Мроi Багны
Шрифт:
Нартас лчы сябе добрым прапаведнкам. Ён нёс сваё служэне з пакорай радасцю. Дзякуючы яго клопатам у Семгалене было заснавана некальк новых парафй, збудаваны храм Вышняга стольным Лэндале адчынены два кляштары - мужчынск жаночы. Мсянерам Раме тут не чынл перашкод. У наступным гэта адыграла фатальную ролю лёсе краны. Кал пасля смерц Барыслава пачалася мжусобца памж яго сынам - Мраславам Мкам Ахмстрыньчыкам, Агуста накравала Семгален рэгулярныя войск. Фармальна - мэтах абароны свах брато па веры. На справе ж для таго, каб адваяваць трон для 'бялявага варвара', свайго фаварыта. Але тое было жо пазней...
Арцыпастыр
Так, вядома. Пахвальна, кал духоная асоба дбае пра дзяржаву. У Цытадэл Нартас навучыся на многае закрываць вочы. У тым лку на тое, што Агуста лжэ на споведз. А кал не хлусць, то шмат чаго не дагаворвае. Ва сякм выпадку, пра яе сувязь з Мкам Ахмстрыньчыкам Нартас даведася ад свайго сакратара, не ад яе. Цытадэль понлася чуткам. Агуста зблыталася з гэтым варварам, пазашлюбным сынам Барыслава. Удвах яны труцяць мператара, падмешваючы яму ежу тхоос, атрутны мнерал, як здабываюць у паднёвых пустынях. Тхоос па рэйкавай дарозе дасталяюць на жалезныя млыны, дзе з яго вырабляюць самерыт - душу сэрца цывлзацы аснову магутнасц мперы, млыны гэтыя таксама працуюць на самерыце. Замкнёнае кола...
Пасля перавароту Агуста пачала самадзяржана краваць мперыяй. Прычым абсалютна законна. мператрыца-дава, якая не мае нашчадка, становцца селадаркай круе да таго часу, пакуль не знойдзе сабе новага мужа. Так бы закон. З апошнм, аднак, Агуста не спяшалася. Мка, гэты крэцн, напэна, не адразу зразуме, што яго абвял вакол пальца. Ён-то разлчва ажанцца з Агустай зрабцца валадаром Раме. А вынку замест вянца парфры яму падсунул кашэль пугу - рэгал Намеснка, а мперыя прырасла паночным правнцыям. Нядрэнна для мперы, але сумна для каралества Семгален. Яно папросту знкла з мапы сусвету.
У наступным Нартас многа разважа над учынкам Агусты. Мажлва, яна не жадала смерц ласнаму сыну. Яна хацела тольк адхлць яго ад пасады. Адпаведна закону. Строга кажучы, мператарам мог зрабцца варвар, прасталюднк - пры мове, што яго кандыдатуру хвалць Снклт. Выключэнне раблася тольк для калек, сляпых юродзвых, а таксама раджэнца полса Бал-Сахр. Лчылася, што грамадзяне Бал-Сахра блытаюцца з гулям людзьм з'яляюцца тольк напалову... Перад пакараннем Алас адмовся ад споведз: "Мне няма чым каяцца!' Тады дазволь мне памалцца за цябе, Кесар, прапанава Нартас. 'Як жадаеш, - кну той.
– Гасподзь не чуе нас больш. Мы сам адвярнулся ад яго. Зрн на нас, Нартас, хто мы цяпер, што сталася з усм нам?'
Потым яго адвял келлю, а Нартас застася чакаць у пацёмным калдоры. Навокал топлся салдаты, гарэл цьмяныя алейныя лхтары. У глыбн калдора пад скляпенстай столлю Агуста, захутаная дарожны плашч, перашэптвалася з чалавекам, зацягнутым у чорную нформу са срэбным нашыкам. Тайная Канцылярыя. За дзвярыма келл панавала цшыня, тольк аднойчы адтуль данеслася нейкае шыпенне, але н крыка, н стогна Нартас не расчу. Праз некаторы час з келл выйша кат, апрануты чорнае з барвовым, да яго паспяшалася манашка-рахманая сястра, трымаючы руках срэбны паднос, на якм стаяла вялзная чара з вном. Потым з'явлся два жанеры, якя цягнул на наслках знежывелае цела. Нартас пазна м кесара Аласа. Ён нерухома ляжа на наслках, аблчча яго было закрыта кавалкам тканны, на якой праступал барвовыя плямы. Алас бы аслеплены, але сё яшчэ жывы. Ён пражы яшчэ тры дн, потым Агуста загадала перадаць яму капсулу з атропасам - смяротным ядам, як забвае мгненна. Мласэрны чынак*.
Мажлва, ён бы здоле прыняць свой лёс, змрыцца, кал б не памерла Феафана, кал б жывое было х дзця. Мажлва. Нартас сё ж паспрабава яго адгаварыць. Заклка да пакоры. Прапанава шукаць суцяшэння веры. Падрабязна распавё пра се тыя жах, што чакаюць у замагльным свеце самагубца. Алас тольк засмяяся яму твар, страшны бы той смех. вось тады, стоячы перад гэтым скатаваным, зламаным чалавекам, як страц лтаральна сё, Нартас раптам адчу сябе апошнм крывадушнкам. мярзотнкам. Ц ёсць апраданне таму, што мы дзеем? Гэтае пытанне ён тады зада самому сабе. Упершыню жыцц. Адказу не было. Магчыма, менавта тады пачалося яго адступнцтва.
Незабаве пасля смерц Аласа ён добраахвотна зня з сябе епскапск сан, зрабшыся простым манахам - апошнм з апошнх - на догя гады зачынся келл манастыра. То было абдуманае зважанае рашэнне. Царгорад зрабся яму агдны. Навучаць язычнка любов сёдараванню цяпер было бы крывадушнасцю. Ды й вера яго пахснулася. Што, кал Алас ме рацыю, Гасподзь не чуе нас больш? Але мы першыя адвярнулся ад Яго... А потым, быццам кара за грах, напаткала яго дзная хвароба, ад якой вочы яго пачал блякнуць выцвтаць, пакуль не зраблся светлым, як у наца. 'Пэна, аслепну незабаве, - гавары ён, нявесела пасмхаючыся.
– Што ж, заслужы'. Зрок, аднак ён не страц. Тольк выглядаць ста, як жывы мярцвяк. Цяпер нават манах-рахманыя браты нкал яго, адчуваючы гдлвасць, баючыся зрнуць гэтыя мёртвыя вочы... Ён усё яшчэ спрабава малцца - з нейкай павар'яцкай надзеяй, што кал не чуе яго Гасподзь, то, магчыма, пачуе хто-небудзь ншы. Мался ён засёды адзноце, у цеснай каплчцы, што размяшчалася заходняй вежы манастыра. аднойчы яго пачул.
Нартас не веда, адкуль узяся той малады манах - высок, стансты, захутаны чорную хламду з востракутным каптуром, накнутым на твар. Ён з'явся адным золкм восеньскм вечарам, кал за мурам кляштара л халодны дождж, а свнцовых прыцемках стагнал дрэвы пад парывам рэзкага, злога ветру. Бясшумна крочачы, незнаёмец увайшо у каплчку, дзе мался Нартас, апусцся на лаву побач з м.
– Ц не жадаеце паспавядаць мяне, святы айцец?
– спыта напаголасу малады манах.
– Бо я, здаецца, зграшы.
– чым жа твой грэх?
– безуважна спыта Нартас.
– Цканасць, святы айцец. Люблю зазраць у чужыя мро.
Здрыганушыся, Нартас падня галаву пльна зрну яму твар, напалову схаваны пад каптуром - прывабны, але белы, нбы крэйда, з бяльмом на правым воку.
Малады манах засмяяся.
– Ды не вар'ят я, не вар'ят, - сказа ён.
– я табе не хлушу. Хба можна хлусць на споведз, а, святы айцец?
– шмат ты там выглядзе, брат? У чужых снах?
– спыта Нартас.
Той махну рукой.