Вечар
Шрифт:
Васіль. Ідзі. Пытайся.
Ганна пайшла. Васіль і Гастрыт касавурацца адзін на аднаго.
Гастрыт. Ну за што? За што ты мяне, Васіль, так ненавідзіш?
Васіль. Кінь, Мікіта… Не ўмею я ненавідзець…
Гастрыт. Добранькі, значыцца… Хіба можна ў гэтым свеце без нянавісці пражыць?
Васіль. Можна…
Гастрыт. Нянавісць і святая
Васіль. Святое ў жыцці толькі святло, цяпло, любоў і зямля…
Гастрыт. Поп ты…
Васіль. Васіль я…
Вяртаецца Ганна. Старыя чакаюць адказу.
Ганна (выцершы ражком хусткі вочы). Дазволіў… (Пасля паўзы.) З табой, Васіль, жыць буду…
Гастрыт (блазнавата і горка ўсміхаючыся, пляскае ў далоні). Гор-ка! Гор-ка! Гор-ка!
Дзея другая
Хата Васіля. Звычайная, як і ўсе іншыя хаты. Усё ёсць, што трэба: стол, табурэткі, печ, старэнькі тэлевізар, радыё, фотаздымкі ў рамачках на сцяне. Ганна тупае каля печы. Чырвоныя водсветы полымя скачуць па старэчым твары. Раніца.
Ганна (падышла да акна, кліча). Васіль! Хадзі снедаць… (Дастае з печы патэльню, на якой шквырчыць яешня, і проста на чапяле нясе яе да стала. Паставіла, рэжа хлеб, прыносіць з сенцаў збанок малака, кладзе відэльцы, ставіць кружкі. Чакае. Потым зноў падыходзіць да акна.) Ці чуеш ты там? Сонца не патухне, а яешня прастыне…
Праз хвіліну ўваходзіць Васіль. Распранаецца, нетаропка мые рукі над вядром каля парога.
І з кім сёння размаўляць? Хмары на небе…
Васіль. З хмарамі размаўляў…
Ганна. На дарогу ты глядзеў… Стаяў і глядзеў… Бачыла я…
Васіль (крэкнуў). Мерзне зямля… Калі снегам за гэты тыдзень не прыкрые — вясной не нап'ецца ўдосталь… Па мёрзламу ўся вада ў раўкі сыдзе… Засмягне летам… Слабы колас будзе…
Ганна. Садзіся, еш… Во яешня, дранікі… Гуркі…
Васіль сядае.
Васіль. А ты?
Ганна. А я каля печы нанюхалася… Пагляджу, як ты есці будзеш…
Васіль. Дык ты еш і глядзі.
Ганна. Ай!
Васіль (голасам гаспадара). Сядзь, я табе сказаў!
Ганна сядае. Снедаюць. Ганна раптам ціха засмяялася.
Ганна.
Васіль. Аёечкі!
Ганна. Ты во крыкнуў — яно і добра… На мяне ж Піліп аніводнага разу голасу не падняў… Да вайны колькі мы там пажылі… А пасля… хварэў, асколкі ў сэрца калолі… Ніводнага разу не крыкнуў. А на бабу іншым разам і трэба… Весялей неяк…
Васіль. Можа, цябе і паганяць калі для весялосці?
Ганна. Не. Ганяць не трэба, а крыкнуць — крыкні іншым разам…
Васіль. Крыкну.
Ганна. Трэба было нам раней сысціся… Чаго не казаў?
Васіль. Саромеўся.
Ганна. А бо-о-о… У нашых гадах саромецца?
Васіль. Ды любіў я цябе трохі маладым…
Ганна. Ідзі ты!
Васіль. Што ідзі ты? Па табе ж увесь сельсавет сох… Каса была — утрох павесіцца можна…
Ганна. Была…
Васіль. Да гэтага часу дзіўлюся: такія хлопцы вакол тапталіся! Я таптаўся… Ніхто не думаў, не гадаў, што Піліп цябе акруціць, усім дарогу перабяжыць… І як ён цябе ахмурыў?
Ганна. Аніяк… Памятаю, на Купалле збіралася, а ён прыйшоў да нас у хату і бразь перада мной на калені! Ды як заплача! Ганна, кажа, ратуй! Не пойдзеш за мяне — сэрца лопне ад болю… І так мне яго шкада стала… так шкада, што тым жа вечарам і пайшла за ім па купальскія кветкі ў Чысты лог… Там ён маю касу і расплёў… Наліць малака?
Васіль. Налі… (Разважліва.) Так яно, мабыць, трэба…
Ганна. Што?
Васіль. Усё…
Снедаюць. Ганна ўстала.
Ганна. Пайду ў сваёй хаце печ прапалю…
Васіль. Нашто?
Ганна. Хата павінна цёплай стаяць. Холад у яе грэх пускаць.
Васіль. Ідзі.
Ганна (падышла да дзвярэй). Васіль…
Васіль. Што?
Ганна. Ты мне ўсё ж праўду скажы: ты тады пісаў радзіву, каб мне гусей праспявалі? Толькі праўду…
Васіль (злосна). Ну што ты з ёй будзеш рабіць! Паўгода я ёй — адно, яна — другое! (Замахаў рукамі.) Ну, я, я! Няхай буду я, калі табе лягчэй жыць ад гэтага! Ідзі!
Ганна. Пазней трохі сена казе падкінь…
Васіль. Ладна…
Ганна выйшла. Васіль пачынае збіраць са стала. Уключыў дынамік. Зараўла музыка. Васіль выключае дынамік. У хату ўрываецца ўзбуджана-нервовы Гастрыт. У руках газета.