Эр ки?и уонна дьахтар

Неймохов Егор

Бастакы кууруу бтэрбиттэрин кэнниттэн Рафик эттэ:

– Эллэй, рэх бттэ, аны сынньана тххэ, пааркаа бара сылдьыахха, кыыс эрэ онно кыйма курдук элбэх, иккиэн биир эмэ паараны булан хайытыахпыт уонна, баар, тыаа тахсан шашлыктыахпыт эбэтэр куоракка хааталыахпыт, табаарыстарым – дьиэлээх уолаттар элбэхтэр, массыынанан ханна баарар тиийиэхпит.

Эллэй биир тылы утары эппэккэ сблэспитэ.

Куйаас кн этэ, сайыы пааркаа саа тыллыбыт мутукча дабаххай сытыныын холбоон, уратытык дыргыйара. Араас хачыалларга, эттэн анаарар иигэ эбэтэр дьон «абааы клэтэ» диэн ааттааччыларыгар, «ктр тэриэлкээ» дьон уочараттаан тураллара. Сиэх

быаас ырбаахыны кытта джинсынан сылдьар Эллэйдээх Рафик тстэрин мттн, тула аалынаар кыргыттарга адьас да кыаллыбат курдук асфальт суолунан маан нх «Адидас» кроссовкаларынан сиртэн-буортан тэйиэхтии чэпчэкитик хааман, аллея устун ктн-мн иэллэр. Ол кэмэ:

– Рафик! – диэн соумар хаыыны кытта кыргыттар блхтрттэн эмиэ джинсылаах, саархай куоптатыгар баттаын ыан кэбиспит орто ууохтаах этиргэн кыыс ойон тахсан, кыыл кмс бхтх мотооно курдук суон харыларынан Рафик моонньугар иилистибитэ, уола быдан рдк буолан, ыйаастан турара уонна атаын тбтгэр тура-тура иэдэиттэн уураан чобуратта.

– Оо, Катя-Катерина! – Рафик да рдэ быыылаах, хардары уураан ылла. – Хайа бу хантан кнн? Питергэ рэнэр эти буолбат дуо?

– Бу уол дааны! Бтн сылы быа крсбэтэхпит уонна ити баар! Адьас бээээ арахсыбыт курдук, арахсыахтан бтн сыл ааста, сайын буолла дии, каникул диэн баар ээ!

– Ээ, суох, соуйбучча эттим, – Рафик кулук-халык буолла, онтон аргыын крн, быыанар сирим бу баар эбит диэбиттии, даллах гынна, – оттон бу – Эллэй, бииргэ рэнэбит, Эллэй, билис – оскуолаа биирэ рэммит кыыым Катя.

– Олус чгэй, – дии тстэ онуоха кыыс, – ээ, арба, бииги эмиэ иккиэбит, бу мин Питергэ бииргэ рэнэр дьгэм Алена.

Уолаттар онно эрэ кулуун курдук кбс-кн, от кэ былаачыйатын ааас уолугунан маан эмиийин куоахтара кстр, рммт хара сууоун тгэр намылыппыт, саха кыыыгар рдк ууохтаах кыыс кыргыттартан арыый бэттэх турарын кр тстлэр. Алена аатын истэн, кинилэр диэки атыллаата уонна сгрс гынна, эмпэрэ хара харахтар Эллэйгэ хатанан аастылар, толлойбут уоун сэгэтэн, мчк гынан ылла.

Оок-сиэ, дооттоор! Манай крттэн таптал баар дииллэрэ чахчы эбит! Бу иннинэ Эллэй кыргыттарга сблэтэрин билэрэ, бырааынньыктарга араас эрийсии, сымнаабыт-сылаанньыйбыт кыргыттардыын муннукка-ханныкка тутууу-хабыыы, уураыы-сыллаыы да ханна барыай?! Ол иин, аахайбат курдук Рафиктаах крслэрин, рэллэрин-ктллрн одуулаа туран, бу сэмэйдик туттар Алена биир кртттэн соотохто срээ мхс тстэ. Хайдахтаах чгэй кыыый! Муода крдрчч кырааабысса кыргыттар хаамар рдэллэриттэн тэн кэлбиттии, дьылыгырас быыылаах-тааалаах, оройунан саастаан ньалаарыччы тарааммыт баттаа чанчыгар намылыйбытын аннынан ыас хара харахтарынан боломтолоохтук уонна таайтарыылаахтык одуулаара, кырааска сыстыбатах уоа-тииэ, сэмэйдик уонна дьоуннук туттара чгэйин!

– Чэ эрэ, дооттоор, манай аттракциоа сылдьыаы, – Рафик хамандыыр киэбин ылыммыт чинчилээх.

– Уой, мин рн кытта! – дии оуста Катя, итиэннэ булгуччулаах быаарыыны ылыммыт кии сиэринэн, Рафик тоолоуттан тутуста, – бардыбыт!

Ол курдук хоннохторун анныттан ылсан бастаатылар, оттон Эллэйдээх Алена кинилэр кэннилэриттэн сэргэстээ хаамыстылар. Уол бу остуоруйаттан тэн кэлбиттии дьикти чгэй кыыстыын тээ ктээн иэриттэн долгуйан, бэлээ хатта, срээ мхсн хараа ирим-дьирим буолла. Иигэр маннык кэрэ барахсанныын бииргэ барар кыаы биэрбит Катяа махтана санаата, ол эрээри Катяа Рафиктан атын ким да наадата суох быыылаах, тбтн уол санныгар нуоатан, бокуойа суох кэпсиир-ипсиир.

Эллэй кхсн этитэн, кмэйин чллрттэ уонна кэмниэ-кэнээс кыыстан ыйытан, титирэс саатын бэйэтэ арыычча ииттэ:

– Хайа, Питергэ т чгэйий?

Хата кыыа инэн-толлон турбакка кэпсэтэр кии буолла:

– Халлаана уустук. Сайынын наар ардыыр, оттон кыын инчээй хаар быыстала суох тэр, ол салгытар, оттон дьоно-сэргэтэ судургулар, москвичтар курдук киэбирбэттэр. Олус сблээн рэнэбин.

– Ханныкка рэнэин?

– Профсоюз университетыгар.

– Оттон факультеты?

– Юридическай.

– Оо, срдээх наадалаах идээ рэнэр эбикккин дии, – Эллэй кэм уоскуйан, ону-маны арааран йдр буолла, онон кыыы хайгыыр тгэни мчч тспэтэ, – билигин сокуону билбэт кии сатаан олорбот йэтэ.

– Оннук буолуо да, юристар уонна экономистар нааа элбээннэр, саа бтэрбиттэр Дьокуускайга ханна да сатаан лэ булбакка сылдьаллар, оттон эн тугу гынаын – лэлиигин дуу, рэнэин дуу?

– рэнэбин, маннааы университекка геологическайга.

– Тыый! Хата, эйиэнэ нааа кэскиллээх идэ эбит дии, Саха сирин билиитэ да, кэскилэ да геологияттан тутулуктаах, республика бн-аын бтннтн кэриэтэ хааччыйар саамай улахан хампаанньаны АЛРОСА-ны да ылан кр.

Кыыс кини рэин хайаабытыттан Эллэй эгди буолла, ол иин эгэ-дьаа хоруйдаата:

– Оок-сиэ, юрист диэх курдук, барытын билэин.

– Итиннэ кии билэ сатыыра туох баарый? АЛРОСА республикаа суолтатын туунан кн аайы кэпсииллэр дии, – диэн кыыс хайдах эрэ сблээбэтэхтии эппитигэр, Эллэй ыксаата: «Сатаан кэпсэтимээри гынным, хайалым кл гыммыт курдук буолан таыста дуу тугуй?» Ол кэмэ инники иээччилэрэ «абааы клэтин» аттыгар тохтоотулар.

– Мантан саалыыбыт дуо? – диэн Катя ыйытта.

– Манай куораппытын эттэн дуоуйа-астына кр, – Рафик ким да хоруйдуон икки ардыгар билиэттэри ыла охсон, иккитин Эллэйдээххэ биэрдэ уонна кый халлаанынан эргийэр улахан ии ыскамыайкалара аллара намтаан, субуан ааалларыттан бииригэр Катятынаан сиэттиэн киирэ оустулар.

Эллэй рдккэ тахсарын оо эрдэиттэн абааы крр, мэйиитэ эргийэрэ, ууоа кыйыттара, лт тххэ дылыта, «синим биир!» диэн баран аллара ыстанан кэбииэн саныыра. Ол эрээри бу сырыыга кэрэ кыыс иннигэр хайдах млтх кии курдук кстй? Атын ыскамыайка хачайдана кыыкырдатан кэлбитигэр, Аленалыын утарыта олорунан кэбистилэр. Дьэ дьикти! рдктэн салыбырас буолуор дылы саллар бэйэтэ куттал диэни туура умунна, эттэн аллара сири крбт дааны, хараар Алена эрэ алыптаах кэрэ мсснэ, маан эмиийдэрин куоаахтара кстр толору тгэр тэрбит сууоа мхср, сэгэспит уостарын быыынан хоруока кмс тиистэрэ клмрдээ, ыас хара харахтара тырымнаа, аллара паарка иин, куорат дьиэлэрин сонуруу умсугуйа одуулаара… Алена барахсан иннигэр мичээрдии, рэ-кт олордун, Эллэй йэтин да тухары бу халлааа харбаа-харбаа сыыйа намтыыр иигэ эргичийэргэ бэлэм!

– Эс, хайдах эрэ астыга суох, «ктр тэриэлкээ» барыаы, – диэтэ Рафиктара ииттэн бппттэригэр, – дьэ онно жестко кттэ.

Уонча кии киирэн, кыараас тгрк «тэриэлкэни» кыйа сэргэстээ олордулар, атына эбитэ буоллар, кый-бырах тамнаан кэбииэххэ айылаах тэйбэнииригэр эпсэн, иирбиттии кулахачытар тэрилгэ Эллэй туох да иин олоруо суох этэ, оттон кыбычыын «тэриэлкээ» Алена уа илиитин рдгэр ытыын уурар, иккис илиитинэн кинини кууан олорон рэн тугу барытын умунна – маннык синньигэс биили ыбылы тутан олоруу кэнниттэн орто дойду олоуттан ууратабыт да диэтэхтэринэ, сблэиэх курдук туруктааа.