Вечар
Шрифт:
Васіль (спалохана). Ганна, Ганна… Ты гэта… Сядзь… Супакойся. Не трэба так… Зараз вады дам… Чаго ты? (Да Гастрыта.) Чаго аслупянеў? Дай свой чайнік!
Гастрыт падае чайнік. Ганна п'е.
Гастрыт. Дайце-ка даслухаць… (Бярэ з рук Ганны дынамік.)
Голас
Ганна (выціраючы вочы). Дачакалася, дзякуй Богу… Успомніў… Спакойна памру…
Гучыць песня па радыё. Старыя слухаюць. Ціха так слухаюць.
Во яно і дзіва… Ваську ў сне бачыла, а Віцёк аб'явіўся… Помніць… Любіць…
Васіль (бубніць паблажліва). А толькі ныла ўсё: няўдачліва я яго радзіла, няўдачны ён атрымаўся… А ён цябе на ўсю краіну… Увесь народ цяпер ведае, што на зямлі жыве… Ганна з Вежак… І што сын у яе ёсць… Хоць і далёка, але ж ёсць…
Гастрыт. Оё-ё-ёй! Зірніце вы на іх! Загарэліся! Засвяціліся! Аж блішчаць!
Васіль. Мікіта, ты… ідзі адсюль… Я цябе прашу.
Гастрыт. Не пайду! Нечага тут… (Да Ганны.) Ганна, я цябе паважаю, але я чэсны… я справядлівы… Не крыўдуй… Не пра цябе гэта ўсё. Не ён гэта.
Ганна. А хто ж?
Васіль. Табе вушы пазакладвала, ці што?! Пра нашы ж Вежкі гаварылі!
Гастрыт. Другія Вежкі, другая Ганна і другі Віцёк! Ён такое не мог напісаць! Не мог!
Васіль. Дык што ж, яна сама пра сябе напісала?!
Гастрыт. Не ведаю. Дзе ён у яе? Дзе?
Ганна. Вы ж ведаеце… Сядзіць.
Гастрыт. І каторы раз? Толькі, Ганна, прашу… не крыўдуй… Я чэсны. Я справядлівы. У мяне ў самога дзеці няўдачныя… Расціў-карміў іх, дык быў харошы, а выраслі — дрэнным стаў! Грошы толькі пасылаюць, рублямі ад мяне адкупліваюцца, а каб што-небудзь такое… і не падумаюць і не ўспомняць… Няўдачныя!
Васіль. А вось Віцёк пра яе ўспомніў… Узяў і напісаў…
Гастрыт. Ага! Сяджу на нарах, як кароль на імянінах, — перадайце для маёй маці «Ой, ляцелі гусі…»!
Васіль. Ідзі адсюль!
Гастрыт. Не пайду!
Васіль. Ганна, не слухай… Ён кантужаны…
Гастрыт. Ды не быў я кантужаны!
Васіль. Цябе акушэрка кантузіла. (Да Ганны.) Прозвішча тваё перадавалі ці не?
Ганна.
Васіль. Перадавалі, канечне… І тры бярозкі пад акном у цябе растуць…
Гастрыт. Стоп! Калі ён з'ехаў, бярозка адна была… А гэтыя дзве без яго выраслі… Я памятаю… Скажыце, адкуль ён пра гэтыя бярозкі ведае? Ніводнага разу не прыязджаў, пісем не пісаў… Адкуль ён ведае?!
Васіль. Прашу цябе, Мікіта, сыдзі з воч! Не дай і мне пад старасць у турму сесці… (Да Ганны.) Я ведаю, што пра цябе перадавалі… Пра цябе. І Віцьком яго завуць, і ў партызанах жа ты была, і Вежкі, і па бацьку ж цябе Восіпаўна…
Гастрыт. А вось і не! Па бацьку яе Васільеўна…
Васіль (уражана). Як?!
Ганна. Гэта Піліпа майго Восіпавічам звалі…
Васіль. Дык як жа гэта я?.. Забыўся…
Гастрыт. Усё ясна! Так я і думаў… (Тыцнуў пальцам у Васіля.) Ён напісаў! Заяўку зрабіў заместа твайго Віцька…
Васіль. Ды не, Ганна, што ты?! Не! Што ты выдумаў, дурань?!
Гастрыт. Ну, арты-ы-ыст! Ну, Васіль! За такія штучкі ведаеш, што бывае…
Васіль. Ды пры чым тут я?! Ён, мабыць, напісаў і пра Піліпа, а там пераблыталі…
Гастрыт. Хопіць лухту несці! Там не блытаюць…
Ганна (устала з лаўкі). Нашто ты гэта, Васіль… Не варта было… (Цяжка пайшла прэч.)
Васіль (крычыць услед). Ды няхай мне рукі адваляцца, калі гэта я пісаў! Ды я і пісаць разумна не ўмею! Ды і не ведаю, дзе гэта радыё! Ганна!
Ганна не азірнулася. Пайшла. Гастрыт сумна глядзіць ёй услед. Васіль — на Гастрыта.
Гастрыт. Расстроіў толькі бабу з-за глупства…
Васіль (выцягвае са штаноў дзягу). Здымай штаны!
Гастрыт. Што-о-о-о?!
Васіль. Здымай штаны, падла, я цябе вучыць буду!
Гастрыт. Ну-ну-ну!
Васіль (наступае на яго). Асталоп! Пень! Гастрыт! Бульдозер пракляты! Што ў цябе пад сарочкай?!
Гастрыт (таксама завёўся). Рэбры ў мяне пад сарочкай! І пуп!