М?х?бб?т я?гыры

К?биров Марат

з уйларыны аман саен тирнгрк сйрвеннн курыккан Тачулпан урыныннан торып электр чйнген кушты:

– Бер юньле эш чыкмый ле. Чй эчеп карарга кирк.

– Мин д шуны уйлап тора идем, – дип елмайды Алсу, – Баядан бирле бер сз язалмадым. Искндр дрес йт ул:«Язучы ике ген очракта стл артында утырырга тиеш: я башында юньле фикер булса, я табында ашы булса. лбтт, илксенд башы булса…»

Фндид кызларга елмаеп кз йгертте:

– Искндрне телдн д тшерми башладыгыз ле. Херлег булсын.

– ниг?.. зебезне даи бит.

– р даида аз гына Иблислек кушылган була,– дип елмайды Фндид, – Яратып кына йтм, кызлар, сак булыгыз.

Тачулпан

бая чй эчкннн юылмый калган савыт-сабаны алып, юыну блмсен ашыкты. Искндр хакында сйлш аа рхт т, куркыныч та иде. Аннан со, Фндид апаны сзлре ничектер авыр булып ишетелде. Бу юлы Алсуны Искндрне яклашуы да ничектер эчен пошыргандай булды, ник гел шуны гына сйлп тора ле ул? Кеме ле ул аны?

Савыт-саба юып килгнд каршысына Искндр очрады. Тачулпан ничектер тертлп китте д адымын тизлтте. Искндрне берр сз йтеп, кызартуыннан курыкты. Тик ул дшмде ген тгел, аны ягына борылып та карамады, ул Тачулпанны бтенлй крмде д бугай, ул Тачулпанны дньяда барлыгын бтенлй оныткан иде бугай. Моны тоюдан келен авыр булып китте, ул зен нрсгдер алданган сабый кебегрк итеп сизде.

Тачулпан кергнд блмдгелр яа темага кчкннр иде инде.

– Юк, барыбер, шригать кануннары безне чен ничектер серрк инде хзер,—дип бхсне двам итте Алсу,– Ир-егетлрг ктрелеп т карарга ярамый, имеш. мгате хыянт ит – гна, ансы алашыла. Хыянт бер канунга да сыймый. ирлрг кз салырга ярамый дигне…

Фндид серле ген елмаеп куйды. дин мсьллренд кпне белгн Хдич, итдилеген уймыйча з фикерен алга срде:

– Хыянт – гна. хыянт ит турында уй йрт икелт гна. Чит-ятлар турында хыяллануны ходай тгал бер вакытта да кичерми.

Тачулпан тертлп китте. Лкин зен шундук кулга алды. Нинди гна кылды ле ул? Кем хакында хыял йртте? Уйларыннан Алсуны какале тавышы блдерде:

– Димк, мин, тб-тб, чит ир белн йоклап чыгам икн, мин хыянт ит турында уйлаудан да блкйрк гна кылам булып чыга?!. Димк, кзене четердтеп йом да, бер нрс уйламыйча, очраган беренче ир-атны куенына сикер! м гнатан азат буласы. Мантыйк кайда со монда?

– Бтен нрс уйдан башлана, – дип бик итди двам итте Хдич, – Яхшысы да, начары да. Шуа кр, яхшы уйда булганнар начарлык кылмый. Мантыйгы шунда аны.

Мондый флсфи бхслр редакцияд еш була м журналистлар аны «фикер чарлау» дип йрт иде. Башка вакытларда аа Тачулпан да кушылып кит, бер кайчан да диярлек уртак фикерг кил алмасалар да, бу з уйларыны тртипк китерерг булыша. Тик бгенге тема Тачулпанга эч пошыргыч булып тоелды, хезмттшлре, злре д сизмстн, Тачулпанны и тирнг яшерелгн хис-тойгыларын казып чыгарырга тырышалар сыман иде.

– н, урамда ягыр коя,– дип куйды Фндид, леге бхсне икенчег юнлтерг телгндй,– Кояш нурын крер вакыт та бит…

Хдич аны шундук элеп алды:

– Изгелек белн бозыклык та кояш нуры белн ягыр кебек. Тик изгелек нурына зе телгннр ген коена ала. ягыр зе телмгннрне д чылата.

Тачулпан бер нрс д йтерг телмгн иде. Тик урамга карау белн бген кргн тшен хтерлде м зе д сизмстн теге сзне пышылдады:

– Бу – мхббт ягыры!

2

– Яздан бирле ягыр яумаган иде, – дип куйды Егет бабай, трзг брглнгн ягырга карап,– Кирген бир хзер.

Искндр аа гаплнеп карады:

– Ничек инде яздан бирле?

Бу юлы Егет бабай беренче кат кргндй аа теклде.

– Син нрс?—диде ул, озак кына шулай карап торгач,– лл чынлап та сизмдеме?

– Нрсне?

– Ягыр булмаганны. Со бтен днья корылык кил дип ча какты бит… Шаяртасыдыр инде. Син сизмгн нрс була мени!

Искндр дшмде. Егет бабай аа караш ташлап-ташлап алды да з эшен тотынды. Искндрне тел чарларга телге юк, димк, бик мим эше бар. Нинди нрс белн шогыллнгнен сиздермде сиздерен д, тик язган йберсе зен ошаса, ул аны Егет бабасына укымый калмый инде. Мен мин нинди дигндй киннеп, хтта бераз масая биребрк укый ле ул аны. Егет бабасыны фикерлрен д бирелеп тылый, кайбер урыннарында бхслшеп т ала, лкин, барыбер, ризалаша, кимчелеклрен тзткн чен рхмт йт, келе булганда: « лд син бар ле!» – дип берр коньяк та утырта. Тик язганыны бер ген терен д тзтми, ничек булган – шулай калдыра. гр нрснедер згрт башлый икн, аны бтенле белн, танымаслык итеп згртеп куя. Яхшы якка, лбтт. Шул хакта берр сз йтс, кул гына селти: «й, мин тзт белмим шул… Баш тзт башласам да яадан исерм мин.» Шилма да малай инде. Егет бабай дигне д аннан чыкты бит. Эшк килеп ике атна т белн:«Пенсия яшенд булса да бер тынгылык белмисе. Яшь егетлрдн болай чабасы. Егет бабай син. Чын-чынлап егет бабай»– диде д… Зарифан бабасыны исемен бтенлй онытты, гел «Егет бабай»– дип эндш башлады. Аа башкалар иярде. Шуннан китте инде… н, бик бирелеп нидер укып утыра бит ле. Бер нрсне аа укып крстерг иде д бит. Ярый инде, башка вакытка калдырырга туры килер. Бленмсен.

Гадтт, бер казанга ике тк башы сыймый, дилр. Егет бабай белн Искндр, икесе д абруйлы, танылган кеше булсалар да, бер-берсен бик ихтирам итлр, вакыт-вакыт бхслшеп, хтта ачуланышып алсалар да, авырлык килгнд бер-берсен ил-ягыр тидермск тырышалар иде. Мен ченче ел инде бер блмд, кара каршы утырып иат итлр, иг-и куеп яшилр, моа яшь аермасы да, икесене д горур анлы, туры сзле, вакыты белн хтта аяусыз ачы телле булулары да комачау тгел.

– Таланты бар моны,– дип куйды кинт Искндр, залдына сйлнгндй. Аннан со ниндидер бер горурлык белн двам итте, – Мондыйлар сирк була. дби ср язып караганы юк микн?..

Егет бабайны зен серсенеп тблгнен креп тертлп китте, алдындагы гзит тплмсен ябып ук куйды. Бу уен кычкырып йтерг телмгн иде ул.

– Нрс, зебезне гзитне кргне юк идеме лл?—дип мыек астыннан елмайды Егет бабай,– Кемне талантына исе китте тагы?

– Дресен йткнд, бик ентеклп укымыйм мин аны. зе пешергн ашны ничек ашамак кирк?! – Искндрне т итди кыяфте зе бер мрк иде,– ле мен сине язмаларга кз йгертеп чыктым. Бу килештн ничава егет кренсе…

Егет бабай блм ягыратып клеп ибрде.

– Сине кебек остазым булганда сер биреп тормам инде,– диде ул Искндрне шаяруын кабул итеп,– зе хйран кзтчн икн…

Искндр дшмде. стлдге гит тплмсен читк этреп куйды да бик эшлекле кыяфт белн алдындагы кгазг теклде. Аны шулай кинт згрен сагаеп калган Егет бабай бераз гапсенеп торды да, блдермим инде моны дигндй, кабат эшк тотынды. Блмд тынлык урнашты. Озак вакыт буе, трзг сиблгн тамчылар астында, Егет бабайны ручкасы кгазь буйлап йгергне ген ишетелеп торды.

Искндр бер нрс д язмады, алдындагы ак кгазьг тблеп тораташ кебек каткан хлд тик утырды. Ул язарга уйлап та карамады, ул бтенлй бер нрс хакында да уйламады, бары тик трзг брелгн тамчылар ырын гына тылады. ягыр, йрк тибеше белн бер ешлыкка кереп, бары бер ген сзне кабатлый иде:«Тамчы, там. Тамчы, там…» Шушы гади ген сзлрд Искдр чен тирн мгън ятадыр сыман тоела, аны бтен гомере шушы сзлрне ничек ягырашына бйледер тсле иде. Тамчы, там… Тамчы, там… Юк шул, гади ген сзлр тгел шул бу… Аны нрс алатканын бер Искндр ген бел…