Крыніцы
Шрифт:
Развітаўшыся з Клімам, Наталля Пятроўна забегла на ўрачэбны пункт, пакінула там інструменты, кажух, памылася і, супакоеная, але з нейкім смуткам у душы, быццам страціла нешта вельмі дарагое, рушыла дадому.
Праходзячы паўз школу, яна ўбачыла асветленыя вокны дырэктарскай кватэры i спынілася каля ўваходу на школьны двор, дзе сыходзіліся шматлікія сцежкі, пратаптаныя вучнямі. Вокны прываражылі яе, яна не магла адарваць ад ix вачэй, як дзіця ад прываблівай таямніцы. Што там, у гэтых пакоях, за гэтымі простымі фіранкамі?
Калыхнулася ў адным акне постаць чалавека. Яна
Думаючы гэтак, яна непрыкметна для сябе апынулася на школьным двары, па другі бок агароджы. Сэрца яе з кожным крокам білася ўс. ё мацней i мацней.
Яна аглянулася. Цяпер немагчыма адступаць: а раптам хто-небудзь назірае!
«А што я скажу, калі зайду? Як растлумачу сваё з'яўленне? — У яе заняло дыханне, яна прыціснула рукі да грудзей. — Я скажу… я скажу, што шукаю Валатовіча, што трэба тэрмінова машына ці конь завезці ў бальніцу хворага».
Яна ўзрадавалася гэтай нявіннай хлусні i рушыла ўперад смялей, хоць зусім не падумала, што можа здарыцца, што Валатовіч будзе тут, у гасцях у Лемяшэвіча.
«А навошта табе ісці? — пытаўся ў яе голас розуму, але яна адганяла яго, стараючыся перахітрыць самую сябе. — Я гляну, як ён жыве, мне ні разу не давялося пабыць у яго на кватэры… А мне цікава, як ён жыве…»
Яна спынілася перад ганкам, адчуўшы здрадлівую цяжкасць у нагах, быццам да ix падвесілі пудовыя пры.
«Калі ён пачне дапытвацца — хто? не адкажу i пабягу назад», — вырашыла яна, каб падбадзёрыць сябе.
Але ён нічога не спытаў, ён адчыніў адразу i так хутка, што яна не 'ўправілася апомніцца. І не здзівіўся, убачыўшы яе, a вельмі ўзрадаваўся, быццам доўга-доўга чакаў, засумаваў, але цвёрда верыў, што яна абавязкова прыйдзе.
— Наташа! — прашаптаў ён i тут жа, на парозе, абняў i пацалаваў у вусны. Яна не адштурхнула яго. Але ёй чамусьці захацелася плакаць, слёзы душылі яе, яна не магла вымавіць слова, пакуль Міхась Кірылавіч, абняўшы за плечы, вёў яе ў пакой. Тут яна ўсміхнулася яму вінавата i збянтзжана. А ён зноў пачаў цалаваць яе вусны, шчокі, вочы. Тады яна сказала:
— Міша! Не трэба! Я толькі што ад дыфтэрыйнага хворага!
— Вось i добра! Няхай я памру, як Дымаў, ад дыфтэрыі, ад коклюшу, ад усіх дзіцячых хвароб… ад усіх…
— Навошта табе паміраць?
— Сапраўды, навошта мне паміраць, калі ў мяне такое шчасце! — Ён развязаў ёй хустку, памог распрануць паліто. Яна стаяла пасярод пакоя, стройная, як дзяўчына, у зялёным шарсцяным плацці, i спрытна, па-дамашняму, прыгожымі рукамі папраўляла свае цудоўныя валасы, якія раніцай былі наспех закручаны ў вялікую пышную куксу.
Міхась, павесіўшы паліто, з замілаваннем любаваўся ёй. Ён не верыў свайму шчасцю. Наташа, пра якую ён столькі думаў i марыў,— у яго пакоі, такая блізкая, простая, ён можа падысці i бясконца цалаваць яе. З юнацкай палымянасцю ён пацалаваў яе валасы, шыю, потым узяў рукі, прыціснуў да сваіх шчок.
— У цябе халодныя рукі… Ты толькі з Топаля?
— Я хачу есці. Я з раніцы не ела. Я патрабавальная госця, — засмяялася Наталля Пятроўна.
— А ты не госця, ты — гаспадыня. У мяне ёсць пячэнне.
Ён пайшоў у другі пакой. Наталля Пятроўна села на перакулены табурэт, засланы коўдрай, працягнула рукі насустрач дыханию зыркага полымя.
«Ён толькі што сядзеў тут, — падумала яна i падкінула ў грубку дроў, свежыя палены весела затрашчалі.— Я — гаспадыня… Што гэта? A нічога. Toe, што павінна было здарыцца раней ці пазней». Яна прыслухалася да еваіх пачудцяў — што там, у душы? Не было ні страху, ні сораму, ні раскаяния. А проста хацелася цяпла i ласкі. Яна не ўспомніла ў гэты момант ні пра Сяргея, ні пра сваё нядаўняе недарэчнае рашэнне.
Міхась вярнуўся i зноў у бурным парыве пачуццяў кінуўся да яе, апусціўся побач на падлогу, палажыў галаву ёй на калені.
— Каб ты ведала, колькі шчасця ты прынесла мне! Я нібы адчуваў гэта. Я не мог нават працаваць… Потым мне здалося, што холадна. Я прынёс дроў, распаліў у грубцы… i вось сядзеў тут i думаў увесь час пра цябе. Я вырашыў, што заўтра сустрэнуся з табой i ўсё скажу, скажу, як я цябе кахаю… — Ён паглядзеў ёй у вочы i папрасіў: — Скажы, што i ты кахаеш мяне.
— Я прыйшла да цябе… — Яна ласкава ўскудлачыла яго валасы. — Гэта больш за словы… А ведаеш, магла не прыйсці. Я стаяла на ганку i думала, калі ты пачнеш пытацца — хто? — я не адкажу i ўцяку. Добра, што ты не спытаў. Не, відаць, нікуды я не ўцякла б…
— А я пачуў крокі, стук i адразу чамусьці падумаў: ты! Я ўвесь час думаў пра цябе. Думаў i баяўся…
— Баяўся?! Мы — як дзеці. Мне таксама здаецца, што ўсё гэта сон. Прачнуся — i нічога не будзе. Так нечакана… Ведаеш, некалькі месяцаў назад я дала сабе клятву, што ніколі не пакахаю гэтага чалавека… цябе. Як толькі я цябе ўбачыла першы раз, я спалохалася. Я баялася, што ты засмуціш юнацтва маёй дачкі… а для мяне не было на свеце нічога даражэйшага… Я жадала нават, каб ты аказаўся дрэнным чалавекам… п'яніцам, як твой папярэднік, ці каб звязаўся з якой-небудзь Прыходчанка. Даруй мне… У мае гады ад чалавека, якому хочаш даверыць свой лес, патрабуюць многа. Мае гады!.. Яны не палохаюць цябе, мае гады?
— Наташа!
— Я веру табе, мой слаўны. Ты — добры, ты — сумленны. Ведаеш, як мяне ўгаворвалі выйсці замуж, называлі «манашкай», «чорствай душой». Божа мой! Каб яны ведалі, як мне нялёгка было! Як мне хацелася пакахаць!.. Хацелася ласкі… Вось такой ласкі.— Яна падняла яго галаву i моцна пацалавала ў вусны. — А цяпер паглядзі мне ў вочы i скажы: ты ніколі не пакрыўдзіш Лены?
— Наташа!
— Не, ты скажы.
— Лена амаль дарослы чалавек. Я ўпэўнен, што мы будзем з ёй найлепшымі сябрамі… Раней я нават не думаў, што так умею дружыць з людзьмі яе ўзросту. Гэта — народ, які нельга ашукаць, перад якім нельга схітраваць i ад яго нічога не схаваеш… Лена паважае мяне, я назіраю за ёй i бачу…