Дэпэш Мод
Шрифт:
– Ну, не, – кажа Вася. – Я ня згодны. Я сваіх бацькоў люблю.
– Ты іх калі апошні раз бачыў?
– Якая розьніца? – гаворыць Вася. – Мне ня трэба іх бачыць, каб любіць.
– Слухай, – раптам кажа яму Сабака, – а ты можаш уявіць сябе на пахаваньні сваіх бацькоў?
– Ты што – ёбнуўся? – крыўдуе Вася. – Што ты вярзеш?
– Ды так, – кажа Сабака, – нічога. А вось мяне на пахаваньне, мабыць, і не запросяць, ну, у сэнсе, калі яны навернуцца.
– А як ты сабе гэта ўяўляеш? – пытаюся я. – Табе што – трэба сьвяточную тэлеграму дасылаць: «Дарагі Сабака Паўлаў, прыязжай – двума габрэямі стала менш!»?
– Ну, я не пра гэта.
– А пра што?
– Ня ведаю, проста я думаю, калі зь імі нешта здарыцца, усё адно зваляць на мяне, яны прывыклі ўсё валіць на мяне.
– Проста ты – антысэміт, – кажу я.
– Усё адно, – кажа Вася, – тут ты праганяеш. Па-свойму гэта прыкольна.
– Што, – кажу, – хаўтуры?
– Не, ну там бацькі, сям’я. Я вось разграбу тут усё і абавязкова звалю дахаты. У мяне мама ў Чаркасах.
– Разумееш, – кажу я яму, – я напраўду нічога ня маю супраць. Сям’я дык сям’я, мама дык мама. Разумееш, мы некалі з братам, яшчэ калі я ў школу хадзіў, абчысьцілі адзін палац культуры, невялікі
– Навошта?
– Ня ведаю, проста – перла нас, вырашылі што-небудзь абчысьціць. Выцягнулі некалькі ўзмацняльнікаў, прымочкі там розныя, нават частку барабаннай устаноўкі, прыкінь.
– Ну, і што вы з гэтым зрабілі?
– Прадалі. У іншы палац культуры. Там нават не запыталіся, адкуль гэта ў нас, лохі. Мы ў прынцыпе танна прадалі, так што пытацца было бяз понту. Прадалі. А потым пайшлі ў краму і накупілі дыскаў.
– Дыскаў?
– Так. Плойму вінілу, яшчэ чувак, ну, які ўсё гэта прадаваў, меў пад прылаўкам фірмовы «Дэпэш мод», прыкінь, у іх тады толькі выйшаў падвойны лайфовы альбом. «101» называецца. Ну, мы і выкінулі на яго процьму бабак.
– Сур’ёзна?
– Ну. А найпрыкольнейшае ведаеш што?
– Што?
– Гэта было наагул адзінае, што мы з братам купілі РАЗАМ.
11.35
Срань, што рабіць, я б яго і не шукаў. Навошта яму гэта, і нябожчыку – навошта, ён яму і жывому ня надта патрэбны быў, а цяпер – так і наагул, ён цяпер недзе па дарозе ў сваю Валгалу, дыбае скрозь касьмічны змрок на сваей адзінай назе, і толькі анёлы, стоячы ўздоўж дарогі, салютуюць яму, беручы пад казырок і агольваючы абарваныя ў баях верхнія канцавіны, нябожчык бясспрэчна павінен трапіць у рай для інвалідаў, павінен жа там быць нейкі падзел, не запускаюць жа іх усіх праз адну браму, хоць – адкуль мне ведаць. Сапраўды, адкуль мне ведаць, можа акурат худыя і цыбатыя анёлы ў эсэсаўскіх шлемах са шмайсэрамі наперавес зьбіраюць і здаровых, і інвалідаў перад велічэзнай зьзяючай брамай, на якой шрыфтам Родчанкі напісана «Работа робіць вольнай», зьбіраюць усіх разам, хто спрабуе ўцячы – таго проста прыстрэльваюць і адцягваюць у суседнія хмары, нарэшце выходзіць сьвяты Пётра, такі сабе Бураціна зь вялікім залатым ключом, адчыняе браму, і анёлы пачынаюць заганяць туды масоўку, заштурхваюць іх і ўжо там, ува ўнутраным дворыку дзёўбанага раю, дзеляць на калёны і вядуць рознымі дарогамі, кожная зь якіх, у сваю чаргу, назьменна сканчаецца вялікай газавай камэрай.
Так што чувак мае яшчэ двое сутак часу, каб дайсьці да сваёй канцавой і стаць навек у дэпо, здаўшы зброю анёлам і атрымаўшы ад іх вялікі жалезны крыж за гераізм на ўсходнім фронце. Тое, што ён дабравольна вываліў свае мазгі на кухонную падлогу, ні пра што яшчэ ня сьведчыць – бываюць у жыцьці такія моманты, калі найвышэйшай сумленнасьцю і найвялікшым маральным учынкам можа стацца вызваленьне атачэньня ад сваёй прысутнасьці, такія рэчы разумець трэба.
Штопраўда, ёсьць адзін раён, акурат за новым цыркам, ад самай ракі і да самай чыгункі, квадратныя кілямэтры непралазнага прыватнага сэктару, адразу за якім пачынаюцца заводы, так бы мовіць – старыя фабрычныя прыгарады, улетку там наагул нікога не сустрэнеш, куды яны ўсе зьнікаюць, я ня ведаю, але можна гадзінамі лазіць па пяску і друзу і нікога не сустрэць, я ўжо маўчу, што там робіцца ўзімку. Я да чаго вяду – там пражывае наш сябра Чапай, ён жыве ў майстэрні пры заводзе, што вырабляе рыштунак для шахцёраў, у сэнсе не адбойныя малаткі, а там розныя лямпы, ліхтары, ну і так далей – што там можа спатрэбіцца шахцёрам пад настрой, Чапай кажа, што ягоны дзед будаваў гэты завод, так што ў іх гэта нібы традыцыя такая сямейная, тата Чапая збухаўся некалькі гадоў таму і лячыўся недзе ў дурцы, Чапай час ад часу езьдзіў да яго ў адведкі, прывозіў сьвежую бялізну і прэсу, перадваў прывітаньні ад брыгадзіра, такія вось рэчы, яны жылі ў адным з баракаў акурат над рэчкай, але баракі пачалі зносіць, а паколькі Чапай-тата яшчэ ў васьмідзесятых прапіў усе дакумэнты ўключна з накладнымі на дзядулевы георгіеўскія крыжы і ордэны працоўнага чырвонага сьцяга, то перасяляць іх ніхто нікуды, вядома, не зьбіраўся, Чапай-джуніар, як сын палка, пайшоў да дырэктара тады яшчэ нармальнага савецкага завода і папрасіўся ўзяць яго ў цэх, тыпу па бацькоўскай лініі, дынастыя там, і так далей, Чапай на такія рэчы вёўся, думаю, ён ужо і ў дурцы пасьпеў сабе месца забраніраваць, у адной палаце з татам, такая б выйшла палата перадавікоў вытворчасьці, да іх бы прыходзілі на экскурсіі піянерскія дружыны, слухалі б іхныя дэпрэсіўна-маніакальныя ўспаміны і пакідалі б ім на тумбачках пакункі з апельсінамі, печывам і дэнатуратам. Прадстаўнікі моцных прафесій павінны паміраць прыгожа, гэта толькі розная інтэлігенцкая шлаябень можа захлынацца ў памыях і пакутваць ад гемарою, а сапраўдныя мужчыны, якія сьціскаюць у сваіх руках, што там яны сьціскаюць у сваіх руках, вось, якія сьціскаюць у руках рычагі ад асноўных мэханізмаў гэтага жыцьця – яны маюць згараць на вытворчасьці, гераічна падаць на гарачыя падлогі ліцейных цэхаў, абрываючы ўласны працоўны стаж, паміраць ад белай гарачкі і перапою, ад рознага там пабытовага траўматызму, калі белую гарачку можна лічыць пабытовым траўматызмам.
Зноў жа-такі, для чаго я гэта ўсё кажу? Дырэктар пагадзіўся ўзяць яго на працу, яны нешта там выправілі ў ягоных дакумэнтах, паколькі Чапай школу яшчэ ня скончыў і рабіць гэтага не зьбіраўся, дырэктар проста забраў яго ў цэх і ўсё. Дазволіў яму жыць у адной з майстэрняў, дакладней у капцёрцы, на прамасьленых робах, і сказаў ні пра што не турбавацца. Дырэктар у іх, тыпу, таксама быў з дынастыі, калі можна ўявіць сабе дынастыю чырвоных дырэктараў, хаця – чаму б і не. Завод на той час пачаў здаваць пазыцыі на рынку вытворчасьці шахцёрскіх аксэсуараў, ці як гэта назваць, ну, то бок там і рынку як такога не было, яны лічыліся адзіным профільным прадпрыемствам у рэспубліцы, завод развальваўся, як і усё ў краіне, што можна было скрасьці – дырэктар скраў, што было нельга – сапсаваў, карацей дзейнічаў па старых інструкцыях па грамадзянскай абароне і, прадугледжваючы наступленьне падступнага, хоць і нябачнага, ворага, станкі, вадаправод і радыёрубку на ўсякі выпадак падарваў, не ў прамым сэнсе, канешне, штосьці там і надалей працавала, некалькі майстэрняў плюс аўтапарк неяк і далей круціліся, толькі агульны энтузіязм зьнік і работнікі распаўзьліся па прыватным сэктары. А Чапай з дырэктарам засталіся. Зь цягам часу дырэктар расслабіўся і вырашыў рэанімаваць хаця б часткова сваё эксклюзіўнае дзецішча, пэўна прывіды памерлых чырвоных дырэктараў прыляталі да яго па начох і размахвалі перад вачыма шахцёрскімі лямпамі, не даючы старому спаць, таму ён зноў пачаў рабіць бізнэс, знайшоў нейкіх інвэстараў, нешта яны там такі запусьцілі на рынак па новай, і хоць большасьць завадской тэрыторыі па-ранейшаму ляжала ў гаўне і руінах, агульнае ўражаньне было такім, што завод працуе. І ўласна, я ўсё гэта гавару да таго, што Чапай па-ранейшаму жыў у сваёй майстэрні, адбіў сабе два пакойчыкі, працаваў аўтасьлесарам, шабашыў налева і направа, дырэктар яго нават любіў, ну, у сэнсе як спэцыяліста. Яшчэ Чапай, паколькі часу ў яго было больш чым дастаткова, вадзіўся з панкамі на раёне і меў сапраўдны самагонны апарат, які ён змантаваў па схемах з абломкаў нейкай абаронкі, сабранай ім па цэхах і майстэрнях, нават знак якасьці на яго прыкруціў, уся гэтая д’ябальская машына зьзяла нікелем, медзьдзю і засакрэчаным авіяцыйным дзюралюмініем, дырэктар ня меў нічога супраць, хай, казаў ён, хай займаецца, калі душа ляжыць да тэхнікі, ён, здаецца, не зусім разумеў, што менавіта пераганяе там па колбах Чапай, але бляск нікелевых змеевікоў яго заспакойваў, тым больш, што за электрычнасьць Чапай плаціў сам, тут галоўнае ўмець лічыць працоўную капейку, там прафсаюзы, самаакупляльнасьць, дзяржаўныя датацыі, ніколі гэтай хуйні не разумеў. І вось чаму я пра гэта кажу – недзе праз панкаў, што куплялі ў Чапая свае наркамаўскія сто грамаў, зь ім пазнаёміўся Саша Карбюратар, Саша ня быў панкам, больш за тое – ён панкаў не любіў, ён любіў тэхніку, ну, я казаў ужо, здаецца, пра гэта, але так выйшла, што яны пазнаёміліся – Саша і Чапай, і Саша час ад часу заходзіў да Чапая ў майстэрню, разглядаў бліскучыя і запацелыя ад перагонкі трубы зьмеевіка, разьбіраў разам з Чапаем схемы танкаў, піў зь літровага кубка яшчэ не настаяную брагу, ну, адным словам – гэта было ягонае, у сэнсе ня брага, а вось усё гэта – станкі, зьмеевікі, цяжкая і машынная прамысловасьць, Карбюратару гэтага не хапала, а ў Чапая гэтага гаўна быў цэлы завод плюс ваколіцы. Таму, калі нашага Карбюратара і можна недзе зараз знайсьці, то хіба што там – у завадскіх майстэрнях, вось, што я думаю і выкладаю ўсё гэта сваім сябрам, так, напраўду ня так ужо і шмат месцаў, дзе нашага брата могуць прапусьціць, вось Карбюратар адно такое месца дакладна меў, і мы павольна зьбіраемся і ўжо выходзім, і раптам ужо на выхадзе трапляем на Какаву, Какава стаіць перад пад’ездам увесь нейкі разьмяклы й апухлы, бачыць нас, о, – кажа, – здароў, вы куды? мы, – гаворыць Вася, – па справах, так што валі спаць. Можна я з вамі? – пытаецца Какава, выціраючы пот рукавом пінжака, мудак тоўсты, давай-давай, – кажа рэзка Вася, – спаць, я не хачу спаць, – зноў просіцца Какава, – вазьміце мяне з сабой, пайшоў на хуй, – нэрвуецца Вася, – цябе нам толькі не хапае. Ну, а куды вы хоць? – жаласна пытае Какава, Какава, – адказвае яму Вася, – у нас справы, бачыш? мы Карбюратара шукаем, Карбюратара? праўда? дык паслухайце, – крычыць Какава, усё, – адразае Вася, – спаць, ну сябры, – разгублена гаворыць Какава, я ж магу вам..., валі давай, дабранач, і мы ідзем, а ён застаецца, прыдурак тоўсты.
12.00
Зеляніна, што наліпае, як вільготная папера, чырвоныя будынкі, мы неяк так не зусім удала выехалі, прапхаліся амаль праз паўгорада, заехалі на плошчу, так, нібы хочам знайсьці нашага сябра недзе на вуліцы, у рэшце рэшт нас выштурхоўваюць з тралейбуса кантралёры, і мы ідзем далей пешкі, пераходзім плошчу, ідзем, разглядаем афішы, разглядаем рэкламу, больш і разглядаць намя чаго, Сабака цягне заплечнік з бухлом, каля булачнай таўчэцца хіпота кончаная, спаўзліся, як шчуры на сьвежае паветра, стаяць, п’юць сабе нешта, зь імі побач нейкія вядомыя твары, стаіць Саша Чарнецкі, яшчэ нехта ў скуранцы з ардэнамі і мэдалямі, Сашу мы ведаем, мы нават хадзілі з Сабакам пару тыдняў таму на ягоны канцэрт у дк каля стадыёну, нас там заламала ахова – нехта поруч з намі шпурнуў у залю пэтарду, яны падумалі, што гэта мы, ледзь адмазаліся, навокал Сашы стаіць хіпота кончаная, добры ранак добрага дня.
– Нефармалаў трэба расстрэльваць, – кажа Вася.
– Троцкі сказаў? – пытаюся.
– Пры чым тут Троцкі. Глядзі – стаяць, сукі.
– Ну і што?
– Не люблю, – кажа Вася і далей ідзе моўчкі.
За паўгадзіны мы пераходзім праз мост, знаходзім завадскі паркан і празь дзірку ў ім пралазім на падворак.
12.30
У Чапая мы былі некалькі разоў, ён спэцыяльна для сяброў пазначыў сваю майстэрню, бо іх там некалькі стаіць амаль падобных – напаўразваленых яшчэ з часоў першай расійскай рэвалюцыі 1905-га году, шэрых буданоў. На чапаевым зялёнай фарбай напісана «сацыялізм» і дамаляваная трохі рахітычная зорка, падобная да мэдузы, ну, маецца на ўвазе, колерам, Чапай у прынцыпе, тыпу Васі, таксама спэцыяліст па дыялектыцы, яны паважаюць адзін аднаго, гэта мы з Сабакам тут чужыя – я не люблю Маркса проста так, ну, а Сабака мае да старога свае прэтэнзыі, тут усё зразумела.
Чапай нас адразу пазнае, прывітаньне, – кажа, – заходзьце, прапускае нас у капцёрку, высоўвае галаву вонкі, асьцярожна азіраецца ва ўсе бакі і зачыняе за сабой дзьверы. Мы праходзім унутр. Чапай, як і прынята сярод пралетарыяў, на побыт кладзе, пакой у яго амаль пусты, пасярэдзіне стаіць згаданы мной апарат і трывожна гудзе, пад апаратам валяецца пара колбаў, я нарэшце прыгадваю, якія яны на выгляд, на падваконьні ляжаць кнігі, я бяру адну – пятнаццаты том чагосьці, чаго менавіта, я разабраць не магу, але яўна нешта партыйнае, са штэмпелем завадской бібліятэкі, сур’ёзны пацан гэты Чапай, ён старэйшы за нас на пару гадоў, яму ўжо за дваццаць, да таго ж, і працоўны стаж – гэта вам ня проста так, ён праходзіць за намі ў пакой, сядайце, – кажа, у пакоі некалькі табурэтаў, як справы, – пытаецца? нармальна, – кажа Вася, – вось Карбюратара шукаем, даўно яго бачыў? даўно, – кажа Чапай, сядае на табурэт, закідвае нагу на нагу і запальвае беламор.
Чапай худы і засяроджаны, на нас ён увагі амаль не зьвяртае, сядзіць сабе, нага на нагу, чытае нейкую партыйную прапаганду, на ім старая майка, кеды і спартыўныя штаны, да таго ж ён носіць акуляры, сярод нашых знаёмых ня так і шмат людзей, што носяць акуляры, хоць, можа, ён гэта для понту, ня ведаю.
– А дзе ён можа быць, ня ведаеш? – пытаюся я.
– Ня ведаю.
– Ён табе нічога не казаў?
– Не казаў.
– Хуёва, – кажу я. – у яго бацька загінуў.
– Айчым, – папраўляе мяне Сабака.