Пераслед мінулага

Акулич Дмитрий

– Ты, даруй мне, за пацалунак, – загаварыў Аляксандр спакойным тонам.

– Давай забудзем… – адказала Юлія, адчуваючы слабасць да хлопца.

– Ты мне падабаешся, і я…

– Ты сёлета выйграў гонку, стаў чэмпіёнам? – хутка памяняла тэму дзяўчына, зрабіўшы выгляд, быццам не чула яго слоў.

Аляксандр падхапіў гэтую тэму і пачаў расказваць пра свае спартыўныя дасягненні.

Юлія ўсміхалася. Яна заўважала, як радасна і закахана глядзеў на яе Аляксандр, як усё бліжэй ён прыціскаўся да яе. Яна прыкідвалася, быццам сляпая на яго пачуцці.

– Я сёння з'язджаю, – раптам вымавіла Юлія, думаючы, што яе ад'езд скіне ўвесь цяжар

думак.

Дзяўчына яшчэ ўчора, пасля пацалунку, вырашылася на спантанны ад'езд.

– Сёння? – устрывожана спытаў Аляксандр, – Мама казала, што ты застанешся да аўторка. Думаў, мы пашпацыруем сёння. Нешта здарылася?

– Усё добра. Проста планы змяніліся. А ты калі з'язджаеш?

Аляксандр планаваў з'ехаць разам з ёй у аўторак, але цяпер, калі ўсё змянілася, ён наўмысна схлусіў:

– І я сёння. Хочаш, цябе падвязу? Як раз адной дарогай. Навошта табе на аўтобусе познім вечарам ехаць, калі ёсць аўтамабіль? На аўтобусе нязручна, цяжка. Са мной будзе зручна, камфортна і хутка. Сумкі не прыйдзецца цягнуць. Я ж ведаю, як пра нас бацькі клапоцяцца… Загрузяць цэлы багажнік.

– Сумкі, так. Матуля вунь, хоча, каб я палову ўраджаю вывезла… Дзякуй, але я сёння не на аўтобусе, за мной прыедуць… – неяк ціха, неахвотна, сказала апошнія словы Юлія.

Яна не хацела хваляваць Аляксандра, таму што адчувала цягу да яго, не змагла адкінуць пачуцці. Увесь гэты час Юлія маўчала, што ў яе ўжо ёсць каханы малады чалавек.

– Вось-вось машына пад'едзе, – ціхім голасам вымавіла дзяўчына, – Я выйшла яе сустрэць.

– Зразумеў… А хто за табой прыедзе? Можа, з торбамі дапамагчы? Я магу іх пагрузіць.

Юлія моўчкі паглядзела на Аляксандра, ды так паглядзела, што ў яе поглядзе было нешта такое, што выклікала ў Аляксандра жаданне зноўку яе пацалаваць. Яна прадчувала, што гэта вось-вось здарыцца, і нават не спрабавала гэта спыніць, а, наадварот, застыла на месцы, чакаючы прыемнага дотыку. І калі б не гучны голас з боку, Аляксандр бы пацалаваў Юлію, дакрануўся бы да яе вуснаў.

– Вось ты дзе! – крыкнула Васіліса Лебедзева, маці Аляксандра.

Юлія хутка адвярнулася ад хлопца і апусціла вочы ўніз.

– Сыходзь… – ціха сказала яна.

Са свайго двара выйшла пышная жанчына Васіліса Лебедзева. Яна стала каля куста каліны, што рос каля яе плота, паклала рукі на пояс і, нахмурыўшыся, паглядзела на свайго ўсмешлівага старэйшага сына са словамі:

– Вось ты дзе! Зноў ён тут?! Ідзі дапамажы хвораму бацьку дровы скласці. А то ж, сядзіць ён тут! Аляксандр! Чуеш? Бацька не дачакаўся цябе, ды сам пайшоў працаваць, што б я яму не казала. Упарты! Сына, адстань ты ўжо ад Юліі! У яе ж жаніх ёсць. Ідзі, лепш, папрацуй! – прыкрыкнула маці.

Васілісе не падабалася, што яе сын другі вечар круціўся вакол Юліі, замест таго, каб дапамагчы маці і бацьку. Аляксандр абяцаў бацькам правесці з імі ўсе выхадныя і дапамагчы з усімі назапашанымі справамі, перш чым зноўку з'едзе на некалькі месяцаў.

Аляксандр павольна падняўся з лаўкі.

"У яе ёсць жаніх?" – круціў ён у галаве, – "Чаму яна маўчала пра яго? Цяпер зразумеў, каго яна чакае, каго яна выйшла сустракаць!"

Аляксандра закранула, кальнула гэтае слова "жаніх". Ён хацеў застацца, каб убачыць хлопца Юліі, каб грозна зірнуць яму ў вочы і зразумець, чым ён лепшы за яго, ці не прыгажэйшы!? Але не змог. Аляксандр не адважыўся пярэчыць маці і з туманнымі думкамі, павольна дыхаючы, ён паглядзеў на Юлію сумнымі вачыма, як быццам назаўжды развітваўся з

ёй. Перад сыходам, ён вымавіў:

– Поспехаў табе…

– Мг, – не змагла нічога адказаць Юлія, акрамя кароткага гуку.

Дзяўчына толькі зірнула на яго, усміхнулася і чакала, калі ж Аляксандр сыдзе. А ён разгублена стаяў. З-за выдатнай усмешкі Юліі, з-за прыгожага твару насупраць, Аляксандр зноў забыўся пра ўсё.

– Аляксандр! – як гром, усклікнула Васіліса Лебедзева.

Хлопец міжволі павярнуўся на гучны голас і вярнуўся дадому.

Калі Аляксандр знік з-пад увагі, Юлія з палёгкай выдыхнула. На сэрцы стала спакайней, нават злёгку пахаладала на душы. Ёй яшчэ больш захацелася хутчэй вярнуцца ў горад і забыць усё, што было паміж ёй і Аляксандрам: той пацалунак, тое прыцяжэнне. Усе думкі пра яго толькі псавалі ёй настрой. Калі аўтамабіль пад'ехаў да хаты, Юлія адчула сябе здрадніцай. Думкі пра здраду скоўвалі яе, і яна здавалася дзіўнай у вачах жаніха. Дзяўчына ніяк не магла засяродзіцца, спяшалася і блыталася ў думках. Хутка развітаўшыся з бацькамі, яна села ў сіні аўтамабіль і з'ехала далей ад Аляксандра. Юлія бегла, як злачынец пасля парушэння закона.

У той час, калі машына яшчэ стаяла ля двара Абрамоўскіх і бацькі збіралі дачку ў дарогу, Аляксандр знаходзіўся за пабудовай. Ён дапамагаў свайму бацьку перамяшчаць кучу дроў пад навес. Пару разоў ён адыходзіў ад працы, выглядваў з-за вугла і раўніва вышукваў вачыма таго маладога чалавека, які прыехаў за Юліяй. Але нічога не выйшла. Ён так і не ўбачыў жаніха. Аўтамабіль амаль што нячутна загудзеў і ціха звёз Юлію. Аляксандр застаўся з бясконцымі думкамі пры працы. У тыя хвіліны ён закахана думаў толькі пра дзяўчыну.

Аляксандр Лебедзеў вярнуўся з успамінаў. Стоячы ў двары, мужчына здрыгануўся, ці то ад халоднай восеньскай раніцы, ці то ад мінулага, перажытага. Ён падняў кавалак ад калодачкі, сумна паглядзеў на сырую драўніну і кінуў яе назад у кучу. Прапаў увесь настрой да працы. Мужчына вярнуўся ў хату, прылёг на рыпучую канапу, каб прабавіць час. Ён закінуў рукі за галаву і чакаў, калі наступіць хоць поўдня, каб зайсці да суседкі Юліі. Лебедзеў больш не шукаў нейкай нагоды або прычын зазірнуць да яе, усё ўпіралася толькі ў час.

Пакуль Дзмітрый Янчанка трымаўся за руль, а Аляксандр Лебедзеў думаў пра жанчыну, Юрый Люты ўжо сышоў з цвёрдай дарогі і спусціўся ў нізіну. Скончылася вясковая вуліца, праз лес працягнуліся дзве неглыбокія каляіны, якія ляглі роўнай паласой на мяккую зямлю. Юрый ішоў па іх праз рэдкі лясок тоўстых хвой, частка якіх бліжэй да ракі ляжала мёртвай. Калі пад нагамі размякла і дарога зусім знікла, пасля нядоўгай хады Юрый ступіў на шырокі бераг. Шлях яго прывёў на прыгожы прастор шырокай ракі, дзе па краях, удалечыні, над вадой вісеў густы туман. Уздоўж цёмнай люстраной роўнядзі ад халадоў згаслі водныя расліны. Надломленыя сцеблы трыснёга, чароту і мячэўніка ахапілі сабой большую частку мелкаводдзяў. Сонца ўставала справа, халодныя белыя прамяні дакраналіся да цёмнай ракі, і на вадзе былі бачны тонкія паласы мяккага дотыку, туман стаў больш выразным і мяккім. Выйшаўшы з узлеску да ракі, Юрый Люты ўбачыў тое самае месца, якое ён абраў для здымку. З боку ляжаў дуб, але да яго трэба было асцярожна падыходзіць, каб не слізгнуцца на гнілой траве або на мяккай адкрытай глебе. Юрый падабраў голую хваёвую галінку, якая выглядала трывала. Ён абламаў непатрэбныя адгалінаванні і цяпер больш упіраўся на тоўстую палку і на ацалелую нагу, чым на пратэз.