Фаўст

Гётэ Ёган Вольфганг

Фаўст

Такую ты падаў карціну,— Што і мастак не папракне ні ў чым. Намаляваў найлепшага мужчыну, Цяпер чарга найлепшае з жанчын.

Хірон

Чаго расхвальваць прыгажосць, Калі ў ёй толькі холад ёсць. Я жыццярадасных жанчын цаню, Люблю за палкасць іх агню. Краса — чаруе толькі вока, Прывабнасць — пранікае ў нас глыбока. Вось так запаланіла і Алена, Калі я вёз

яе.

Фаўст

Ты вёз?

Хірон

Так, вёз!

Фаўст

Хіроне! О божа, як спрыяе лёс — Сяджу на тым жа самым троне!

Хірон

Як ты цяпер, трымалася за грыву.

Фаўст

Паспачувай майму парыву, Намеры ж — чыстыя мае! Хутчэй расказвай, не цягні — Куды і як ты вёз яе?

Хірон

Прыгода дзіўная. У тыя дні Яе з палону вырвалі браткі. Хто ж так аддасць ім скарб такі. Разбойнікі за імі наўздагон! Вось тут і дапамог якраз Хірон. Была б мо іншая карціна, Калі б не багны Элеўсіна — Уброд браты, а я з дачкою бостваў Наўпрост балотам ушалёстваў. Уратаваўшыся, яна з пяшчотай Па грыве гладзіла мяне сярдэчна, міла: І я, стары, сабе прызнаўся ўпотай,— Яна маё юнацтва абудзіла.

Фаўст

І гэта ў дзесяць год!

Хірон

З цябе пісакі Паспелі вытруціць разлік усякі: Міфічныя жанчыны і паўбогі — Не догмы вашых філалогій, Тым больш Алена; ўплывы часу Ёй не пашкодзілі ні разу. Паэт ёй сам дае красу, узрост, Прывабу і каханкаў доўгі хвост, Раздоры ў вечнай каруселі, То выкраданні, то вяселлі — Усё, што так здзіўляе вас. Тварцоў не звязвае ніякі час.

Фаўст

Хай старасць і яе міне! Ну што ж, калі Ахіл у Ферах Знайшоў Алену^{182} ў пазачасных сферах,— Хай рызыка й мяне памкне Шукаць — з удачай ці няўдачай — Прадмет маёй любві гарачай. Няўжо яе, яе адну Я да жыцця любоўю не вярну? Ты бачыў багароўную даўно, Я ж толькі сёння. І цяпер відно, Што без жанчыны гэтай мне ніколі Не мець ратунку, шчасця, долі.

Хірон

Чужынец! З гэтым дзіўным пастулатам Здаешся ты жывым вар’ятам. Аднак твой довад не пабіты. Якраз сягоння я ў візіты Да Манта^{183} выбраўся; адна Самоту

ў модлах скрашвае яна І Эскулапа просіць памагчы Даць розум лекарам, бо ўсе ўрачы Нічым не лепшыя за канавалаў. Я ўпэўнены, што мудрая Сівіла Табе б якое зелле прыпісала, Мазгі паправіла б, карэннем падкурыла, Бо, як гляджу, з цябе ўжо толку мала.

Фаўст

Каб прыпадобніцца ад лекаў Манта Да подлага ханжы альбо педанта?

Хірон

Прымі парады, выцяжкі і мазь, Не ўпарціся. Прыехалі. Ну, злазь!

Фаўст

Скажы, куды мяне прывёз, Мінуўшы скалы, гоні, плёс?

Хірон

Алімп налева, а Пеней направа. З Эладай білася тут рымская дзяржава.^{184} Тут бой кіпеў крывавы й люты — І рымлянін цара абуў у путы. Глядзі ўгару! Узнёсся ўладна там У ззянні месяца вячысты храм.

Манта (трызніць у храме)

Ша!.. Тупат ног Каля парога. У мой чартог Шле лёс паўбога!

Хірон

Прывет, бабуся! Шанаванне!

Манта (ачуняўшы)

Дык гэта ты? Заходзь, мой пане!

Хірон

Ну, як твой храм, твае пенаты?

Манта

Стаіць. А ты ўсё гойсаеш па свеце, Як той малойчык нежанаты?

Хірон

Ат, кожны бо ў сваёй карэце! Ты любіш седала, цяпло і смецце, А я, бач, гойсаю па свеце.

Манта

Ды мой ужо мінуўся час. А гэта хто?

Хірон

Любві экстаз, Паўночных мар і чараў ветры Яго загналі ў нашы нетры. Алену хоча мець! Ад гэтых баб Няшчасны розумам аслаб; Дык ты ўжо ім заапякуйся, Пра зёлкі-траўкі патурбуйся.

Манта

Заходзь, гасцінна прыме Манта

Кентаўр тым часам імкліва пабег далей.

Такога хлопца-рызыканта, Што парушае строгія законы Царыцы царства ценяў — Персефоны. Аднойчы ўжо я схібіла была, Калі ў Аід Арфея цемрай правяла. Дык ты ўжо не губляйся, як Арфей,— Наперад кроч! Ідзі смялей!

Яны апускаюцца ўглыб.