Nauka Holenderskiego przez Literatur?: Analiza i T?umaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Шрифт:
Was hy niet haar Max? (Czyz nie byl jej Maxem?; was hy niet haar Max – czyz nie byl jej Maxem?). Was het niet te klein, te nietig, was 't niet ongerymd, hem die zoo vorstelyk dacht, te willen binden aan de regels van spaarzaamheid en huishoudelykheid die voor anderen gelden? (Czyz nie bylo zbyt male, zbyt blahe, czyz nie bylo niedorzeczne, aby jego, ktory myslal tak krolewsko, wiazac zasadami oszczednosci i gospodarnosci, ktore obowiazuja innych?; was het niet te klein, te nietig, was 't niet ongerymd – czyz nie bylo zbyt male, zbyt blahe, czyz nie bylo niedorzeczne, hem die zoo vorstelyk dacht, te willen binden aan de regels van spaarzaamheid en huishoudelykheid die voor anderen gelden – aby jego, ktory myslal tak krolewsko, wiazac zasadami oszczednosci i gospodarnosci, ktore obowiazuja innych?). En bovendien, al mocht er dan soms voor 't oogenblik iets onevenredigs wezen tusschen inkomsten en uitgaven, was Max, haar Max, niet bestemd voor een schitterende loopbaan? (Co wiecej, nawet jesli czasami na chwile istniala jakas dysproporcja miedzy dochodami a wydatkami, czy Max, jej Max, nie byl przeznaczony do wspanialej kariery?; en bovendien, al mocht er dan soms voor 't oogenblik iets onevenredigs wezen tusschen inkomsten en uitgaven – co wiecej, nawet jesli czasami na chwile istniala jakas dysproporcja miedzy dochodami a wydatkami, was Max, haar Max, niet bestemd voor een schitterende loopbaan – czy Max, jej Max, nie byl przeznaczony do wspanialej kariery?). Moest hy niet weldra in omstandigheden verkeeren, die hem zouden in-staat stellen zonder overschryding zyner inkomsten den vryen loop te laten aan zyn groothartige neigingen? (Czyz nie powinien wkrotce znalezc sie w sytuacji, ktora pozwoli mu bez przekraczania swoich dochodow dac upust swoim wielkodusznym sklonnosciom?; moest hy niet weldra in omstandigheden verkeeren – czyz nie powinien wkrotce znalezc sie w sytuacji, die hem zouden in-staat stellen zonder overschryding zyner inkomsten den vryen loop te laten aan zyn groothartige neigingen – ktora pozwoli mu bez przekraczania swoich dochodow dac upust swoim wielkodusznym sklonnosciom?). Moest haar Max niet Gouverneur-generaal worden van dat lieve Indie, of… een koning? (Czy jej Max nie mial zostac gubernatorem generalnym tych kochanych Indii, albo… krolem?; moest haar Max niet Gouverneur-generaal worden van dat lieve Indie – czy jej Max nie mial zostac gubernatorem generalnym tych kochanych Indii, of… een koning – albo… krolem?). Was 't niet vreemd zelfs, dat hy niet reeds koning was? (Czyz nie bylo dziwne, ze jeszcze nie byl krolem?; was 't niet vreemd zelfs – czyz nie bylo dziwne, dat hy niet reeds koning was – ze jeszcze nie byl krolem?).
Als er een fout by haar kon gevonden worden, dan was haar ingenomenheid met Havelaar schuld daaraan, en zoo ooit, dan zou 't hier gelden: dat men veel vergeven moet aan wie veel heeft lief gehad! (Jesli mozna bylo znalezc u niej jakas wine, to byla to jej sympatia do Havelaara, a jesli kiedykolwiek, to wlasnie tutaj obowiazywalo: ze wiele trzeba wybaczyc tym, ktorzy wiele kochali!; als er een fout by haar kon gevonden worden – jesli mozna bylo znalezc u niej jakas wine, dan was haar ingenomenheid met Havelaar schuld daaraan – to byla to jej sympatia do Havelaara, en zoo ooit, dan zou 't hier gelden – a jesli kiedykolwiek, to wlasnie tutaj obowiazywalo: dat men veel vergeven moet aan wie veel heeft lief gehad – ze wiele trzeba wybaczyc tym, ktorzy wiele kochali!).
Doch men had haar niets te vergeven. (Ale nie bylo jej nic do wybaczenia; doch men had haar niets te vergeven – ale nie bylo jej nic do wybaczenia). Zonder nu te deelen in de overdreven begrippen die zy van haren Max koesterde, mag men toch aannemen dat hy een goede loopbaan voor zich had, en wanneer dit gegrond uitzicht zich had verwezenlykt, zouden inderdaad de onaangename gevolgen zyner vrygevigheid weldra uit den weg te ruimen geweest zyn. (Nie dzielac teraz przesadnych pogladow, ktore zywila wobec swojego Maxa, mozna jednak zalozyc, ze mial przed soba dobra kariere, a kiedy to uzasadnione oczekiwanie sie spelni, nieprzyjemne skutki jego hojnosci wkrotce zostana usuniete; zonder nu te deelen in de overdreven begrippen die zy van haren Max koesterde – nie dzielac teraz przesadnych pogladow, ktore zywila wobec swojego Maxa, mag men toch aannemen dat hy een goede loopbaan voor zich had – mozna jednak zalozyc, ze mial przed soba dobra kariere, en wanneer dit gegrond uitzicht zich had verwezenlykt – a kiedy to uzasadnione oczekiwanie sie spelni, zouden inderdaad de onaangename gevolgen zyner vrygevigheid weldra uit den weg te ruimen geweest zyn – nieprzyjemne skutki jego hojnosci wkrotce zostana usuniete). Maar nog een reden van geheel anderen aard verontschuldigde hare en zyne schynbare zorgeloosheid. (Ale jeszcze jeden powod zupelnie innej natury usprawiedliwial jej i jego pozorna beztroske; maar nog een reden van geheel anderen aard verontschuldigde hare en zyne schynbare zorgeloosheid – ale jeszcze jeden powod zupelnie innej natury usprawiedliwial jej i jego pozorna beztroske).
Ze had zeer jong haar beide ouders verloren, en was by hare familie opgevoed. (Bardzo mlodo stracila oboje rodzicow i zostala wychowana przez rodzine; ze had zeer jong haar beide ouders verloren – bardzo mlodo stracila oboje rodzicow, en was by hare familie opgevoed – i zostala wychowana przez rodzine). Toen ze huwde, deelde men haar mede dat zy een klein vermogen bezat, 'tgeen dan ook werd uitbetaald, doch Havelaar ontdekte uit enkele brieven van vroeger tyd, en uit eenige losse aanteekeningen die zy in een van haar moeder afkomstige kassette bewaarde, dat haar familie zoo van vaders- als van moeders-zyde zeer ryk was geweest, zonder dat hem evenwel duidelyk worden kon, waar, waardoor of wanneer die rykdom was verloren gegaan. (Kiedy wyszla za maz, powiedziano jej, ze ma maly majatek, ktory zostal wyplacony, ale Havelaar odkryl z kilku dawnych listow i kilku luznych notatek, ktore przechowywala w kasecie od matki, ze jej rodzina byla bardzo bogata zarowno ze strony ojca, jak i matki, choc nie mogl ustalic, gdzie, jak i kiedy to bogactwo zostalo utracone; toen ze huwde, deelde men haar mede dat zy een klein vermogen bezat, 'tgeen dan ook werd uitbetaald – kiedy wyszla za maz, powiedziano jej, ze ma maly majatek, ktory zostal wyplacony, doch Havelaar ontdekte uit enkele brieven van vroeger tyd – ale Havelaar odkryl z kilku dawnych listow, en uit eenige losse aanteekeningen die zy in een van haar moeder afkomstige kassette bewaarde – i kilku luznych notatek, ktore przechowywala w kasecie od matki, dat haar familie zoo van vaders- als van moeders-zyde zeer ryk was geweest – ze jej rodzina byla bardzo bogata zarowno ze strony ojca, jak i matki, zonder dat hem evenwel duidelyk worden kon, waar, waardoor of wanneer die rykdom was verloren gegaan – choc nie mogl ustalic, gdzie, jak i kiedy to bogactwo zostalo utracone). Zyzelf, die nooit belang gesteld had in zaken van geldelyken aard, wist weinig of niets te antwoorden, toen Havelaar by haar aandrong op eenige inlichtingen aangaande de vorige bezittingen van haar verwanten. (Sama, ktora nigdy nie interesowala sie sprawami finansowymi, wiedziala niewiele lub nic, gdy Havelaar nalegal na uzyskanie informacji na temat poprzednich posiadlosci jej krewnych; zyzelf, die nooit belang gesteld had in zaken van geldelyken aard – sama, ktora nigdy nie interesowala sie sprawami finansowymi, wist weinig of niets te antwoorden, toen Havelaar by haar aandrong op eenige inlichtingen aangaande de vorige bezittingen van haar verwanten – wiedziala niewiele lub nic, gdy Havelaar nalegal na uzyskanie informacji na temat poprzednich posiadlosci jej krewnych). Haar grootvader, de baron Van W., was met Willem den vyfden naar Engeland uitgeweken en ridmeester geweest by 't leger des hertogs van York. (Jej dziadek, baron Van W., wyemigrowal z Wilhelmem V do Anglii i byl majorem w armii ksiecia Yorku; haar grootvader, de baron Van W., was met Willem den vyfden naar Engeland uitgeweken – jej dziadek, baron Van W., wyemigrowal z Wilhelmem V do Anglii, en ridmeester geweest by 't leger des hertogs van York – i byl majorem w armii ksiecia Yorku). Hy scheen met de uitgeweken leden der stadhouderlyke familie een vroolyk leven geleid te hebben, wat dan ook door velen werd opgegeven als oorzaak van den ondergang zyner fortuin. (Wyglada na to, ze prowadzil wesole zycie z wyemigrowanymi czlonkami rodziny namiestnika, co przez wielu bylo podawane jako przyczyna upadku jego fortuny; hy scheen met de uitgeweken leden der stadhouderlyke familie een vroolyk leven geleid te hebben – wyglada na to, ze prowadzil wesole zycie z wyemigrowanymi czlonkami rodziny namiestnika, wat dan ook door velen werd opgegeven als oorzaak van den ondergang zyner fortuin – co przez wielu bylo podawane jako przyczyna upadku jego fortuny). Later, by Waterloo, sneuvelde hy in een charge onder de huzaren van Boreel. (Pozniej, pod Waterloo, zginal w szarzy huzarow Boreela; later, by Waterloo, sneuvelde hy in een charge onder de huzaren van Boreel – pozniej, pod Waterloo, zginal w szarzy huzarow Boreela). Aandoenlyk was het, de brieven te lezen van haar vader – toen een jongeling van achttien jaren, die als luitenant by dat korps in dezelfde charge een sabelhouw op 't hoofd bekwam, aan welks gevolgen hy acht jaren later krankzinnig sterven zou – brieven aan zyn moeder, waarin hy zich beklaagde hoe hy vruchteloos op het slagveld naar 't lyk zyns vaders had gezocht. (Wzruszajace bylo czytanie listow jej ojca – wowczas osiemnastoletniego mlodzienca, ktory jako porucznik w tym korpusie w tej samej szarzy otrzymal cios szabla w glowe, w wyniku ktorego osiem lat pozniej zmarl szalony – listow do jego matki, w ktorych skarzyl sie, jak bezowocnie szukal na polu bitwy ciala swojego ojca; aandoenlyk was het, de brieven te lezen van haar vader – wzruszajace bylo czytanie listow jej ojca, toen een jongeling van achttien jaren – wowczas osiemnastoletniego mlodzienca, die als luitenant by dat korps in dezelfde charge een sabelhouw op 't hoofd bekwam – ktory jako porucznik w tym korpusie w tej samej szarzy otrzymal cios szabla w glowe, aan welks gevolgen hy acht jaren later krankzinnig sterven zou – w wyniku ktorego osiem lat pozniej zmarl szalony, brieven aan zyn moeder, waarin hy zich beklaagde hoe hy vruchteloos op het slagveld naar 't lyk zyns vaders had gezocht – listow do jego matki, w ktorych skarzyl sie, jak bezowocnie szukal na polu bitwy ciala swojego ojca).
Wat haar afkomst van moederszyde aangaat, herinnerde zy zich dat haar grootvader op zeer aanzienlyken voet geleefd had, en uit sommige papieren bleek dat deze in het bezit was geweest van de posteryen in Zwitserland, op de wyze zooals thans nog in een groot gedeelte van Duitschland en Italie, die tak van inkomst de apanage uitmaakt der vorsten van Turn en Taxis. (Co do jej pochodzenia ze strony matki, pamietala, ze jej dziadek zyl na bardzo wysokim poziomie, a z niektorych dokumentow wynikalo, ze byl wlascicielem urzedow pocztowych w Szwajcarii, tak jak obecnie w duzej czesci Niemiec i Wloch, galaz dochodu bedaca apanaza ksiazat Turn und Taxis; wat haar afkomst van moederszyde aangaat
Конец ознакомительного фрагмента.