Браты Львiнае Сэрца (на белорусском языке)
Шрифт:
Чым блiжэй да вечара, тым спакайней вакол. Вечар быў цёплы, навальнiца пайшла далей, i было так прыгожа, калi сонца пачало апускацца за гарызонт, ажно захацелася ў такi вечар ехаць уздоўж ракi i нiкога не баяцца.
Але мне было вельмi страшна, i я баяўся, каб гэта не заўважыў Джанатан.
Нарэшце мы даехалi да вадаспада Карма.
– Карманьяка, тут мы ўжо апошнi раз, - усклiкнуў Джанатан, калi мы мiнулi мост.
I ён затрубiў у рог.
Катла ўбачыла сваю строму на тым баку ракi. Адчувалася, што ёй хацелася трапiць туды - яна гэтак задаволена зашыпела проста пад ногi Грыму. Ох, навошта яна гэта зрабiла!
Бо тут здарылася вось што. Грым ад спуду адхiснуўся i ўдарыўся аб парэнчы моста. Я ажно ўскрыкнуў, спалохаўшыся, што Джанатан звалiцца ў вадаспад Карма. Але ён не звалiўся, затое рог выпаў у яго з рук i знiк у вiрлiвай вадзе.
Жорсткiя вочы Катлы бачылi ўсё гэта, i цяпер яна ўжо ведала, што ў яе няма гаспадара. Яна зараўла, i полымя пачало струменiць у яе з пашчы.
О, як жа хутка мы памчалiся, каб выратаваць нашы няшчасныя жыццi! Мы гналi i гналi коней, спачатку па мосце, потым угору па дарозе, да замка Тэнджыла, а ўслед нам неслася шыпенне Катлы.
Наш шлях пралягаў петлямi сярод Старажытных гор, i нават у сне цяжка было сабе ўявiць што-небудзь больш жахлiвае, чым нашу мiтусню ад скалы да скалы, ад выступу да выступу, калi за намi iмчала Катла, а яе полымя амаль лiзала ногi коней. Яе агонь даставаў жахлiва блiзка да Джанатава, мне падалося, што брат вось-вось загарыцца, i я закрычаў:
– Не спыняйся! Не спыняйся!
Бедныя Грым i Ф'ялар, Катла так iх напалохала, што яны спрабавалi ўзляцець, каб выратавацца ад яе, яны пакрылiся пенай i iмчалi ўсё хутчэй i хутчэй, спрабуючы зрабiць немагчымае, а Катла не адставала i гыркала ад злосцi. Яна была ўжо на сваёй зямлi, i нiхто не мог прагнаць яе адсюль. Яе скачкi ўсё павялiчвалiся, i я ведаў, што яна са сваёй тупой жорсткасцю ў рэшце рэшт пераможа.
Мы гналi i гналi коней, i я ўжо страцiў надзею на выратаванне.
Мы ўжо звярнулi далёка ў горы, але пакуль яшчэ былi ўперадзе Катлы. А яна гналася за намi. I вось мы пад вадаспадам Карма. На нейкае iмгненне Катла спынiлася, таму што гэта была менавiта яе строма, менавiта тут яна звычайна стаяла, углядаючыся ўнiз. Яна спынiлася i ўгледзелася на вадаспад, дым i агонь усё яшчэ вырывалiся з яе храпы. Але вось яна ўспомнiла пра нас, паглядзела на нас нерухомым паглядам.
"Ты, жорсткае стварэнне, - падумаў я, - чаму б табе не застацца тут, на сваёй скале?"
Але я ведаў, што яна пойдзе далей.
Мы дайшлi да той скалы, адкуль убачылi яе страшэнную галаву, калi першы раз трапiлi ў Карманьяку. Раптам нашы конi спынiлiся. Жахлiва, калi конь падае пад табой, але менавiта гэта i адбылося. Грым i Ф'ялар проста павалiлiся на дарогу, а мы ж так спадзявалiся на дзiва, што яны выратуюць нас. I вось не заставалася нiчога iншага, як адмовiцца ад гэтай надзеi.
Мы прапалi, i мы гэта ведалi. Катла ведала гэта таксама, i агонь д'ябальскай радасцi паявiўся ў яе вачах. Яна нерухома стала на сваёй строме i жэрла нас сваiмi вачыма. Я быў упэўнены, што яна смяялася з нас. Цяпер ёй не трэба было спяшацца. Здавалася, нiбыта яна думае: "Я прыйду ў патрэбны час, вы мяне дачакаецеся, не турбуйцеся!"
Джанатан паглядзеў на мяне так, як мог паглядзець толькi ён.
– Даруй мне, Сухарык, за тое, што я згубiў рог, але я невiнаваты.
Я хацеў сказаць Джанатану, што ў мяне нiколi-нiколi не было таго, за што б яму трэба было дараваць, я проста анямеў ад страху.
Катла стаяла ўнiзе, агонь i дым працягвалi струменiць з яе храпы, ногi рыхтавалiся да скачка. А мы стаялi, схаваўшыся за вялiзным каменем так, што яе полымя не магло дастаць нас. Я моцна ўчапiўся ў Джанатана, а ён глядзеў на мяне, i з вачэй яго лiлiся слёзы.
Але хутка гнеў ахапiў яго, i ён, нахiлiўшыся наперад, крыкнуў Катле:
– Не надумай чапаць Сухарыка, чуеш ты, страшыдла! Ты не можаш яго чапаць!
Ён ашчаперыў гэтую глыбу, як быццам быў волатам i як быццам хацеў напалохаць яе. Ён не быў волатам i не мог напалохаць Катлу, але глыба на краi стромы была рухомая. "Нi стрэлы, нi коп'i, нi мячы не могуць забiць Катлу, успомнiлiся мне словы Орвара.
– Яе не зможа забiць нават самая вялiзная глыба".
Сапраўды, Катлу не забiла глыба, якую Джанатан штурхнуў на яе, але калi глыба пацэлiла ў Катлу, тая з рычаннем, якое магло б разбурыць горы, звалiлася ўнiз у вадаспад Карма.
16
Так, Джанатан не забiў Катлу. Яе забiў Карм. А Катла ў сваю чаргу забiла Карма. Прама перад нашымi вачыма. Мы ўсё гэта бачылi. Нiхто, акрамя нас, не бачыў, як два страшыдлы са старадаўнiх часоў нiшчылi адно аднаго. Мы бачылi, як яны змагалiся ў вадаспадзе.
Калi Катла зараўла i знiкла, мы спачатку не паверылi сваiм вачам, - цяжка было паверыць, што яе ўжо няма. Дзе яна ўтапiлася, мы не бачылi, бачылi толькi, як пена ў рацэ стала дыбам. Нiчога больш. Катлы не было.
Але затым мы ўбачылi змея. Ён высунуў сваю зялёную галаву з пены, яго хвост бiў па вадзе. О, ён быў жахлiвы, гэты гiганцкi змей, даўжынёй ва ўсю шырыню ракi - такi, якiм яго апiсвала Эльфрыда.
Змей, пра якога яна чула ў сагах, калi была маленькай, быў не толькi сагай, як i Катла. Ён iснаваў, i гэта было такое ж страшыдла, як i Катла, яго галава хiсталася ва ўсе бакi ў пошуках... I раптам ён убачыў Катлу. Яна вынырнула з вады i апынулася ў вiры, i змей кiнуўся наперад i абвiў яе. Яна дыхнула на яго сваiм смертаносным агнём, але ён схапiў яе так моцна, што выцiснуў агонь з яе грудзей. Яны кусалi i ламалi адно аднаго, iмкнучыся забiць. Мяркую, што яны чакалi гэтай сустрэчы яшчэ са старадаўнiх часоў, цяпер бiлiся, як дзве звар'яцелыя iстоты, кiдаючыся i сплятаючыся ў пенным патоку ў адзiн жахлiвы клубок. Катла ўвесь час раўла, а Карм змагаўся бязгучна, чорная кроў чорнай крыважэрнай драконiхi i крыважэрнага змея афарбавала белую пену, якая стала чорнай i брыдкай.
Як доўга ўсё гэта працягвалася? Мне здавалася, што я стаяў на гэтай сцяжыне тысячу год i не бачыў нiчога, акрамя гэтых страшыдлаў у iх апошняй бiтве.
Гэта была доўгая i жахлiвая бiтва. Нарэшце яна закончылася. Катла выдала свой апошнi немы роў, перадсмяротны, i сцiхла. У Карма не было ўжо галавы, i яны ўтапiлiся разам, абвiўшы адно аднаго. I вось, нi Карма, нi Катлы ўжо не было, яны знiклi, як быццам нiколi не iснавалi. Пена зноў стала белай, мярзотная кроў страшыдлаў была аднесена магутнай плынню вадаспада. Усё стала як i раней, як i было ў старажытныя часы.