Rubaji

Chajam Amar

* * *

Спачатку ружам небасхіл дасць на зямлі святло, Каб потым іх сарваць і зноў ператварыць у тло, Каб неба прах, нібы ваду, ўбірала, Да дня ўваскрэсення б кроў прыгажунь ліло.

* * *

Як бразнуў учора аб камень я збан паліваны, Быў п’яны, таму разгуляўся мой гнеў расцугляны. А збан мне і кажа на мове патайнай сваёй: «Ты стаў, як і я, мы абодва не варты пашаны».

* * *

Сказаў:

«Не буду піць пунсовага віна, Віно ёсць кроў лазы, піць кроў — адна віна». А старац розуму спытаў: «Ці ты сур’ёзна кажаш?» Я зноў: «Мне піць як жыць. І мой зарок — мана».

* * *

Бяздомнік, ты, як мяч гаўчана долі, Нідзе сябе не выкажаш ніколі. Той, хто на пошук кідае цябе, Сакрэт трымае, ўсё ў ягонай волі.

* * *

Сонца пакінула рання аркан у блакіце, Кай-Хусроў поўдня ў чару кінуў шарык у спрыце. Пі віно, бо кахання світанкавы крык Паўтарыўся ў сусвеце рэхам радасці: «Піце!»

* * *

Ці ёсць куток той, дзе знайсці спакой, Ці ўсё ісці дарогаю цяжкой? Хоць праз сто тысяч год бы мець надзею З зямлі травою прарасці жывой.

* * *

Калі тварэц таго не захацеў, што я хацеў, Не загучыць тварцу, як хваласпеў, што я хацеў, Як тое ісціна, што ён хацеў, дык значыць — Грэх тое і ў тварца абудзіць гнеў, што я хацеў.

* * *

А ганчар такі вылепіў чары галоў І ганчарства ў майстэрства высокае ўзвёў, Чару дном дагары над сурвэткай жыцця ён паставіў І напоўніў гаркотай яе да краёў.

* * *

Той, хто стварыў мяне, ніяк я не згадаю, Стварыў для пекла ён мяне, а ці для раю. Кумір, барбіт і чара з краю нівы — Бяру гатоўкай, а яму — рай пазычаю.

* * *

Дзе б ружы і цюльпаны ні раслі, Яны ўзышлі з крыві паноў зямлі. Фіялка вырасце — радзімка гэта На твары тых красунь, што адцвілі.

* * *

У міг, як ранне засінеецца нявінна, Рука трымацьме шал віна, як плод галіна. Раз людзі кажуць, што гарчыць віно, Таму якраз віно быць ісцінай павінна.

* * *

Не варта сэрца даць памеціць сумнай меце, Іслам спаведваць — трэба мець адно на мэце, Жаданням сэрца патураць і піць віно, Бо невядома, колькі пражывеш на свеце.

* * *

Будзь асцярожны, бо падступны лёс спакон, Не будзь бяспечны — востры меч трымае кон, Як лёс у рот табе кладзе халву — пабойся Глытаць прысмакі, іх прыправіў ядам ён.

* * *

У прыстанку двухдзверным даецца замала — Кроў у сэрцы і ростань з душою трывала. Той шчаслівы, хто ў гэта жыццё не прыйшоў, Той спакойны, каго маці й не нараджала.

* * *

Я прагну чыстага віна здаўна, Рубаб і флейту чуць хачу звідна, Як прах мой зробіцца збаном — жадаю, Хай збан не прасыхае ад віна.

* * *

Як толку з розуму няма ў наш час, Плён лёсу неразумны жне якраз, Тады налі, што адбірае розум, Няйнакш спагадна лёс зірне на нас.

* * *

Сказала ружа: «Я — Юсуф, вякі ў расчуле Мне вусны ў золата і ў яхант агарнулі». Кажу: «Што ты Юсуф з Егіпта, доказ дзе?» І адказала: «Ты зірні — ў крыві мая кашуля».

* * *

Мы з віном і каханай прыйшлі ў голы кут, Вольныя ад надзей і ад страху пакут, За віно мы заклалі і целы і душы, Спалі з нас кайданы злога побыту тут.

* * *

У застоллі разваг розум довад прывёў — Паўтараюць адно столькі розных галоў. І калі нехта скажа, віно не дазволена, Не паверу — «Налі!» — бог сказаў і пайшоў.

* * *

І заплакала хмара ў зялёным куце, Без віна жыць не варта ў зямной цеснаце. Вось травінка, якую мы бачым сягоння. Хто ж убачыць травінку, што з нас прарасце?

* * *

Хай будзе шлях яе, як мой адчай, даўгі, Украла сэрца, а сягоння без тугі Прайшла і толькі позіркам сказала: «Кінь у ваду дабро, глянь, ці ідуць кругі».

* * *

Дух у госці прыйшоў, не спаганены прахам, З пракавечнага дома пад праведным дахам, Падмацуй яго ранішняй чарай віна, Каб гукнуў: «Будзь твой дзень блаславёны Алахам!»

* * *

Пра наступнасць не дбай, чалавеча, ў журбе, Марнасць думак душу тваю хай не скрабе. Дык жыві ў гэтым свеце вясёлы і рады — Не пыталі парады спачатку ў цябе.

* * *

Рана ўстаўшы, старэча, ўбачыш з-за далягляда, Як рука хлапчукова пыл пусціць з ветрам рада. Ты малечы парай: «Рассыпай з асцярогай, Гэта — прах воч Парвіза, галавы Кай-Кубада».