Пуолу і аптэкару. Пуол ухапіўся за аптэкара, а старая — за аптэкараву сумку і павяла.
Зноў паўтарылася блытаніна нейкіх пераходаў і лесвіц. Толькі ў свае дзверы старая не грукала ўмоўным стукам, а адамкнула ключом. Для чаго пасылалі яго, Пуола, ён так і не зразумеў добра: магла аптэкара прывесці сама бабуля. Мо хіба паранены не хацеў, каб яна лішні раз паказвалася на людзях, мазоліла ім вочы?
Кітаец, чуваць было, канчаў тэлефонную размову:
— …а правучыць не шкодзіла б! Не нам гуляць у паддаўкі! Гэтых даблаў толькі біццём можна чамусьці навучыць! — і спахапіўся, пачуўшы старэчы кашаль у калідоры: — Маці, ты?! Заходзіш, адразу знак падавай, а то я магу ўсю абойму ўсадзіць! — з бразгатам паклаў тэлефонную трубку.
— Мы гэта, мы, дарагі Чжан. Прывітанне! — выйшаў на святло, якое падала з пакоя ў калідор, аптэкар.
І з гэтага часу камандаваў у пакоі, распараджаўся ён. Гатавалі на спіртоўцы ваду, раскручвалі павязку на параненай назе, разрэзвалі штаніну, абмывалі нагу вакол раны. Потым загадаў заслаць белым стол (бабуля пасля гэтага знікла), усклаў на яго Чжанаву нагу. Урэшце, старанна памыў свае рукі і пачаў мацаць нагу вакол раны, тыкаць у рану пінцэтам, ад чаго паранены кітаец закочваў вочы пад лоб і цягнуў: «Уу-у-у!»