Палескія рабінзоны
Шрифт:
– Ну і добра. А калі яны сунуцца, то ў нас жа ёсць чым сустрэць іх, – сказаў Віктар.
Калі скончылі з гэтай справай, пайшлі ўпарадкаваць свой лагер. Трэба было зрабіць усё так, як было раней.
– Раней тут рыба вісела, а цяпер – няма, – заўважыў Віктар.
– Гэта праўда, – задумаўся Мірон. – Дзе ж цяпер яе дастаць? Ты не памятаеш, колькі было?
– Рыбін з пяць. Але не можа быць, каб яны іх лічылі.
– Прыйдзецца тады павесіць некалькі рыбіных галоў і касцей. Можна ж падумаць, што іх птушкі
І яны пачалі развешваць рыбу.
– Каб хто-небудзь убачыў, што мы робім, – смяяўся Віктар, – то, напэўна, падумаў бы: здурнелі хлопцы.
А калі павесілі рыбныя рэшткі, то прыпомнілі: у будцы ж была яшчэ і палова зайца. Але з ім справа вырашалася прасцей: зайца лёгка мог дакончыць кожны драпежнік.
– Трэба толькі крыху касцей параскідаць навакол.
– А таксама ўбраць лішнія мядзведжыя і казуліны косці, – дадаў Мірон.
Упарадкавалі косці. Потым прыпомнілі яшчэ, што чарапашына павінна валяцца каля будкі, як кінуў яе той бандыт.
Нарэшце ўзяліся за вогнішча.
– Здаецца, прыблізна было гэтак, – казаў Мірон, калі раскладаў галавешкі.
– А я ўсё-такі пазнаў бы, што тут нехта гаспадарыў, – прамовіў Віктар.
– І кожны пазнаў бы, каб тады спецыяльна прыгледзеўся, – усміхнуўся Мірон. – Але дзеля гэтага трэба было ўжо тады ўсё ведаць і прадбачыць.
Цяжэй было вырашыць пытанне з агнём. Пагасіць вогнішча, безумоўна, трэба. Трымаць на сваім назіральным пункце агонь, безумоўна, нельга. Няўжо зусім адмовіцца ад яго?
– Гэта немагчыма! – ускрыкнуў Віктар. – Адмовіцца ад агню, потам і крывёю здабытага, сваімі рукамі выгадаванага, захаваўшага наша жыццё! Я нават збіраўся ўзяць яго з сабой дадому, бо ў нас зусім не такі агонь, горшы.
– Таму, што лёгка здабыты запалкамі, – дадаў Мірон.
Пасля досыць доўгага абмеркавання вынеслі такую пастанову: знайсці такі дзікі куток, куды ніякаму бандыту не было б ахвоты соваць нос, і такі густы, каб і зблізку нельга было заўважыць у ім ні агню, ні дыму. Там і захоўваць агонь. І туды пасля дзённай варты прыходзіць спаць.
Узялі свой гаршчок, палажылі гарачага вуголля і пайшлі. Трымаліся бліжэй да возера, улічваючы, што ў гэты бок бандытам няма сэнсу ісці. Тут былі мясціны, куды і самі хлопцы ні разу не завітвалі. Калі яны зайшлі ў гушчар, Віктар узяў у руку рэвальвер і сказаў:
– У гэтых нетрах можна яшчэ напароцца на якога-небудзь насарога.
А праз хвіліну пачуўся такі тупат і грукат, нібы сапраўды імчыцца насарог. Не паспелі хлопцы апамятацца, як на іх наляцела вялікая рагатая жывёліна. Яна выгіналася, падскаквала і, здавалася, хацела растаптаць нашых герояў.
Мірон кінуўся ўбок, гаршчок вываліўся з яго рук. Віктар падняў рэвальвер, але жывёліна зачапіла яго бокам, і ён паваліўся на зямлю, стрэліўшы ў паветра. А пасля гэтага стрэлу нешта мільганула над галавой і зашуршала з другога боку. Тупат жывёліны зрабіўся раўнамерным і паступова аддаліўся. А праз хвіліну зноў усё было ціха, як і раней.
Хлопцы асцярожна паднялі галовы.
– Што ты бачыў? – запытаўся Віктар.
– Вярблюда.
– Не, без жартаў.
– Мусіць, нейкі алень ці лось, але чамусьці з гарбом.
– А ці ведаеш ты, што мы цяпер зноў заслужылі падзяку ад дзяржавы?
– Завошта?
– За тое, што выратавалі ад смерці лася.
– Якім чынам?
– Гэта быў ніякі не горб, а рысь. Драпежніца ўскочыла ласю на карак і, напэўна, загрызла б яго, каб не мой стрэл.
– Адкуль ты ўсё гэта ведаеш? – недаверліва спытаў Мірон.
– Хіба доўга зірнуць? Круглая кашэчая галава, кутасікі на вушах ды куртаты хвост – адразу можна пазнаць.
– Але ж, здаецца, і цябе зачапілі?
– Крыху штурханулі, але дарма: не кожнаму трапляецца так блізка пазнаёміцца з ласём.
– Вось табе і насарог! – засмяяўся Мірон.
– Толькі крыху не хапіла! – зарагатаў і Віктар. – Я цяпер ужо не здзіўлюся, калі сустрэнем і слана.
– Але наш гаршчок разляцеўся на кавалкі, – сказаў Мірон, збіраючы вугольчыкі.
– Тады спынімся тут. Калі тут жывуць такія звяры, дык, мусіць, гэта і будзе самае глухое месца.
Пад аховай шыракалапых елак расклалі яны вогнішча і доўга палілі, пакуль не набралася поўная яма жару.
– Заўтра яшчэ дадамо, а сёння пойдзем паспім апошнюю ноч у нашым родным будане.
XXI
Бясконцае чаканне. – На кухні. – Сонныя вартаўнікі.
Рашучы момант набліжаўся. Хлопцы хоць і храбрыліся, хоць і жартавалі, але кожны адчуваў, як унутры нешта дрыжыць. Ці прыйдуць яны ў гэты дзень? А можа, яны так сабе сказалі? А можа, прыйдуць праз тыдзень, праз месяц?
– Бывае ж на свеце так, што злейшых ворагаў прыходзіцца чакаць, як родных бацькоў! – злаваў Віктар.
– А можа, іх тут аж занадта набярэцца? Можа, у іх тут які бандыцкі з'езд прызначаны? – разважаў Мірон.
Як бы там ні было, а нічога не заставалася, як толькі чакаць.
На світанні пабеглі ў пушчу, падклалі ў свой запасны агонь дроў і са скурамі на плячах пайшлі на новае месца.
Ззаду застаўся асірацелы будан і халоднае вогнішча.
Забраліся ў свой арэшнік, парассцілалі скуры, натыкалі яшчэ сям-там галін, каб больш надзейна схаваць свой прытулак, і пачалі чакаць.
Спачатку ў іх было адчуванне, што бандыты вось-вось павінны з'явіцца. Але міналі гадзіна за гадзінай, усё ціха і спакойна было навакол, і хлопцам пачало ўжо здавацца, што іх «збаўцы» ніколі не прыйдуць.