Новая прусская хроника (1394)
Шрифт:
Sed cristiani invadentes posteriorum custodiam, quare rex timens cepit fugam cum sibi commissis, celeriter exuens se a silva, timens se occidi, quern frater Henningus persequitur et in tantis angustiis regis, a quodam dictus frater telo in faciem percutitur et cadens pro temporali vita mercatur eternam. Tandem pagani in fugam disperguntur et multi vulneribus, multi frigore et fame perierunt, et ita cum scandalo repatriantur. Et optat historia requiem et beatitudinem defunctis cristianis.
Alia pars belli sequitur. Frater Mansvell, commendator de Ragnita, ad mentem reduxit ignem, quern pagani in Prussia succenderant, scripsitque magistro in Konigisberg, misit-que idem commendator in subsidium suorum afflictorum servum cum 10 viris, qui cito revertitur: annuncians, quomodo pagani fecissent 12 vias vulgariter Sloge et quomodo stacionem munirent et idem significatum est magistro, et in nocte subvenit clamor in Konigisberg; et mane cum omnibus preceptoribus, [188] civibus et rusticis magister surgit, veniens in Quedenow, ad montem ignem vidit; marschalkus cum 20 viris eociens, ut exercitum pensaret et captivavit quendam, qui ductus est ad exercitum et dixit magistro: quomodo reges starent in Rudow et parati essent ad bellum. Kynstut eciam una vice transiit in Ortelsberg ubi inavisatos cristianos occidit et capit quasi omnes ibidem inventos et combussit circumquaque domum.
Accidit eo tempore, quod dux Lupoldus de Austria circa festum Martini veniret in Prussiam, adducens multos principes, qui omnes in exercicium milicie et fidei protectionem venerunt et steterunt in Konigisberg, sed quia hyems talis fuit inabilis ad reysas hospites dicti tristes, similiter dux Fredericus cum fratre suo Stephano cum dicto Lupoldo etc. revertuntur domum.
Eodem anno magister Wynricus consensu preceporum construxit in honorem Dei, virginis Marie et salutem Cristi fidelium claustrum ant opidum vulgariter Hilgebyl, in quod statuit fratres medicantes ordinis sancti Augustini, libris, ornatibus, calicibusque dotavit et litteris confirmavit. Post hec marschalkus Rotherus de Elner convocat exercitum magnum contra Samaytas et cum eo preceptores veniunt in Ragnitam, ubique dividunt exercitum. Magister ascendit Mimilam contra Labengir[190]gen, transfretans cum preceptoribus multis ibidem in terram Promedien dictam vulgariter, erecto vexillo hostiliter invadit incolas non avisatos et nemini pepercit. Marschalkus vero intravit terram Kalctene quam avisatam invenit; cristiani enim aliqui in ea de Barten et de Girdime dispersi erant et errbani, unde quidam Vristzche de Wunsdorf interfectus est a paganis, et cum eo plures alii, quidam eciam sunt captivati; dux et prefectus de Rastenburg vulneratus est. In crastino exercitus conveniunt et intrant terram Wayken, tertia nocte in Rassyn, quarta in Eroglen, quinta in Goysow et undique molestant paganos et occidunt, sexta nocte intrant Galanten ubi magister et sui vastant et similiter in Pasten et Schogen; nullibi enim pagani pacem poterant habere, sed occiduntur et capiuntur et revertuntur fratres domum in quiete.
In authumpno eiusdem anni Kynstut intrat Gogelanken [192] inavisatam terram, ubi castrum vicit; captivavitque ibidem unum, qui de suburbio exierat, a quo omnes intellexit insidias et ita optinuit suburbium occiditque viros, uxores, juvenes et multa fecit ibidem et abiit.
Frater Wygandus de Beldersheym, prefectus in Ynsterburg, convocat suos et statuit primam suam reysam in Lithwaniam, transfretavit Mimilam et pedester intrat ibidem quandam villam, in qua interfectus est capitaneus et alii plures et 50 captivati, quos cum magna rapina duxit ad naves, per quas venerat et revertitur in Ynsterburg.
Anno 1371. filius Dirsunen cam coorte sua intrat deserta, depredari volens, captivans fratrem Johannem Schoneveld prefectum in Tammow et quendam conductorem, qui pridem erat probus et postea nequam factus, qui se dedit regi, et in quadragesima duxit exercitum in castrum Tammow, de quo ortus fuit, castrum vicit, senes et juvenes occidit cum multis fratribus ordinis et multa intulit mala: mater quoque eius fuit interfecta, sui etiam amici, qui in deserto manebant. Idemque obviantibus sibi vindicare querens, a quibus injuriam susceperat et declinavit ponens se ad sepem quietis causa, ubi a suis amicis est interfectus, traditorque dictus.
Eodem anno 6 viri cum conjugibus suis sociant se paganis in praejudicium grave cristianorum, quia noverunt vias; unde Kynstut cum copia convocata de longinquis intrant Systen, [194] suburbium incineravit et terram vastavit, occidit cristianos, captivavit et multa dampna fecit.
Wynrikus Magister eciam eodem anno cum preceptoribus suis et peregrinis, forti exercitu intrat terram Weduclen erecto vexillo suo et vi oppressit paganos, pernoctans ibidem. Alia nocte juxta f lumen Gresaude, tercia in Eroglen, quarta in Gey sow, quinta in Golanten et convertit se in Pastow devastans terras, captivos Rutenos paganos ducit domum, Dux de Briga cum suis fuit in patria, ut paganos perturbaret, similiter dominus Gistel cum fratre.
In authumpno frater Theodericus de Etner statuit reysam in Rusiam, qui fuit colega commendatoris in Balga, prefectusque de Barten et de Girdowen, qui simul veniunt in castrum Drewik impugnantque circum vastantes totam noctem et redeunt domum.
Consequenter in hyeme frater Wygandus supradictus, frater eciam Kun de Hattenstein, prefectus in Girdow, peregrini quoque Johannes de Gistel cum suis etc. ordinis vexillum erigitur et alia similiter beate virginis, quod ferebat Johannes de Strose, quod hospites sequuntur; intrant terram Dirsunen non avisatam, vastantes, [196] occidentes etc. Castrum etiam Dirsunen vicerunt et in terra Weygow preter occisos, 400 captivabant, mulieribus et pueris non supputatis et cum mulka rapina revertuntur.
Wygandus dicus anno 1372. cum 100 electis intrat deserta, rapiendi gratia et molesandi paganos. Descenderunt de equis in Suppe, manducant et bibunt, surguntque et transeunt Mimilam, inrantes 4 villas non avisatas et in primo sompno, quidquid occurrebat, gladio perdiderunt, viros cum mulieribus et pueris, comburunt totum, captivos cum grandi rapina deportant.
Dictus prefectus de Ynsterburg iterum comportat suos ad reysam in authumpno, pertransiens Mimitam in villam Kraistekayme, non avisatam, quam rasit igne totam, depredatur et deducit.
Commendator de Balga convocat anno 1373. reysam in paganos, quam commisit Theoderico de Elner, qui convertit se cum suis in Rusiam et venit in terram Bolisken non avisatam. Et tota nocte impugnat castrum; post medium noctis quilibet [198] ad equum suum et celeriter intrant terram Kamentz non avisatam succendut, occidunt, hincinde deducunt 100 captivos, tauros quoque 6 sexagenas, que omnia domum salubriter ducunt.
In eodem authumpno Daukinte duxit prefectum de Ynsterburg cum sibi confidentibus in deserta, gratia rapiendi; quos sequuntur 60 viri. Hincinde Daukinte condudor duxit eos prope Mimilam, ubi in pascuis incenerunt Caballos Dirsunenses, quos capiunt et domum redeunt.
Kynstud in quadragesima cum potentia venit in terram Girdowensem, in villam Bibersteyn nocte nec profecit in suo proposito; terra quidem erat avisata, villam tamen combussit et fugit. Nichilominus paraverat insidias cum paganis. Commendtor de Brandenburg et prefectus de Girdow sequuntur, venientes in locum planum, deliberant, timentes insidias et convertunt se in domum.
Anno 1374. frater Wygandus supradictus, prefectus in Ynsterburg, statuit reysam et cum eo frater Wernherus, collega advocati sambiensis, cum 200 Sambitis, vastantque Weygow inavisatam terram igne et occisione, deducunt eciam 60 cum multa rapina captivos, in quo conflictu frater Wernherus Tetinger graviter vulneratus in Ynsterburg animam deo commendavit.