Эр ки?и уонна дьахтар

Неймохов Егор

– Ийээ, мин аам атын кии дуо?

Ксенья олус соуйан, тутан киирбит суумкатын муостаа тл ыыктан кэбиспитэ, атахтарын тааын олорон эрэ уларытталларыгар аналлаах, киирэр ааа туруорбут олоппоугар лах гыммыта:

– Туох даа?!

– Сордо Вовка: «Эн нууччалыы дьннээххин, оттон ийэлээх аа мас сахалар, ол аата, эн дьинээх аа нуучча быыылаах», – диир.

Ийэтэ ону истэн р тыыммыта, хата иитиэх оо буоларын туунан тугу да эппэтэхтэр эбит.

– Сордо Вова диэн кимий?

– Оттон ити… Щукин Вова…

– Эллээйчик, бииргэ рэнэр табаарыскын хос ааттыыры куаан. Оттон аа биикки трттэрбитигэр сахалартан ураты араас омуктар бааллара – нуучча казактара, поляк сыылынайдара, олохтоох эбэкилэр. Онон эйиэхэ европейскай хааны, бгэлэри

дьннэрэ-бодолоро хас да клнэ кэнниттэн эргийэн кэллээ дии, ити уустук боппуруос, улааттаххына рэтиэ-билиэ, оттон Щукин Вованы кытта аны оонньоомо, кини билииттэн оорон кр-кр сымыйа хобу-сиби таратара олус куаан, биирдэ баран эттэххэ, кини сиртэн да быга илик оочоос дии, онно тугун дьыалатай?! – олус кыыыран-кыйаханан, тугу да эбии булан эппэккэ, хоугар киирэн хаалбыта. Уолун уоскуппута курдук буолла да, дьиэр ыллахха бэйэтэ сымыйалаата, ол эрээри Эллээйчиккэ «эн ийэ-аа атыттар» диири син биир тыыннаах этиттэн быстарар кэриэтэ ыарыылаахтык саныыра.

Ол киээ Бэргэн лэтиттэн кэлбитигэр, оото моуоктаах ыйытыытын туунан ботур-итир кэпсээбитэ.

– Уоугар уоаа куурбакка сылдьан, хобу-сиби таратар туох буолбут оонуй – ол Щукин Вова?! Дьэ ити буоллаына, мин сарсын оскуола дириэктэригэр бардаым! – кэргэнэ кыыырбыта.

Кырдьык, дириэктэри кытта Бэргэн кэпсэтиэиттэн араас уорбалааынынан ким да оолорун сирэй-харах анньыбат буолбута. Ол да буоллар, дьэбиннээх тимир рбэ кэлэн срэхтэрин ыарыылаахтык таппыт быыылааа, хаан эрэ кырдьыгынан кэпсиэхтээхпит диэн санааттан иккиэн да олус саллаллара, «сгэ тр диэри дл сынньанар» диэбиттии, ол туугар олус ыарахан, хобдох тгэни уата-кээтэ сатыыллара, син биир кии лр л киниэхэ кэлиэхтээин санаабакка кыалларын курдук…

Ксенья р тыынан баран, эркиэ ыйаммыт хаартыскаа оолор ортолоругар турар Эллээйчигин сыллаан ылла уонна уотун умулларан, хостон тахсан, Бэргэнигэр чугааата. Эрэ киниэхэ кыаллыбакка, бэркэ тартаран кинигэтин ааар, онуоха Ксенья «Сириус» эргэ радиолатын холбоон, Моцарт «Реквиемын» пластинкатын туруорда. Сонно санньыар музыка кутуллубутугар, Бэргэн кинигэтин рднэн кр тстэ.

– йдгн дуо, Бэргээн, аан манай билсибит кммтн, ити музыканы истэ, эн таайы аах дьиэлэригэр иккиэйэин олорбуппутун?

– йдбн, хайдах йдбт буолуомуй…

Таырдьа ыас хараа, оттон манна, кыараас хоско, чаыл сырдык, ыар нэр музыка дьрйэр, дьрйэр…

12

Итинтэн ыла эмиэ сэттэ-аыс сыл ааста. Уларыта тутуу т-та бырааттааына арыый аматыйан, олох кэм снньн булуох курдук буолбута. Ханна кистэнэ сыппыта буолла – мааыыннарга да, ырыынактарга да эт-ас, табаар арааа биирдэ тоо тардыллыбыта. Харчылаах буоллу да талбыт омук массыынатыттан саалаан, дыбарыаыгар тиийэ тугу баарар атыылаыаххын сб. Ол иин дьоо-норуокка эр Тааралара харчы буолбута, ханна да хачыгырас кумааылаах быраап, птээх э сылдьар олоо кэлбитэ. Социализма дьулуар сырдык идеаллар умнуллубуттара, оччотооу кэми кими да тыыннарбакка ыга баттааын, диктатура, репрессия йэтэ этэ, оттон Сталины палач, Ленин да киниттэн ордуга суох хаанымсаа диэн лгэрдээхтик хсэр буолбуттара, социализм ситииилэрэ саба тэпсиллибиттэрэ, урукку олох бтнн хара кыраасканан ньаайдаммыта, ол оннугар тмэн б глэтээччилэр – араас олигархтар, бэрик ылан кммттэр ргйдбттэрэ.

Дойду рднэн балкыырдаах хамсааыннарга сп тбэиннэрэн, Уйбаныаптар олохторугар, хата, ситиии ттгэр иээр уларыйыылар тахсыбыттара. Бэргэн университекка рэппит профессорын булан, кини мэктиэтинэн уонна салайыытынан, кэтэхтэн аспирантураа рэнэн, мунна-уоа кэрдиллибит кии сиэринэн, уталыппакка кандидатскай диссертациятын кмскээбитэ, Сэбиэскэй кэмэ холоотоххо, учуонай буолуу арыый судургутуйбут буолан абыраабыта. Онон, эрэйэ суох аалара диссертацияны кмскээинэ дьиэ кэргээ улахан рн аалбыта. Хайа муун, аны бастара ханна батарынан, харабыл эин курдук тэтэ суох лэнэн хамнастанан сордоно сатыыллара уурайдаа, аалара учуонай буолуута олохторун уйгута тупсарыгар инники диэки дьоуннаах хардыынан буолбута – Бэргэн хайа дьыалаларын институтугар научнай лэитинэн киирэн, дьиэтэ суоун, учууталлар уопсайдарыгар олорорун учуоттаан уонна кэргэннээх, оолоох кии быыытынан аахсан, хайа эрэ улахан учуонай саа тутуллубут дьиээ ксптгэр, кини панельнай дьиээ эргэ с хостоох квартиратын ылаыт дуо диэбиттэрин, рэ-кт ытыстарын рдгэр тэрбиттэрэ.

Судаарыстыбаттан босхо дьиээ кинилэр бтэигинэн тииинэн хаалбыттар эбит, онтон ыла квартиралар наар атыыланар айдааннара скээн, дьоннор ипотекаа киирэллэр, субсидия ылаллар, тыаа сопхуостар ыылланнар, кии аайы лэ кстбэт буолан, дьиэлэрин, массыыналарын эин атыылыы-атыылыы куоракка дьиэ атыылаан киирии хойдубута. Онон Бэргэннээх куорат таынааы дэриэбинэттэн куоракка кспттэрэ, Ксеньяны дьиэлэрин аттыларынааы поликлиникаа сиэстэрэнэн ылыбыттара. Уоллара Эллээйчик рдк ууохтаах, имигэс быыылаах-тааалаах, хоту дойду киитэ Русланы батан бааынайдыы ыраас хааннаах, долгулдьуйар куудара баттахтаах, номоон дьннээх уол буолбута. Кыра сылдьан, уларыта сылдьан араас секцияларга кн холонон крбтэ – мээйдээх сирдэргэ срнэн (ориентированиенан), футболунан, чэпчэки атлетиканан, тустуунан. Итилэргэ р буолабакка, быраан иэрэ, кэлин дьэ бэйэтэ сблр идэтин булбута – оскуоланы бтэриэр диэри боксанан дьарыктаммыта. Ийэтэ соотох оотун эчэтиэхтэрэ диэн тохтото, бобо-хаайа сатаабытын, Бэргэн уолун йн турбута:

– Эр кии бэйэтин кмскэнэр буолуохтаах, хаааа диэри дьууппаынан хаххалаан илдьэ сылдьаары гынаын?

Уоллара биирдэ оолорго куорат «Спартагар» бириистээх миэстээ тиксэн, рэн-ктн грамоталаах кэлиэиттэн ыла, Ксенья уолун буойбат буолбута: «Тэнээхтэриттэн хаалсыбат буоллаына чгэй, бииги, ийэлээх аата, йэбит тухары арааччылыы сылдьыбаппыт чахчы, онон бэйэтэ кыалаттан тахсарга, уустук боппуруостары кимэхэ да сэлээннээбэккэ быаарса рэннин», – дии санаабыта.

Ону сэргэ, били тр илигинэ, ийэтин иигэр сырыттаына, Дина трр сытан Левитан альбомун кртн сабыдыала эбит дуу – олус чгэйдик урууйдуура. Онон, оскуоланы бтэрэригэр спортивнайга дуу, худуоунньук рээр киирэрэ дуу диэбиттэрэ: «Мин аам курдук геолог буолабын», – диэн бэйэтэ быааран, университекка геологтары рэтэр хайа дьыалатын салаатыгар ситииилээхик туттарсан, устудьуоннаан бастакы кууруу бтэрэн эрэрэ.

Онон, кинилэр куоракка бигэтик олохсуйдулар, саа атастар-дооттор да баар буоллулар, арай манай кэлэн биирдэ соуччу ыалдьыттыахтарыттан ыла, Диналарын кытта таыччы стэрсибиттэрэ. Эрэ Карп бс-бтнн бизнескэ баран, аата-суола олох ииллибэт буолбута, -таамах курдук, «омук сиригэр сылаас муора кытыытыгар сынньаналлар, Москваа квартира атыыласпыттар, байан-тайан срдэммиттэр» эин диэн кэпсээн таранара. Оттон ис дьиин ким да билбэтэ – ити дьону норуот олоо ыараханын кр сылдьан, «эргиэн кистэлээ» диэн ааттаан, лэлэрин, ситииилэрин кэпсии-ипсии сылдьыбаттар, кинилэри сырдаталларын, дьоо-сэргээ баайдарын-дуолларын биллэрэри, онон нллрн абааы крллр. Сураын ииттэххэ, Карп Москваа кххэ диирин Дината сблэспэт , тоо диэтэххэ, урукку дьгэлэрэ Дина уопсастыбаа суолталанар дьыалаларынан дьарыктанан, киэник биллэн барбыта, хаыаттарга сотору-сотору тахсара, араадьыйаттан-тэлэбиисэртэн тспэт буолбута.

Оттон Эллээйчик тэлэбиисэргэ элэниир дьахтар кини ийэтэ буоларын букатын сэрэйбэккэ, рэин тбгттэн ордубата, онтон ураты биир суолга срэхтиин-быардыын ыллара сылдьара – хаан да, ханна да, кими дааны мчч тэрбэтэх таптал таарымтатыгар ылларбыта.

э баар рдк Айыылар дьээбэлэнэллэрэ дуу эбэтэр кинилэр дьиэ кэргээ итинник ньыманан билсиэр суолу тобулбута дуу – србэччэ сыллааыта аата Бэргэн Ксеньялыын крсбтн курдук, эмиэ куорат пааркатыгар ол кыыы аан манай крбтэ.

Университекка киириэиттэн Эллэй бииргэ рэнэр уола, Ньурбаттан трттээх-уустаах, азербайджан уонна саха омуктар булкадаыктара буолан срдээх сытыы-хотуу, хайыы-йэ бэйэтэ бас билэр, эргэ да буоллар, «Мицубиси Диамант» массыыналаах Рафиктыын доордооллоро, ханна баарар бииргэ сылдьаллара.