Шрифт:
Сяргей Давiдовiч
Мядовае знаёмства
Антось служыў у войску апошнi год. Нават не служыў - даслужваў, бо заставалiся лiчаныя днi. Што i казаць: дэмбель - на носе, салдат - на чамадане. Той, хто служыў, - ведае, што гэта за апошнiя днi i ночы. Здаецца, што час спынiўся i стаiць як укопаны. Душа - ужо дома, i толькi цела працягвае насiць салдацкую форму - даслужвае.
Калi сказаць, што Антося чакала дома штосьцi незвычайнае, - дык не! Бацькi, канешне, справа святая, але да бацькоў паспеецца - не маленькi, дзякуй Богу. Дзяўчыны, якая
Мястэчка, дзе жыла тая знаёмая-незнаёмая Алеся, знаходзiлася ад Антосевай вёскi не дужа далёка - вёрстаў з дзесяць, таму Антось, нарэшце вярнуўшыся дамоў, прагнуў хутчэй дапяць туды i асабiста пазнаёмiцца. Адна справа фотакартка, на якой толькi галава вiдаць, другая - жывы чалавек. Можа, у яе, не дай Бог, ногi крывыя або зусiм толькi адна нага. Не-е! Трэба праверыць! Твар-то ў яе вельмi прыгожы, прыемны, а вось што там нiжэй?..
Антось не вытрымаў i расказаў мацi, што заўтра хоча махнуць на аўтобусе да той загадкавай Алесi. Мацi захвалявалася, замiтусiлася i "прышпiлiла" да гэтай хвалюючай весткi бацьку.
Бацька па-мужчынску ўзважыў сiтуацыю i кажа:
– Нягодна, сынок, першы раз ехаць да чужых людзей з пустымi рукамi. Вазьмi хоць нашага мёду, няхай ведаюць, што мы не гультаi - пчол маем!
Антось пачаў аднеквацца:
– Я ж не ў сваты еду! Толькi гляну на яе, пагутару крыху i - дамоў... Падумаюць яшчэ, што падкупляю...
Мацi заступiлася за бацьку:
– Вазьмi, сынок, мёд! Добрая гэта прыкмета - знаёмства пры мёдзе! Дасць Бог - жыццё будзе салодкiм!..
Антось не ўстаяў перад нацiскам бацькоў i згадзiўся:
– Добра! Рыхтуйце на ранiцу мёд!
Ноч прайшла марудна - не спалася хлопцу. Стрэмка ў душы напамiнала пра сябе.
"Няўжо я завочна закахаўся?!" - думаў Антось.
Пад ранiцу ўдалося прыдрамнуць, але з першымi сонечнымi промнямi Антось быў на нагах, як штык. Бацькi ўжо не спалi.
Хуценька паснедаўшы, Антось падняўся з-за стала:
– Давайце ваш мёд - пакачу да сваiх прыгод!
– Кацi! Кацi!
– у адзiн голас сказалi бацькi.
– А вось i мядок!
– i бацька паказаў на лаву, дзе стаяла эмалiраванае вядро, акуратна абвязанае прыгожым ручнiком.
– Вядро-о?
– не ўтрымаўся Антось.
– Цэлае вядро?.. Вы што?!.
– Нiчога! Нiчога!
– спакойна сказала мацi.
– Няхай не думаюць, што мы скнары!
Бацька дадаў:
– Не везцi ж табе паўлiтровы слоiк...
Антось падняў вядро:
– Ого! Яно ж мне рукi адарве!..
– Нiчога! Нiчога!
– у той жа танальнасцi працягвала мацi.
– Малады! Дужы! Аўтобус давязе да мястэчка,
Антось уздыхнуў, узяў вядро i пакрочыў да аўтобуса...
Быў цудоўны восеньскi дзень. Сонца прыгравала па-летняму. Настрой у Антося быў вясновы.
Аўтобус прабег дзесяць кiламетраў хутка, i Антось апынуўся на аўтавакзале, дзе сэрца яго затахкала мацней i часцей.
Спытаўшыся ў нейкага мужчыны, дзе патрэбная яму вулiца, Антось паджгаў у той бок, перакiдваючы з рукi ў руку цяжкое вядро.
Раптам праз вулiцу нехта крыкнуў:
– Антось? Ты?!
Антось зiрнуў у той бок. Да яго радасна бег Толiк, з якiм разам служылi ў адной роце.
– Толiк! Вось дык радасць!
– усклiкнуў Антось.
Салдацкае сяброўства i братэрства яшчэ моцна жыло ў душы нядаўнiх аднапалчан.
– Ты адкуль?!.
– А ты як?!.
– А я тут жыву!
– адказаў Толiк.
– Пакуль нiдзе не працую, балдзею пасля дэмбелю!
– I я балдзею!
– выпалiў Антось.
– А што ты з вядром?
– запытаўся ў Антося сябар.
Антось збянтэжыўся, шукаў, што адказаць...
– Ды што мы пра пустое?! Гэта ж трэба адзначыць! Дэмбель! Свабода!
– не ўнiмаўся Толiк.
Антось яшчэ больш збянтэжыўся: як бы адкруцiцца? Ён жа едзе да дзяўчыны... А з другога боку - такая сустрэча! Дэмбель! Свабода!
Антось адкiнуў сумненнi, запалiўся ўвесь:
– Давай! Грэх не адзначыць! Толькi дзе возьмем "палiва"?
– Ты што!
– усклiкнуў Толiк.
– Сёння гэта прадаецца на кожным вуглу! Вунь i крама!
Сябры зайшлi ў краму. Там, акрамя спiртнога, нiчога не было. Узяўшы кожны па бутэльцы гарэлкi, хлопцы выйшлi на вулiцу.
– А чым загрызём?
– спытаўся Антось.
Толiк падумаў i кажа:
– За тым паваротам - хлебная крама... Да гастранома - далекавата...
Антось схамянуўся:
– Дык вось жа мёд! Цэлае вядро! Хлеб i мёд - закусь, трымайся за неба!
Купiўшы бохан хлеба i батон, сябры накiравалiся на зялёны, парослы кустамi выган.
– Вось тут, на зялёным дыване, - нi табе камандзiраў, нi табе начальнiкаў! Свабода!
– радавалiся сябры.
Уладкаваўшыся, усеўшыся, пачалi пакрысе адпiваць з рыльца гарэлку, мачаць хлеб i батон у мёд.
– Вось гэта жыццё!..
– Гэта табе не казарма!..
– Вольныя, як тыя птушкi!..
– Яшчэ вальней!..
– Глынём?
– А як жа!..
"Банкет" працягваўся, але аднекуль пачалi злятацца пчолы. Восенню, перад зiмоўкай, яны асаблiва ласыя да мёду, здольны нават на крадзеж... А тут гатовенькi! Цэлае вядро!
Спачатку сябры не звярталi на iх увагi, але пчолы ўсё прыбывалi i прыбывалi. Яны лiплi да вядра, садзiлiся на рукi, лезлi ў вочы - iм не падабаўся смурод гарэлкi. Тады хлопцы пачалi iх адганяць, нават бiць i душыць. То на шчацэ прыдушаць, то на лбе прыцiснуць. А прыцiснутая пчала, перад тым як загiнуць, паспявае ткнуць джала.