Би?иги Аан Дархаммыт

Егоров Василий Юрьевич

Итинник иэрэ-саара санаалаах приемнай аанын аспыта. Михаил Сергеевич болдьоммут бириэмэттэн балтараа чаас хойутаан приемнаабыта. Илии тутуспутугар кубаай ытыа сэниэтэ суох сымнаас баайы этэ. Сирэйэ-хараа туох да быаарыыта суох, ылбат-биэрбэт крнэээ.

– Ну, как там у вас в Якутии? – сиэр быыытынан, дьону крс рэммитинэн илиитин нэлэнэтэн, остуолун иннинээи кириэилэни ыйбыта.

Михаил

Ефимович эрдэттэн иигэр иитийэхтээн сылдьыбыт санаатын, трбт Сахатын сирэ, кини дьоно-сэргэтэ былыргыттан быйылгыга диэри Россияны кытта биир дьыланы ллэстэн кэлбитин, дойдутун сирин-уотун, айылатын баайын туунан балай да киэник хабан, нрг этиитин хатылаабат курдук кыаллан, сиилии соус кэпсээбитэ. Манна кэлиэн иннинэ, иллэрээ кннээитэ эрэ, республика суверенитетын туунан Декларация бырайыагын бтн норуот дьлгэр тааарбыттарын иитиннэрбитигэр киитэ, соччо сэээрбэтэх быыынан, рднэн крн олорбута. Болойон истибэтэ, трт атыны саныы олороро харахха тута быраыллара. Хаан эмэ, суолтатыгар эрэ, биирдии-иккилии тылы кыбытан сэээрбитэ буолан ылара. Михаил Ефимович дойду президенин аахайбат, дьалайбат сыыаныттан курус гына тсптэ, аара кэлэн иэн элбэи кпптэ, инникигэ эрэлин ыра санаата сыыйа н, симэлийэн хаалбыта. Хайдах эрэ й-санаата кураанахсыйан, тугун эрэ албыннаппыт, сэнэбилгэ тбэспит курдук санаммыта. Оннукка да холооннооо, былыр бэл орто йэлэр саанааы ыраахтааылар Маары курдук рээ суох саханы болойон истибиттэрэ. Соппуруон Сыраанап, Сээн Ардьакыап туунан этэ да барыллыбат, туруорсууларын, этиилэрин крн-дьллээн кэпсэппиттэрэ. Оттон бу србэис йэ бтэигинээи цивилизованнай государство президенэ ааттаах кии элбэх араас норуот олорор улахан республикатын кыалатын, инники дьылатын туунан аыйах мнтэ боломтотун ууран истибэтин хайдах сыаналыахха сбй? Михаил Ефимович бэркиээн бэйэтэ да билбэтинэн кылгас тгээ тохтоон ылбытыгар Горбачев, тугу эрэ саныы олорон, эмискэ ууктубуттуу, кэинии тсптэ.

– Да-да, Михаил Ефимович, продолжайте, пожалуйста. Я вас слушаю.

– Михаил Сергеевич, я и в своем выступлении на первом съезде российских депутатов сказал и сейчас хочу напомнить вопрос о предоставлении Якутской АССР прав Советской Социалистической Республики как особой формы государства в составе обновленной России.

– Это сложный вопрос, Михаил Ефимович, надо тщательно обосновать, подготовить все законодательные, нормативные акты.

– Я все это изложил в своем выступлении на съезде депутатов, могу оставить текст выступления.

– Да-да, помню, как же, очень неординарное было выступление, – Горбачев, болойорун биллэрэн, рт-э кэинээн, ыманаан ылбыта.

Бэрт кылгас тгээ тугу да эппэт, тбк-садьык клгэ тспт кхт араас харахтарынан халты крн аарбыта. Михаил Ефимович иннигэр улуу судаарыстыба кыахтаах, эрэллээх баылыга буолбакка, охтоору мхср кырдьаас миэ э нн-тэиинин ыыктан салайар кыаыттан тахсыбыт, санаа-оноо баттыгар ылларбыт улуктуйбут кии олороро.

Горбачевка 45 мнтэ олорон, санаата тэн, дууата кураанахсыйан тахсыбыта. Ити аата, дойду салалтатын, партия ттттэн туох да йбл кии кэтэиэ суох. Ити санаатын ССРС Верховнай Советын Президиумун бэрэссэдээтэлэ А.И.Лукьяновы, ССРС Миниистирдэрин Советын бэрэссэдээтэлэ Н.И.Рыжкову, ССРС Верховнай Советын Национальностарын Советын бэрэссэдээтэлэ Р.Н.Нишановы, РСФСР Верховнай Советын Президиумун бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччыта Р.И.Хасбулатовы кытта крслэрэ эмиэ бигэргэппиттэрэ. Кинилэртэн сорохторо син интэриэиргээбит, йдбт курдук тутунналлар да, дьыалатыгар йбтхтр. Арааа, маннык туата суох тоуй крслэр кэннилэриттэн республика бэйэтин баын бэйэтэ бас билиннэинэ эрэ балаыанньатын кннрнэр кыахтааын Михаил Ефимович бигэтик йдбт буолуохтаах.

* * *

Союз таымыгар Михаил Ефимович Россияны кытта курдук йдн крсбэтээ. Ол да буоллар бу хайысхаа дааны таах олорон биэрбэтээ. Ол туоутунан 1991 сыл от ыйыгар ССРС Миниистирдэрин Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Валентин Павлов Саха сиригэр кэлэ сылдьыыта буолбута.

Ол сыл срдээх куйаас, кураан сайын этэ. Онон буоллаа, й-санаа кэ снньнэн курааны утары охсуууга тмллбтэ. Онно ханнык аныгылыы кстээх дьаалы ылыныы, олоххо киллэрии ньымаларын туаныы боппуруоа республика салалтатын долгутара. Павлов чопчу ол кэмэ кэлбитэ.

Конец ознакомительного фрагмента.