Вечар
Шрифт:
Гастрыт. А каб я ведаў! Насланнё нейкае. Позірк дурны… Здаецца, пранізвае ўсю галаву наскрозь і пад падушку зазірае…
Ганна. Адзінота гэта, Мікіта… Мне, калі Піліп памёр, гэткае ж мроілася…
Гастрыт. А мо смерць ужо прыглядаецца, з якога боку за мяне ўчапіцца?
Ганна. Мо і яна, касая…
Гастрыт. Ды не, ранавата яшчэ…
Ганна. Яно заўсёды ранавата…
Гастрыт. Праз ката гэта ўсё!
Ганна. Чым жа гэта?
Гастрыт. Дыхаў… Падпнецца мне пад бок, клубочкам скруціцца, вурчыць… і дыхае… Куды збег?
Ганна. Можа, прыйдзе яшчэ… (Устала.) Ну, пайду…
Гастрыт (рэзка). Сядзь!
Ганна. У мяне ж каза там…
Гастрыт. Не здохне твая каза… Сядзь! Гаварыць буду…
Ганна села. Чакае. Гастрыт хвалюецца, папраўляе гальштук.
Ганна. Ну, чаго ты мылішся, як дзеўка перад свахай?
Гастрыт (не адразу). Ганна, давай я на табе як-небудзь паджанюся… Га?
Ганна. Што-што-што?!
Гастрыт. Ну чаго ты штокаеш? Ты адна, і я адзін… Разам як-небудзь ужо… на гэтым свеце…
Ганна. Во спасібачкі! Во ўважыў! Гэта ты мяне заместа ката свайго рыжага да сябе завеш… Каб дыхала…
Гастрыт. Дык і я ж табе дыхаць буду!
Ганна. А мышэй мне лавіць у тваёй хаце не трэба будзе?
Гастрыт. Ай, ладна табе! Не хочаш да мяне, я да цябе перайсці магу… Шкода глядзець на цябе… Ледзь ногі валочыш, а ўсё: каза, агарод, соткі…
Непрыкметна выйшаў са свайго двара Васіль. Стаў, слухае.
Няўжо ты за сваё жыццё не нарабілася? Адпачні… У мяне грошы на кніжцы ёсць, хату прададзім… Хоць пад старасць пажыві па-людску…
Ганна. Смяяцца ж будуць, Мікіта…
Гастрыт. Каму смяяцца? Вёска пустая саўсім… Ні смяяцца, ні плакаць няма каму… Давай перабярэмся ў Займішча? Там асфальт, магазін, сталоўка, людзі… Пуцёўку мо якую возьмем на курорт… А што? Мы ж з табой за свой век напрацаваліся… Хопіць ужо! Мне нічога не трэба… Ды і табе… Адпачні ты… Га, Ганна? Хоць цяпер парадуйся жыццю, уздыхні на поўныя грудзі… Ты ж зарабіла сабе гэта… Ці праўда?
Ганна (уздыхнула). Яно-то так, што казаць… Праўда.
Гастрыт. А грошай нам з табой хопіць, за гэта не бойся… Пражывём…
Ганна.
Гастрыт. Канечна…
Васіль (злосна). Ашалела, баба?!
Гастрыт (азірнуўся, спалохана). Не лезь! Я сватаюся…
Васіль (да Ганны). Каго ты слухаеш, бахіла старая?! Курортніца! Адпачываць захацела… Вунь наш курорт, за вёскай, пад бярозкамі… Прыйдзе час — адпачнём! Наляжымся, наспімся, наадпачываемся… А пакуль сілы ёсць хоць каліўца — рабіць трэба, рабіць, рабіць…
Гастрыт. Для каго ёй рабіць?! Яна ж усё жыццё як праклятая, як катаржная…
Васіль (ужо спакойна). Ты не зразумееш… Ганна, адумайся! Жыць надакучыла?
Ганна. Не надакучыла… Стамілася толькі я…
Васіль. І я стаміўся… Але мы з табой яшчэ толькі таму і жывём, што кожную раніцу па ваду ў гэты калодзеж ходзім, на сотках сваіх калупаемся… Хоць адзін дзень паспрабуй паляжаць паленам — усе хваробы, як саранча, наляцяць…
Ганна. Дык во ж на Мікіту нічога не налятае…
Васіль. А ён іначай і не жыў… Усё жыццё з чайнікам па ваду хадзіў…
Гастрыт. Я адказным і сазнацельным быў!!!
Васіль. Кінь, Ганна, я табе сказаў…
Ганна. Дык сілоў няма вядро вады падняць! Што ж рабіць?
Васіль. Бяры сваю казу за рогі і перавядзі ў мой хлеў… Няма сілы — па палавінцы насіць будзем… Ты палавінку, і я палавінку… Разам…
Гастрыт (уражана). Ну і гад ты, Васіль, ну і гад! Я сасватаў, а ён жэніцца! Чаго ж ты яе раней не прасіў?!
Васіль. Саромеўся…
Гастрыт. На восьмым дзесятку! (Да Ганны.) Пайшлі, не слухай яго. Самому не пад сілу варочаць, дык батрачку сабе захацеў узяць пад старасць.
Васіль. Хадзі, баба, да мяне! Жыць будзем, як жылі… Памагаць адно аднаму… Адпачываць па святах… І рабіць на зямлі! Трэба так, Ганна, трэба…
Гастрыт. Не слухай яго!
Ганна. Ціха, мужчыны… Не сварыцеся… А можа, мы пад адным дахам, у адной хаце ўсе разам сыдземся дый будзем жыць… Я вам бялізну буду мыць, а вы…
Гастрыт. Цьфу! Я ёй руку і сэрца, а яна мне — абшчажыція! Дом прыстарэлых!
Ганна. Тады пайду ў свайго Піліпа спытаюся… Калі дазволіць — перайду…
Гастрыт. Як у Піліпа? На кладзішча пойдзеш?
Ганна. Нашто? З партрэта спытаюся… Што скажа — тое і будзе.