Вечар
Шрифт:
Васіль. Гастрытам…
Гастрыт. Ага… Нават пад старасць… Ганну во я ўгаварыў замуж выйсці… Згадзілася і… да цябе пайшла жыць! А цяпер во гэты білет… Нашто ён мне? Маладзейшаму б каму-небудзь… Каму пажыць хочацца. Каму трэба. А мне… У хлеў мне на ёй ездзіць, ці што?
Васіль. Дзеці ж ёсць!
Гастрыт (злосна). Дзеці?! Самі! Самі хай хапаюць сваё шчасце! Дабіваюцца! Ірвуць! Адваёўваюць!
Васіль. Ну, ну… Панятна… Тады давай з'ездзі куды. На
Гастрыт (стомлена). Нічога не будзе! Сплыў мой час. Растрасуся па дарозе… Не-е, гнілымі зубамі арэх не раскусіш.
Васіль (узяў білет, агледзеў яго з усіх бакоў). Дык кажаш, што не трэба табе гэтыя грошы?
Гастрыт. Іх жа ў мяне няма. Як быццам ёсць, а няма… Як заўсёды. Палова туды — палова сюды.
Васіль. Ну калі так… (Нечакана скамечыў білет, сунуў яго ў рот.) Няхай грошы ў дзяржавы застануцца… Ёй трэба… (Пажаваў, праглынуў.) Хоць і машына, а ўсё адно нясмачна… Закусіць трэба…
Гастрыт (дзіка). А-а-а!! (Схапіў са стала нож, кінуўся на Васіля.)
Васіль (хапаючы яго за рукі). Ты што, Мікіта? Хіба ж можна? Нажом чалавека? Ты што?
Гастрыт (вырываючыся). Гы… гы… гаад!
Васіль. Во! Во як ты за сваё шчасце б'ешся… Да смерці… Да крыві… Мабыць, і Андрэй тваіх рук дзела…
Гастрыт. Ад… аддай, гад…
Васіль. Ты напісаў тады ў раён, на Андрэя?
Гастрыт. Я!!!
Васіль. Ах ты, слізняк… Палавіннік пракляты… (Адкрыў кулак. Скамечаны латарэйны білет ляжыць на далоні.) На! Во яно, тваё папяровае шчасце… Бяры… Цэлы…
Гастрыт схапіў білет.
І ідзі адсюль… Ідзі, Мікіта… У мяне нешта ў грудзях лопнула… Ідзі… (Хіліцца да падлогі.)
Гастрыт спалохана выбягае.
Што гэта ты, га?.. Здурнела… пад старасць?.. Нам жа да серады дажыць трэба… Да серады… (Кліча.) Ганна! Ганна! Прынясі вады з калодзежа… Аблі мяне… Канцы аддаю…
Зацямненне
Вые за акном вецер. А ў хаце цёпла, а ў хаце ўтульна. Старэнькі дынамік на сцяне іграе сумную-сумную мелодыю. На палку перад печкай ляжыць Васіль. Роўны, выцягнуты, рукі сашчэплены на грудзях. У руках насовачка. Уваходзіць Ганна з вядром. Доўга і спалохана
Ганна (ціха). Васіль, а Васіль…
Цішыня.
(Выпусціла вядро з рук, загаласіла.) А мой жа ты Васі-ілька! А нашто ж я цябе аднаго пакі-і-інула? А табе ж, можа, што-небудзь трэ-ба было, а можа ж, я б табе чым дапамагла-а-а… Анічога ж ты мне не сказаў, не развіта-а-аўся…
Васіль (нечакана расплюшчыў вочы, павярнуў галаву). Ты што, ашалела?
Ганна (спалохана). Ай!
Васіль. Чаго скуголіш?
Ганна (цяжка дыхаючы). Каб ты праваліўся! Чаго ляжыш, як чурбан?! Я думала, што ты ўжо гатоў… І рукі сашчапіў!
Васіль. Трэніроўку рабіў. Прымерваўся, як буду ляжаць на покуці…
Ганна. Ну і як?
Васіль. Паскудства… Асабліва калі галосяць… Адным словам, калі што якое, каб каля мяне ніхто не скавытаў… І ты таксама.
Ганна. От гэта ўжо ў цябе не спытаем… Як захочам…
Васіль. Устану з труны і выганю ўсіх к чортавай матары… Ціха пражыў — ціха і на Сонца пайду. Прыспічыць — бяжы ў хлеў і над казой паплач, а ля мяне каб моўчкі. Без слёз і без слоў. А то яшчэ Гастрыт жалобную прамову засабачыць…
Ганна. Забралі яго…
Васіль. Куды?
Ганна. У бальніцу. Машына прыязджала. І ён занядужаў. Доктарка пытае, дзе баліць, а ён: п'яўка ў грудзях, кажа, сэрца смокча… У цябе дык хоць проста лопнула, а ў яго п'яўка… І што гэта такое? Усе нешта хварэюць у гэтым годзе…
Васіль. Цяжка яму будзе…
Ганна. Што?
Васіль. Нічога… Сонца і сёння няма?
Ганна. Няма. Снег круціць, неба нізкае…
Васіль. І сцяжынку ў Вежкі замяло?
Ганна. Дык а каму ж па ёй хадзіць? Адна я на нагах… Замяло.
Васіль. Не дачакаюся. Каб хоць каліўца Сонца — дальбог, устаў бы з ложка…
Ганна. Каб у бальніцу лёг, дык даўно б ужо ўстаў са сваім інхварктам…
Васіль. Ніякага ў мяне інфаркту няма! Проста сэрца лопнула, і ўсё…
Ганна (бубніць). І прасілі, і малілі — упёрся, як бык, ні ў якую… Пеўня, бачыце, яму ў палату трэба, каб кукарэкаў зранку…
Васіль. Я без пеўня не магу! Баюся… Заснуць засну, а калі раніцой не закукарэкае — магу не прачнуцца…
Ганна. Дык хто ж гэтага пеўня ў палату пусціць?! А калі я захварэю, дык што мне — казу з сабой браць? (Бубніць.) Ляжыць сабе, калодзежную ваду сёрбае… Лечыцца!