Дзікі сабака Дзінга, альбо Аповесць пра першае каханне
Шрифт:
Але як добра было ў гэты шчаслівы дзень! Заходзілі госці, і Таня радавалася сябрам. А маці заводзіла для іх патэфон, які прыносіла з сабой з бальніцы.
І сёння павінна быць не горш. Прыйдзе іх бацька, прыйдзе Коля… Ці прыйдзе ён?
«Я, здаецца, пакрыўдзіла яго зноў, — падумала Таня. — Навошта? Якая дзіўная істота чалавек, калі два словы, сказаныя дурным хлопчыкам Фількам, могуць замуціць ягоную радасць, затрымаць добрыя словы, што гатовы вырвацца з сэрца, спыніць працягнутую для сяброўства руку!»
Тані захацелася
Але затое, павярнуўшы галаву, убачыла яна маці, што ўважліва глядзела на яе.
Маці трымала яе дзённік — школьную ведамасць. Не ўсё было ў гэтым сшытку так выдатна, як раней, але маці ў гэты раз маўчала. І позірк яе, звернуты да дачкі, быў задумлівы і жаласлівы, нібы разглядвала яна не Таню, а маленькую істоту, якую некалі гушкала на каленях.
Маці была ўжо апранута ў святочную сукенку з чорнага шоўку. І як стройна трымалася сёння яе галава, якімі цяжкімі і бліскучымі былі валасы на патыліцы! Хіба ёсць у свеце чалавек, прыгажэйшы і мілейшы за яе?
«Як не можа зразумець гэта бацька?» — падумала Таня.
Некалькі ватных пушынак прычапіліся да сукенкі маці. Таня садзьмула іх сваім дыханнем.
— Хутка прыйдзе бацька, — сказала яна.
— Так, я чакаю, — сказала маці, — і Надзея Пятроўна прыйдзе. Я прасіла яе прыйсці.
— Лепш бы яна не прыходзіла! — міжволі ўсклікнула Таня.
— Чаму, Таня? — запытала маці.
— Не трэба.
— Чаму ж усё-такі, неразумнае дзіця?
Але замест адказу Таня пакружыла маці вакол свайго маленькага дрэўца, увесь час баючыся, што, можа стацца, і дарослыя прыкідваюцца таксама, як і дзеці: яна кружыла яе доўга.
Рып крокаў і тупат на ганку спыніў іх гульню.
— Тата прыйшоў, — сказала маці са смехам. — Перастань.
Таня адскочыла ў кут.
— Коля прыйшоў, — сказала яна, пабялеўшы.
Але не, гэта прыйшлі іншыя — тры дзяўчынкі, з якімі Таня сябравала ў атрадзе.
Таня выйшла да іх з кутка.
— А танцаваць у цябе можна? — запыталіся дзяўчынкі, хаця з марозу вочы іх нічога не бачылі і твары былі чырвоныя.
— Можна. Сёння ўсё можна! — сказала Таня. — Я зараз завяду патэфон.
Гучная музыка запоўніла ўвесь дом, як сонца, заліла яго гукамі, набіла да самага даху.
Потым прыйшоў бацька з Надзеяй Пятроўнай. Ён некалькі разоў абняў Таню і павіншаваў яе са святам, а Надзея Пятроўна падарыла ёй тарбасы і маленькую даху, усю вышытую бісерам.
А Колі не было.
І маці запытала:
— А дзе ж Коля?
— Вось упартае хлапчаня! — сказаў бацька. — Ні за што не хацеў ісці разам з намі. У мяне, кажа, свой падарунак Тані, я прынясу яго сам.
Услед за імі прыйшоў Філька з бацькам, з маці і з трыма маленькімі братамі, якія прыехалі на сабаках да яго ў горад. Усе яны былі смуглыя і сталі ў рад перад Таняй, пакланіўшыся ёй, як гаспадыні, нізка. Потым усе, як адзін дасталі з кішэняў хусткі, складзеныя ў чатыры столкі, і выцерлі імі насы. І паляўнічы ганарыўся іх паводзінамі, а маці спакойна курыла люлечку, абітую меднымі цвікамі. І цвікі гэтыя блішчалі пры свечках.
Дзяцей падымалі на рукі, і Таня цалавала іх, усіх без разбору, зрэдку аглядаючыся на сваю маці. Тая ўвесь вечар стаяла з Надзеяй Пятроўнай, трымаючы яе пад руку, хаця Таня ўжо некалькі разоў намагалася іх разлучыць: то прасіла патрымаць яе маленькую даху, то памагчы надзець тарбасы. Але кожны раз, з усмешкай паляпаўшы Таню па плячы, маці вярталася на сваё месца да Надзеі Пятроўны, па-сяброўску размаўляючы з ёй.
Госці зноў папрасіліся танцаваць.
Таня падышла да патэфона, радуючыся, што хоць на секунду можа павярнуцца да ўсіх спіной.
Яна старанна круціла ручку, і чорны бліскучы круг круціўся перад яе вачыма, і, працавітая, як конь, іголка хадзіла па сваёй баразёнцы. Яна спявала ў тры галасы і спявала ў адзін, яна іграла, іграла, нібы цэлы хор медных труб і флейт, як светлыя духі, пасяліўся на яе вастрыі.
А Колі не было.
— Дзе ж ён? — думала Таня з тугой.
За яе спіной, калышучы маленькую піхту і вялікі папяровы абажур пад столлю, танцавалі дзеці. З імі разам танцаваў бацька. Ён быў вельмі вясёлы сёння і скакаў цудоўна, захапляючы дзяцей.
— Паглядзі, Таня, — гаварыла штохвілінна маці, — гэта ж бацька танцуе!
— Так, — адказала Таня, — я бачу, мама, ён танцуе вельмі хораша.
Яна глядзела на бацьку. Але думкі і позірк яе блукалі. І хутка яна злавіла сябе на тым, што бацька, і танец яго, і весялосць мала прыцягваюць яе ўвагу. А зусім нядаўна колькі горкіх і салодкіх пачуццяў цяснілася ў яе сэрцы пры адной толькі думцы пра бацьку! Што з ёй? Яна ўвесь час думае пра Колю.
«Дзе ён цяпер? У Жэні сёння таксама ёлка».
Але тут Філька з братамі пачаў ціха кружыцца, пашыраючы круг. Яны закідвалі ногі мякка, ледзь падымаючы іх з падлогі, і то адзін з іх, то другі клікаў да сябе Таню. Яны танцавалі танец, які звычайна танцуюць вясёлыя эвенкі на пясчаным беразе Тугура ў час, калі ўзыходзіць над лесам месяц.
Таня ўвайшла ў іх кола. Яна танцавала, штохвілінна пазіраючы на дзверы.
— Малайцы! — крыкнуў у захапленні бацька. — Чорт пабяры, мы будзем сёння весяліцца! Таня, папрасі ў мамы віна. Я маю для вас яшчэ адзін падарунак.
Маці сказала:
— Бацька, не дурэй. Віна ім нельга.
— Я ведаю цвёрда толькі адно, — сказаў бацька: — Нельга есці воўчыя ягады. А віна — па кроплі можна.
— Па кропельцы можна, — паўтарылі дзеці.
І нянька прынесла на вялікім падносе бутэльку салодкага віна. А ўслед за нянькай зайшоў зусім малады чырвонаармеец Фралоў. Ён быў у кажусе шафёра, усміхаўся ўсім хітрай усмешкай, а ў руцэ трымаў вядро.
— Фралоў, дружок, — сказаў бацька, — пакажы-тка наш падарунак дзецям.