Rubaji

Chajam Amar

* * *

Віно вар’яту, мне — каханая адна, П’ю, не баюся быць зняслаўленым сп’яна. Я вып’ю гэтулькі, што кожны запытае: «Гэй, ты адкуль ідзеш, гарлач віна?»

* * *

Віно — рубін празрысты, а гарлач — крыніца, У целе піялы душа віна таіцца, І чара з крышталю іскрыцца ад віна Слязьмі, дзе кроў лазы, што дол акрыла ніца.

* * *

Тайны

свету, што ў сшытак у слоў спарышы Я схаваў, не развяжаш, як ні варушы. Як няма між вучоных мужоў верных слову, Нельга ўсё расказаць, што ў мяне на душы.

* * *

Я тайну, выпешчаную ў салодкай скрусе, Табе паведамлю ў святым прымусе: З мілосцю да цябе сыду ў зямлю, З мілосцю да цябе з зямлі ўздымуся.

* * *

Хоць для цябе гэты свет беспрытульны стваралі, Мудрыя раяць у ім не давярацца жалю. Шмат да цябе падобных прыйшло, адышло. Крадзь сваю долю, пакуль і самога не ўкралі.

* * *

Ранне ўжо на нагах, прачынайся, юнак! Поўні кубак віном, гаркаватым на смак, Гэты міг, што пазычылі ў тленным закутку, Будзеш доўта шукаць, ды не знойдзеш ніяк.

* * *

Дзень такі, што ў неба дно відно, Кветкі хмарай змылі пыл даўно. Салавей крычыць на мове тайны Жоўтай ружы: «Трэба піць віно!»

* * *

Ты — тварэц, і мяне ты такога стварыў, Сэрца хмеляць віно і мілосны парыў. Як стварыў ты мяне ў дзень свой першы такога, Што ж у пекла штурхаеш цяпер пад абрыў?

* * *

Не сумуй, што задуманы свет нетрывала, Весяліся, твой міг пратрымаецца мала. Каб з натурай рашучай быў лёс, дык тады Нарадзіцца б ніколі табе не прыпала.

* * *

Гасподзь! Велікадушны, значыць — міласэрны, Чаму ж з садоў Ірэма выгнаны няверны? Пакорнаму даруеш мне — не міласэрнасць гэта, Мне, бунтару, — ты ў міласэрнасці празмерны.

* * *

Хто з крывадушнасцю ідзе ў жыцця гасподу, Паміж душой і целам ставіць перашкоду, А я на галаву пастаўлю збан з віном, Хоць галаву мне адсякуць, як пеўню, з ходу.

* * *

Не быў цвярозы, бо не здраджваю абранніцы, І Ноч прароцтва нецвярозая у п’яніцы. Збан на грудзях і чары на губах, Рука на шыі гарлача да раніцы.

* * *

Як сам не п’еш віна, дык іншых не віні, Пазбаўся лепш ад хітрасці і ад хлусні. Хоць ганарышся тым, што чыстага віна не п’еш ты, Сто іншых спраў тваіх не лепшыя ані.

* * *

Лахмоннем заторкнулі горла збанкоў, Трушчобы амылі зямлёю вякоў, А можа, мы ў пыле шынка адшукаем Жыццё, што згубілі ў разгуле шынкоў.

* * *

Не надтачыць, не ўкараціць ні лёс, ні дні, Не варта ныць па драбязе, па мітусні. Бо справы нашыя і ўласнымі рукамі Пераляпіць, як воск, ты нават і не сні.

* * *

Дабро і зло, бяда, святло і скон — Усё, што вырак чалавеку кон, На небасхіл не звальвай, кажа розум, Бо ў тысячу разоў няшчасней ён.

* * *

Зірні на неба перакуленае зноў, Дзе гвалт спадае на галовы мудрацоў, Зірні на дружбу поўнай пляшкі з кубкам, Зліліся губы, а між імі льецца кроў.

* * *

Збяры, о сэрца, ўсе свае жаданні, Сад асалоды хай вартуюць здані, І ў садзе на ласкавую траву Садзіся ўночы, а ўставай уранні.

* * *

У жыцці быць разважлівым трэба ва ўсім, І пра справы Сусвету не ведаць зусім, І пакуль у цябе ёсць язык, вочы, вушы, Трэба быць і нямым, і сляпым, і глухім.

* * *

Піць ды з гожай бавіць час прыгожа Лепш, чым крывадушнічаць варожа, Як у пекла п’яных упякуць, Дык скажы, хто рай убачыць можа?

* * *

Ты ў палоне духмянаў не будзеш калі? Што табе прыгажосць і нягожасць далі? Як ты нават Замзам ці жывая крыніца, Усё роўна схаваешся ў сэрцы зямлі.

* * *

Цюльпан шторання ахінаецца расой, Фіялка хіліцца ў лагодзе лугавой. Клянуся, мне бутоны тыя даспадобы, Што падбіраюць крыссе вопраткі сваёй.

* * *

Старасць — дрэва са слабымі каранямі, Шчок маіх гранаты пасінелі самі, Дзверы, дах, сцен чатырох падпоры Заняпалі — і чакай, што рухнуць днямі.

* * *

Дзень мінуў — забудзь яго намер, Дню, які не надышоў, не вер, Не глядзі ні ў прошласць, ні ў наступнасць, Не марнуй жыцця, жыві цяпер.

* * *

Прыйшоў ці выйшаў я — такой бяды. І мой уток сцячэ, ўцячэ куды? Ці ад агню нябеснага сумленна На дым згараюць людзі, як гады?